Nhà báo Hàm Châu tại chương trình Gặp gỡ Việt Nam lần thứ 12 - 2016 ở Quy Nhơn, Bình Định - Ảnh: Trường Đăng

Ông Nguyễn Tử Uyên - con trai của nhà báo Hàm Châu - cho biết nhà báo Hàm Châu sống một mình ở Hà Nội để thuận tiện cho việc thực hiện cuốn sách Ánh sáng nhân văn trong thế giới các nhà vật lý (NXB Thế Giới, 2016). Dự định sau khi xuất bản sách xong sẽ chuyển vào TP.HCM để sống cùng con trai nhưng ông đã đột quỵ vào cuối tuần rồi mà không ai biết.

Vợ chồng giáo sư Trần Thanh Vân - Lê Kim Ngọc, cũng là hai nhân vật trong các tác phẩm nổi tiếng của nhà báo Hàm Châu, xúc động chia sẻ với Tuổi Trẻ:

* GS Lê Kim Ngọc (chủ tịch Hội giúp đỡ trẻ em Việt Nam tại Pháp):

Bụi của ngôi sao đã tắt mãi còn trong vũ trụ

Chúng tôi ai cũng sững sờ khi nghe tin Hàm Châu qua đời, bởi cách đây 10 ngày chúng tôi vẫn còn gặp nhau ở Quy Nhơn, cùng chia sẻ về cuốn sách Ánh sáng nhân văn trong thế giới các nhà vật lý và về chuyến đi phát học bổng Odon Vallet sắp tới. Cuốn sách vừa in xong là Hàm Châu mang ngay đến Quy Nhơn để kịp tặng bạn bè tham dự hội nghị. Chiếc vali đựng sách vẫn còn ở đây, không biết anh đau bệnh thế nào mà ra đi lẻ loi và buồn bã quá.

Chúng tôi phát hiện Hàm Châu mất do hai ngày liên tục liên lạc với anh không được. Quá lo lắng, Anh Đào - cháu bé ở làng SOS tại Huế đã được nhà báo Hàm Châu hướng dẫn viết luận án - gọi điện nhờ người quản lý tòa nhà anh Châu ở thì phát hiện Hàm Châu đã mất. Anh Đào yêu quý Hàm Châu lắm vì anh ấy đã dìu dắt, nâng đỡ và dạy dỗ cháu với tình cảm của một người thầy, một người cha. Hiện Anh Đào đã đi Hà Nội để phụ lo hậu sự cho Hàm Châu, còn chúng tôi gọi điện thông báo cho người thân, bạn bè để chia sẻ tin buồn này.

Không một lời nào đủ để diễn tả hết cảm xúc đau buồn của chúng tôi trước sự ra đi của anh. Anh Trần Thanh Vân (GS Trần Thanh Vân - chủ tịch Hội Gặp gỡ Việt Nam, chồng của GS Lê Kim Ngọc - PV), tôi và anh Hàm Châu đã thân thiết với nhau 23 năm nay khi anh tìm đến với chúng tôi tại Hội nghị Gặp gỡ Việt Nam lần thứ nhất.

Chúng tôi trở thành tri kỷ, quý mến nhau bởi đam mê chung dành cho khoa học. Hàm Châu viết sách, viết báo bằng một trái tim trong sáng, tâm hồn thanh khiết, trí tuệ sâu sắc và ngòi bút tài hoa. Nhờ những bài báo về các hội nghị Gặp gỡ Việt Nam của các nhà báo, trong đó có Hàm Châu, mà những kiến thức, những thông tin về khoa học và người làm khoa học đã được chia sẻ và đến với công chúng. Bao nhiêu người nói rằng họ đã khóc mỗi khi đọc Đất Việt cuối trời xa và Trái tim trong tuyết trắng - hai cuốn sách Hàm Châu viết về câu chuyện vợ chồng tôi cùng với những người bạn dầm mình trong băng tuyết mùa đông bán thiệp lấy tiền xây làng trẻ em SOS tặng Việt Nam bằng văn phong nhẹ nhàng, đi thẳng vào trái tim con người.

Tháng 3 vừa rồi, Hàm Châu vừa trải qua ca mổ thông ruột, vừa ra viện là anh lại tiếp tục viết cuốn sách Ánh sáng nhân văn trong thế giới các nhà vật lý để kịp in trước ngày diễn ra Gặp gỡ Việt Nam lần thứ 12 vào tháng 7-2016.

Cuốn sách này được anh viết trong hơn một năm nay, và cứ xong từng đoạn anh lại gửi cho chúng tôi đọc, góp ý. Hàm Châu đã viết, viết không mệt mỏi không chỉ bằng kiến thức uyên thâm anh có mà còn bằng con tim với tình yêu dành cho khoa học. Chúng tôi rất quý trọng những người có tâm hồn như vậy và mong lắm cuốn sách của anh sẽ được độc giả, đặc biệt là các bạn trẻ tìm đọc, để khỏi uổng phí công sức một đời tâm huyết của Hàm Châu.

Anh đã ra đi, như một ngôi sao đã tắt, nhưng bụi của ngôi sao ấy mãi vẫn còn tồn tại trong vũ trụ và anh, mãi vẫn còn trong tim chúng tôi.