Chìa khóa kết thúc đại dịch

Báo The New York Times vừa thăm dò 723 chuyên gia dịch tễ học về chuyện khi nào nước Mỹ có thể trở lại bình thường, và bằng cách nào. Câu trả lời chung là đại dịch sẽ không kết thúc trừ khi có thêm người được tiêm chủng, bao gồm cả trẻ em.

“Trẻ em là chìa khóa để chấm dứt đại dịch” - David Celentano, chủ nhiệm khoa dịch tễ học tại Đại học Johns Hopkins, một trong những người tham gia khảo sát, khẳng định.

Mỹ tiêm cho trẻ 12 tuổi trở lên

Ngày 10-5, Cơ quan Quản lý thực phẩm và dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) đã cấp phép sử dụng khẩn cấp vaccine COVID-19 của Pfizer-BioNTech cho trẻ em từ 12 - 15 tuổi.

Điều này có nghĩa là sẽ nhiều trẻ em hơn được tiêm vaccine và được bảo vệ khỏi virus corona. Trước đó, vaccine của Pfizer-BioNTech được dùng cho người từ 16 tuổi trở lên.

Đến ngày 25-5, Mỹ đã tiêm vaccine COVID-19 (loại dùng cho người lớn) với khoảng 600.000 trẻ em từ 12 - 15 tuổi. 

Dự kiến đến năm sau, cơ quan chức năng sẽ có đủ dữ liệu về tính an toàn để xem xét có cho tiêm vaccine cho trẻ nhỏ tuổi hơn nữa không trong bối cảnh các nghiên cứu thử nghiệm lâm sàng với nhóm tuổi dưới 12 đang diễn ra.

Trẻ em nhiễm COVID-19 chiếm 14% tổng số ca nhiễm ở Mỹ. Theo số liệu tính đến ngày 13-5 của Viện hàn lâm Nhi khoa Hoa Kỳ, ít nhất 303 trong hơn 3,9 triệu trẻ em Mỹ mắc COVID-19 đã tử vong.

Khác với Mỹ, Anh vẫn chưa quyết định cho phép sử dụng vaccine COVID-19 với trẻ em nhưng lại hối thúc người lớn tiêm đầy đủ vaccine này. 

Tại Anh, chỉ những trẻ được xác định là có nguy cơ nhiễm rất cao và có thể có triệu chứng nặng, bị khuyết tật nặng tại các cơ sở chăm sóc mới nên tiêm vaccine.

Lee Savio Beers, chủ tịch Viện hàn lâm Nhi khoa Hoa Kỳ, cho rằng: “Tôi mong đưa con mình và các bệnh nhân nhí đi tiêm vaccine. Tôi vô cùng phấn khởi khi giờ đây trẻ từ 12 tuổi trở lên được bảo vệ trước COVID-19. Tất cả các phụ huynh hãy tìm hiểu thông tin về các điểm tiêm chủng nơi mình ở để các con sớm được tiêm phòng”.

Giảm dần độ tuổi tiêm vaccine

Đây là lộ trình của các nghiên cứu lâm sàng về vaccine dành cho trẻ em. Độ tuổi của trẻ được tham gia thử nghiệm giảm dần, từ nhóm thanh thiếu niên (12 - 15 hoặc 12 - 17 tuổi) xuống nhóm trẻ em (6 - 11 tuổi), trẻ nhỏ (2 - 5 tuổi), nhóm trẻ từ 6 tháng đến dưới 2 tuổi và cuối cùng là nhóm trẻ dưới 6 tháng tuổi. 

Một số công ty lại gộp các nhóm tuổi trên với nhau khi nghiên cứu.

Trong nghiên cứu của Pfizer, có 2.260 trẻ em từ 12 - 15 tuổi đăng ký tham gia. Có 18 em sau đó được xác định là dương tính với virus Corona nhưng đều thuộc nhóm được tiêm giả dược. 

Không có trẻ nào trong nhóm được tiêm vaccine dương tính. Các xét nghiệm sau đó cho thấy trẻ đạt khả năng miễn dịch mạnh một tháng sau khi tiêm liều thứ hai, hiệu quả đạt 100%. 

Vaccine có hiệu quả cao trong cả ngăn ngừa nhiễm bệnh và lây bệnh. Đến nay, ngoài Mỹ, nhiều nước trong đó có Canada, Singapore... đã phê duyệt cho sử dụng vaccine của Pfizer-BioNTech với trẻ từ 12 - 15 tuổi.

Phía CDC Hoa Kỳ và Pfizer cho rằng kết quả của thử nghiệm chứng minh chắc chắn một điều là vaccine cực kỳ an toàn đối với nhóm tuổi từ 12 - 15, tương tự hiệu quả đã thấy ở người lớn sau nhiều tháng triển khai tiêm.

Ngày 6-5, Công ty Moderna khẳng định vaccine COVID-19 của hãng này có hiệu quả 96% với thanh thiếu niên từ 12 - 17 tuổi và an toàn, không có những vấn đề nào đáng lo ngại. 

Thử nghiệm của công ty có 3.235 trẻ em tham gia, được chia làm hai nhóm ngẫu nhiên, một nhóm được tiêm vaccine và một nhóm được tiêm giả dược. 

Có 12 trẻ nhiễm COVID-19 trong nghiên cứu nhưng công ty không công bố thông tin tiết hơn. Moderna đến nay vẫn chưa công bố lộ trình xin phép sử dụng vaccine này với thanh thiếu niên.

Nhiều người vui mừng cho rằng vaccine cho trẻ em là cần thiết khi mùa hè đang đến gần, các hoạt động cắm trại thể thao của học sinh diễn ra sôi nổi. Những tháng hè cũng là thời điểm thuận lợi để nhà chức trách có thời gian tiêm cho trẻ em trước mùa tựu trường vào tháng 9 tới.

Mặc dù vậy, một số ý kiến cho rằng số lượng hơn 2.000 trẻ vị thành niên tham gia thử nghiệm là quá ít, quy mô thử nghiệm quá nhỏ. 

Thử nghiệm cũng chưa chứng minh được: liệu có những yếu tố liên quan nào sẽ tác động lâu dài đến trẻ sau khi tiêm vaccine của Pfizer-BioNTech và các vaccine COVID-19 khác hay không.

Vì sao trẻ em là chìa khóa?

Trở lại khảo sát của The New York Times, các chuyên gia dịch tễ cho rằng chuyện tiêm ngừa COVID-19 không nên dừng lại cho đến khi toàn bộ trẻ em được bảo vệ với vaccine. 

Theo họ, đại dịch ở Mỹ sẽ chỉ thực sự kết thúc, nghĩa là có thể trở lại hầu hết các hoạt động mà không phải phòng trừ gì, nếu ít nhất 70 - 80% dân số được chích đủ 2 liều vaccine.

Mặc dù trẻ em ít có nguy cơ trở bệnh nặng như người lớn, các nhà khoa học cho rằng miễn dịch của trẻ là rất quan trọng, vì dù không phát bệnh chúng vẫn là “vật chủ” để truyền virus và là phương tiện để lan truyền hoặc phát triển các biến chủng mới.

“Trẻ em không nên bị bỏ ngoài cuộc khi ta mở cửa trở lại” - Corinne McDaniels-Davidson, giám đốc Viện sức khỏe cộng đồng Đại học San Diego nhấn mạnh.

Theo McDaniels-Davidson, phải tăng cường thông tin để xóa quan niệm rằng trẻ em miễn nhiễm trước COVID-19 hoặc sẽ không làm lây bệnh đang phổ biến với công chúng.

Nước Mỹ sẽ còn nhiều việc phải làm, khi tỉ lệ người Mỹ được tiêm đủ 2 liều vaccine chỉ mới là 36% (tính đến 15-5) theo The New York Times.■

* Cập nhật: Ngày 26-5, CDC tuyên bố 50% người Mỹ trưởng thành đã tiêm đủ các liều vaccine ngừa COVID-19