Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng đã có báo cáo Quốc hội về kết quả triển khai thực hiện nghị quyết của Quốc hội về hoạt động chất vấn liên quan đến lĩnh vực thông tin và truyền thông.

Sẽ phải xác thực tài khoản mạng xã hội bằng tên thật, số điện thoại

Trong nhóm nhiệm vụ thuộc lĩnh vực báo chí, tuyên truyền, Bộ Thông tin và Truyền thông đã thực hiện nhiều giải pháp về quản lý, cung cấp, sử dụng dịch vụ Internet và thông tin trên mạng.

Thời gian tới, bộ sẽ nghiên cứu kinh nghiệm quốc tế về các giải pháp quản lý thuật toán của các nền tảng mạng xã hội xuyên biên giới, đặc biệt là TikTok.

Từ đó sẽ đề xuất các giải pháp triển khai tại Việt Nam (siết chặt quản lý, yêu cầu cung cấp các thuật toán gợi ý nội dung cho Chính phủ để giám sát việc thu thập dữ liệu, chống gây nghiện, điều hướng thông tin đến người dùng…).

Bộ xây dựng kế hoạch kiểm tra toàn diện hoạt động của Công ty TNHH Công nghệ TikTok Việt Nam (TikTok), dự kiến thực hiện vào tháng 5-2023.

Tăng cường công tác chỉ đạo, định hướng, quản lý thông tin trên môi trường mạng, nhất là trên các nền tảng xuyên biên giới. Duy trì tỉ lệ ngăn chặn, gỡ bỏ nội dung xấu độc ở mức cao (93%).

Tăng cường đấu tranh để khóa hoạt động các tài khoản, hội nhóm, trang, kênh nội dung vi phạm trên các nền tảng xuyên biên giới; thí điểm giám sát, kiểm tra các nền tảng xuyên biên giới chưa có văn phòng tại Việt Nam.

Một nội dung quan trọng khác cũng được bộ quan tâm là nghiên cứu, phát triển các công cụ tự động rà quét các hành vi vi phạm về quảng cáo xuyên biên giới.

Ngoài ra, sẽ tổ chức thực hiện, phối hợp rà quét, xử lý các nghệ sĩ, KOLs vi phạm pháp luật sau khi Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch ban hành quy trình xử lý người hoạt động trong lĩnh vực nghệ thuật vi phạm pháp luật.

Ngày 30-12-2022, bộ đã có tờ trình Chính phủ về việc xin ý kiến về xây dựng dự thảo nghị định thay thế nghị định về quản lý, cung cấp, sử dụng dịch vụ Internet và thông tin trên mạng.

Trong đó có bổ sung các quy định như:

- Yêu cầu các mạng xã hội trong nước và mạng xã hội xuyên biên giới phải định danh người dùng và cung cấp thông tin định danh người dùng cho cơ quan chức năng khi có yêu cầu.

- Chỉ các tài khoản đã được định danh (xác thực tài khoản với tên thật và số điện thoại) mới được viết bài, bình luận, sử dụng tính năng livestream.

- Chủ mạng xã hội chịu trách nhiệm về việc định danh người dùng, quản lý nội dung livestream, có trách nhiệm gỡ bỏ ngay trong vòng 3 giờ khi có yêu cầu.

- Các mạng xã hội xuyên biên giới chỉ cho phép các kênh/tài khoản đã đăng ký với Bộ Thông tin và Truyền thông mới được cung cấp dịch vụ có phát sinh doanh thu.

Dự thảo cũng bổ sung thêm các quy định khuyến khích phát triển mạng xã hội trong nước; quy định về chặn, gỡ thông tin vi phạm pháp luật theo yêu cầu của bộ…

Sau khi được sự nhất trí của Chính phủ, bộ đang phối hợp xây dựng và hoàn thiện để trình Chính phủ trong quý 2 - 2023.

2 nguyên nhân lộ lọt dữ liệu cá nhân

Báo cáo của bộ trưởng nêu rõ đã triển khai chiến dịch bóc gỡ mã độc trên toàn quốc năm 2022. Qua đó phát hiện và ngăn chặn, xử lý 76 website chuyên phát tán, cài cắm mã độc vào máy tính, điện thoại và thiết bị di động của người dân thông qua các phần mềm bẻ khóa.

Ngoài ra, bộ đã phát hiện và yêu cầu doanh nghiệp cung cấp dịch vụ ngăn chặn kết nối đến 915 địa chỉ máy chủ điều khiển các mạng botnet tại Việt Nam.

Theo báo cáo, việc lộ lọt dữ liệu cá nhân ở Việt Nam thời gian vừa qua chủ yếu do 2 nguyên nhân.

Cụ thể, nguyên nhân do yếu tố kỹ thuật gồm các hệ thống thông tin thu thập, xử lý, lưu trữ dữ liệu cá nhân của người dùng nhưng không bảo đảm an toàn, an ninh mạng, dẫn đến bị tấn công, khai thác.

Nguyên nhân do yếu tố phi kỹ thuật là các tổ chức, doanh nghiệp thu thập, xử lý dữ liệu cá nhân của người dùng và chia sẻ trái phép với bên thứ ba; hoặc bên thứ ba cấu kết với nhân viên quản lý dữ liệu của tổ chức, doanh nghiệp.

Hoặc thu thập thông qua việc tạo các trang web, tài khoản mạng xã hội để thu thập; dụ dỗ người dân cung cấp khi chính người dân cũng sơ ý, tùy tiện và chủ động cung cấp thông tin cá nhân của mình.

Định danh tài khoản mạng xã hội: Cần nhưng không dễ

Nhiều chuyên gia cho rằng việc định danh người dùng khi tham gia các dịch vụ trực tuyến như mạng xã hội, ứng dụng OTT... là xác đáng vì một môi trường mạng Việt Nam lành mạnh, văn minh.