Ông William Rick Singer, 58 tuổi, người điều hành đường dây cho con cái của những nhà giàu có khai đã làm việc với hơn 761 gia đình từ năm 2011 đến 2018 - Ảnh: REUTERS

Dư luận Mỹ hết sức xôn xao trong mấy ngày qua khi hơn 50 bị cáo, trong đó có diễn viên nổi tiếng, nhà thiết kế, giám đốc tập đoàn giàu có... phải ra tòa vì bỏ tiền chạy hồ sơ vào các trường đại học nổi tiếng cho con cái.

Theo các công tố viên liên bang, đường dây chạy tuyển sinh ĐH bị đưa ra xét xử ngày 13-3 là vụ việc lớn nhất từng bị truy tố tại Mỹ. Tổng cộng, 25 triệu USD đã được chuyển đến một quỹ từ thiện trá hình để thanh toán cho các giao dịch chạy trường.

Quy mô lớn

Những người bị bắt gồm hai quản trị viên của kỳ thi SAT và ACT (kỳ thi tiêu chuẩn đánh giá năng lực học tập của học sinh trung học trước khi đăng ký vào ĐH, CĐ tại Mỹ), một giám thị coi thi, chín huấn luyện viên ở các trường ĐH danh tiếng, một chuyên viên phụ trách tuyển sinh ở trường ĐH và 33 phụ huynh.

Đài NBC News tường thuật: khai với các điều tra viên của FBI, , 58 tuổi, "chiến lược gia" của toàn bộ đường dây, cho biết đã làm việc với hơn 761 gia đình từ năm 2011-2018.

Cam kết của Singer là đảm bảo cho con cái của những người giàu có này được vào học tại một số trường ĐH thuộc top đầu ở Mỹ. Trong số các trường được nhắm tới có ĐH Yale, ĐH Stanford, ĐH Georgetown, ĐH Nam California, ĐH California ở Los Angeles.

Theo CNN, thủ đoạn được Singer sử dụng đơn giản đến bất ngờ. Nó bao gồm gian lận trong các bài kiểm tra tiêu chuẩn, hối lộ những người có thể can thiệp trong quá trình tuyển sinh.

Một trong các mánh mà Singer tư vấn các phụ huynh là nói dối các giám thị, viện dẫn lý do con họ bị một số vấn đề khiếm khuyết liên quan đến học tập để các em có thêm thời gian làm bài thi. Singer chi phối hai trung tâm thi SAT/ACT ở Houston, Texas và West Hollywood, California.

Dùng nhiều mánh khóe

Các giám thị tại các trung tâm này bị cáo buộc đã nhận hàng chục ngàn USD để giúp khách hàng của Singer gian lận bằng cách cho sửa những câu trả lời sai hoặc làm ngơ cho người thi hộ do Singer gửi tới.

Theo CNN, đứng ra thi hộ chứng chỉ SAT và ACT cho các học sinh là Mark Riddell, 36 tuổi, sống ở Florida. Mỗi lần thi hộ, Riddell nhận được 10.000 USD. Điều đáng ngạc nhiên là anh này không hề ăn cắp câu trả lời hay gian lận khi làm bài thi. Riddell đơn giản là rất giỏi làm những bài thi này.

Khi có hợp đồng, Riddell bay từ Florida đến trung tâm ở Houston hoặc Los Angeles, nơi có những giám thị trong đường dây của Singer làm việc. Qua truyền thông, Riddell cho biết rất hối hận về những việc mình làm và chịu trách nhiệm vì những gì đã gây ra làm tổn hại đến niềm tin đối với quy trình tuyển dụng ĐH.

Singer cũng giúp cha mẹ học sinh dàn dựng để chụp hình con cái họ chơi thể thao hoặc ghép vào hình ảnh của các vận động viên trên Internet để thổi phồng thành tích về thể thao trong hồ sơ.

Trong mạng lưới của Singer có Rudolph Meredith - cựu huấn luyện viên nhiều thành tích của đội bóng đá nữ của ĐH Yale từ năm 1995 đến tháng 11-2018. Meredith hợp tác với Singer từ tháng 4-2015.

Theo hồ sơ, tháng 11-2017, một gia đình đồng ý trả 1,2 triệu USD để con gái mình vào Trường Yale. Singer cho nhân viên "vẽ" một bảng thành tích thể thao hoành tráng cho nữ sinh này như thuộc đội trẻ của đội tuyển bóng đá nữ quốc gia Trung Quốc. Lý giải cho việc không chơi bóng đá, hồ sơ cho biết nữ sinh đang bị chấn thương.

Singer gửi cho Meredith bảng thành tích dỏm và bài luận của học sinh này. Vị huấn luyện viên đã ra sức thuyết phục và hậu thuẫn cho nữ sinh với ban tuyển sinh dù biết rõ cô gái không hề chơi bóng đá.

Sau khi vụ việc thành công, Meredith được trả 400.000 USD từ tài khoản của quỹ từ thiện dỏm Key Worldwide Foundation do Singer điều hành.

Tuy nhiên, Meredith muốn qua mặt Singer để làm việc trực tiếp với các phụ huynh giàu có. Ngày 12-4-2018, Meredith tiếp xúc với cha của một học sinh có nguyện vọng vào Trường Yale và ra giá số tiền 450.000 USD. Tuy nhiên, đây là cái bẫy của FBI.

Chủ tịch Trường ĐH Yale Peter Salovey cho biết ông "bị chấn động" về những cáo buộc chống lại huấn luyện viên Meredith: "Chúng tôi không tin có thành viên nào khác của Yale biết về âm mưu này. Nhà trường đã hợp tác đầy đủ trong cuộc điều tra".

Có thể đình chỉ học tập sinh viên có liên quan

Ngày 13-3, hai trường ĐH Nam California - USC và California ở Los Angeles - UCLA đều bắt đầu kiểm tra lại toàn bộ đơn đăng ký nhập học của những sinh viên có phụ huynh bị khởi tố trong vụ việc.

USC thông báo: "Chúng tôi sẽ xem xét từng trường hợp đối với các sinh viên đang học hoặc đã tốt nghiệp liên quan đến cáo buộc của chính quyền và sẽ có quyết định phù hợp khi hoàn thành quá trình này. Đối với những hồ sơ tuyển sinh của năm nay, hồ sơ nào liên quan sẽ bị loại".

ĐH UCLA cũng thông báo: "Nếu phát hiện bất cứ sinh viên nào, dù đang ở vòng xét tuyển hay đã nhập học, UCLA có thể áp dụng biện pháp kỷ luật, bao gồm cho thôi học".

Nhiều trường dự bị ưu tú ở khu vực Los Angeles đã được triệu tập liên quan đến vụ lừa đảo tuyển sinh ĐH để cung cấp thêm thông tin về một số gia đình được cho là có liên quan đến đường dây chạy trường.

TTO - Nữ diễn viên nổi tiếng Lori Loughlin ngày 14-3 (theo giờ Việt Nam) đã ra trình diện tại tòa án liên bang ở thành phố Los Angeles. Cả hai vợ chồng bà được tại ngoại với số tiền bảo lãnh lên đến 1 triệu USD mỗi người.