Ngọn lửa kinh hoàng thiêu rụi một phần “trái tim Paris” tối 15-4 - Ảnh: AFP

"Thảm họa", "Nhà thờ rơi nước mắt", "Trái tim cháy thành tro bụi", "Thảm kịch nhà thờ", "Lịch sử đã hóa ra tro", "Hoang tàn" là những dòng tít khác trên trang nhất các báo lớn của Pháp cùng ngày dùng để mô tả về vụ cháy nhà thờ Đức Bà Paris lịch sử tối hôm trước 15-4.

Vẫn còn quá sớm để ước tính chi phí thiệt hại và cả chi phí sửa sang. 

Hiện có nhiều mạnh thường quân đóng góp hàng trăm triệu đôla nhằm hỗ trợ kinh phí xây lại nhà thờ, trong đó François-Henri Pinault - chủ tịch Kering Group - đóng góp 100 triệu euro và ông Bernard Arnault - cổ đông chính Tập đoàn LVMH - đóng góp 200 triệu euro. 

Ở Mỹ cũng nổi lên nhiều phong trào quyên góp tiền thông qua mạng xã hội.

Đám cháy rất có thể là do tai nạn

Hãng tin Reuters dẫn lời Viện công tố Paris cho biết đám cháy lịch sử tại nhà thờ Đức Bà Paris có khả năng là do tai nạn. 

"Chúng tôi nghiêng về giả thuyết đám cháy gây ra do tai nạn" - công tố viên Remy Heitz cho biết, đồng thời tiết lộ rằng có khoảng 50 người đang thực hiện công tác điều tra.

Theo văn phòng công tố viên, họ đã mở một cuộc điều tra về nguyên nhân gây ra vụ cháy. Cảnh sát đã bắt đầu thẩm vấn các công nhân làm công tác trùng tu nhà thờ.

Trước đó, ngày 15-4, nhiều giàn giáo được dựng bên ngoài nhà thờ để phục vụ công tác trùng tu. 

Nguyên nhân vụ cháy ban đầu được nghi vấn là do sơ suất trong quá trình thi công. Các điều tra viên không được vào nhà thờ cho đến khi các chuyên gia đã thẩm định xong thiệt hại.

Hơn 400 lính cứu hỏa đã vật lộn suốt 14 giờ để dập tắt hoàn toàn vụ hỏa hoạn. Một người trong số đó bị thương. Ngoài ra không có thương vong được ghi nhận.

Hàng trăm người đã tụ tập bên dòng sông Seine nhìn khói bốc lên nghi ngút từ nhà thờ. Người dân tụ tập hát thánh ca và cùng cầu nguyện suốt đêm.

Tổng thống Emmanuel Macron đã hứa sẽ xây dựng lại nhà thờ Đức Bà, vốn là biểu tượng văn hóa của nước Pháp và cả châu Âu với hơn 13 triệu lượt khách ghé thăm mỗi năm.

Người dân cầu nguyện và hát thánh ca trước nhà thờ Đức Bà Paris tối 15-4 - Ảnh: REUTERS

Thảm kịch với cả nhân loại

Trao đổi với Tuổi Trẻ, kiến trúc sư Khương Văn Mười nhận định vụ hỏa hoạn là một thảm kịch không chỉ với nước Pháp mà cả với toàn nhân loại vì những giá trị văn hóa, lịch sử, nghệ thuật, kiến trúc vĩ đại của công trình nhà thờ Đức Bà Paris.

Là người mỗi lần có dịp sang Pháp đều ghé thăm nhà thờ Đức Bà Paris, KTS Khương Văn Mười cho biết ông rất bàng hoàng khi nghe tin vụ hỏa hoạn.

Ông Mười tin tưởng với truyền thống lưu trữ tư liệu vô cùng tốt, chắc chắn nước Pháp sẽ sớm khôi phục lại được như cũ công trình kiến trúc đặc biệt này, dù rằng ai cũng tiếc nuối vì dẫu có như vậy thì có những cái nguyên bản hơn 850 năm tuổi cũng đã bị mất đi.

"Quá trình khôi phục nhà thờ Đức Bà Paris sau thảm kịch chắc chắn sẽ là một việc vô cùng tốn kém về nhân lực, vật lực và sẽ liên quan tới rất nhiều giới chuyên môn như kiến trúc sư, sử gia, điêu khắc gia... và thật không dễ hình dung được ngay nó sẽ tốn kém như thế nào và kéo dài trong bao lâu" - ông Mười chia sẻ.

Peter Fuessenich, kiến trúc sư trưởng nhà thờ Cologne tại Đức, nhận định việc sửa chữa hoàn toàn nhà thờ Đức Bà Paris sẽ kéo dài nhiều năm, thậm chí là nhiều thập niên. 

Peter Fuessenich là kiến trúc sư nhà thờ phong cách Gothic Cologne tại Đức, tương tự nhà thờ Đức Bà Paris.

Cần nhiều thời gian, tiền của tái thiết

Trao đổi với Tuổi Trẻ, một linh mục Việt Nam tại Pháp đề nghị không nêu tên cho biết mọi nhận định hiện tại là nhà thờ có thể trùng tu được, nhưng thiệt hại chắc chắn là rất lớn và cần rất nhiều thời gian và tiền của vì lần trùng tu gần nhất (thế kỷ 19), khi người ta thêm vào phần tháp mái vút cao vừa bị cháy, tổng thời gian hoàn thành là 20 năm.

"Dù có lúng túng lúc ban đầu, một phần do sự di chuyển khó khăn do đường phố Paris nhỏ hẹp, tuy nhiên lực lượng lính cứu hỏa đã làm rất tốt việc cứu nhà thờ khỏi ngọn lửa, cứu được toàn bộ kiến trúc tổng thể của nhà thờ và những bảo vật vô giá bằng sự chuyên nghiệp của mình" - vị linh mục này cho biết.

Theo vị này, phía giáo hội Công giáo ở Paris nhìn nhận vụ hỏa hoạn là một tai nạn dù hiện tại vẫn chưa kết luận được nguyên nhân. 

Ðến sáng 16-4, một ban tái thiết nhà thờ đã được thành lập. Toàn bộ các vị đại diện của giáo phận Công giáo đã kêu gọi giáo dân hiệp thông và giúp đỡ trùng tu di sản nhà thờ Ðức Bà.

Vị linh mục cho biết trên đường phố Paris, người dân đã rất buồn và sốc nhưng không ai giận dữ, chửi bới hay đổ lỗi. 

Mọi người đón nhận vụ việc là một thảm họa nhưng với sự trầm tĩnh. Họ hướng về nhà thờ Ðức Bà với tình thân, chia sẻ, cảm thông và cầu nguyện cho những người cứu hỏa có thể làm tốt nhất công việc của nhà thờ. 

Mọi người đã liên thông với nhau trong lời cầu nguyện và các bài hát thánh ca đã vang lên trên đường phố.

Vị linh mục chia sẻ thêm với người Công giáo nói chung và người Việt Nam nói riêng từng sống, học tập hoặc đi du lịch ở Paris, nhà thờ Ðức Bà tại cột km số 0, vị trí trái tim của nước Pháp, là một địa điểm yêu mến nhất định phải đến và mong muốn trở lại. 

Nhiều người Công giáo tu học ở Pháp đã được thụ lãnh chức sắc tại nhà thờ Ðức Bà. 

Vụ hỏa hoạn đã đánh động trái tim nhiều người, làm người ta thổn thức nhưng sự việc cũng cho thấy sự đoàn kết và tình yêu hướng về nhà thờ Ðức Bà Paris.

TTO - Những nhà thờ và thánh đường được xây ở Việt Nam thời Pháp thuộc là những viên ngọc kiến trúc. Sự hủy diệt những công trình này là một mất mát cho nhân loại.