Phóng to

Người dân Hi Lạp xếp hàng rút tiền tại máy ATM của ngân hàng quốc gia ngày 17-5 - Ảnh: AFP

Theo báo Guardian, Chính phủ Anh đang thực hiện các bước chuẩn bị khẩn cấp để đối phó với hậu quả của việc Hi Lạp rút khỏi khối đồng euro. Thống đốc Ngân hàng Anh Mervyn King cảnh báo châu Âu đang “tự xé xác mình”. “Chúng ta đang trải qua một cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu lớn, một sự sụt giảm sản lượng lớn nhất kể từ những năm 1930” - ông King khẳng định.

London đang cực kỳ lo ngại trước việc người dân Hi Lạp ồ ạt rút tiền khỏi các ngân hàng nước này. Tổng thống Hi Lạp Karolos Papoulias, như Reuters cho biết, đã thừa nhận người dân đang hoang mang. Chỉ một tuần sau cuộc bầu cử ngày 6-5, 3 tỉ euro (3,8 tỉ USD) đã bị rút khỏi các tài khoản ngân hàng. Ngân hàng Trung ương Hi Lạp nói tình trạng của các ngân hàng hiện rất khó khăn và hệ thống ngân hàng rất yếu. Vào tháng 2, cựu bộ trưởng tài chính Hi Lạp Evangelos Venizélos ước tính khoảng 16 tỉ euro đã được chuyển ra nước ngoài kể từ năm 2009, năm khởi đầu cuộc khủng hoảng nợ, trong đó “32% chuyển vào các ngân hàng Anh, 10% vào các ngân hàng Thụy Sĩ”.

Thiệt hại khổng lồ

Viện trưởng Viện Tài chính quốc tế Charles Dallara nhận định việc người dân Hi Lạp rút tiền ồ ạt là do tâm lý bất an trước tương lai chính trị mờ mịt và khả năng Athens sẽ rút khỏi khối đồng euro. Chuyên gia Doug McWilliams thuộc Trung tâm Nghiên cứu kinh tế và kinh doanh ước tính nếu Hi Lạp rút khỏi khối đồng euro thì khối này sẽ thiệt hại khoảng 1.000 tỉ USD, tương đương 5% tổng GDP của khối.

Theo chuyên gia McWilliams, cái chết của đồng euro sẽ trở thành một thực tế nguy hiểm. Cựu bộ trưởng tài chính Anh Alistair Darling cảnh báo: “Việc Hi Lạp rút khỏi khối đồng euro chứa đựng nhiều mầm mống của một thảm họa. Đúng là điên rồ. Nếu nó lan rộng ra các nước lớn hơn, quả thật đây sẽ là một thảm họa cho châu Âu và đẩy chúng ta vào tình trạng đình đốn trong nhiều năm”.

Thủ tướng Tây Ban Nha Mariano Rajoy cảnh báo nếu Hi Lạp rời khỏi khối đồng euro, hệ thống tài chính Tây Ban Nha cũng sẽ rơi vào khủng hoảng. Nguyên nhân là do chi phí để chính quyền Madrid vay nợ sẽ tăng vọt lên mức “trên trời”. Khi đó, nhiều khả năng Tây Ban Nha cũng sẽ rơi vào hố sâu vỡ nợ.

Mỹ đang hồi hộp theo dõi cuộc khủng hoảng ở châu Âu. Tổng thống Mỹ Obama hôm 16-5 mô tả cuộc khủng khoảng như một cơn gió ngược có thể đe dọa sự phục hồi của nước Mỹ. AFP cho biết tại hội nghị G8 diễn ra hôm nay 18-5, ông Obama sẽ kêu gọi Thủ tướng Đức Angela Merkel thúc đẩy tăng trưởng châu Âu, thay vì chỉ chăm chăm chạy theo chính sách thắt lưng buộc bụng.

Chuyên gia Sony Kapoor thuộc Công ty tư vấn Re-Define ở Bỉ nói: “Những ai nói việc Hi Lạp rời khỏi khối đồng euro không phải vấn đề lớn thì một là người đó không biết mình nói gì, hai là có động cơ bí mật. Thiệt hại về xã hội, chính trị và kinh tế đối với EU trong việc này là không thể đong đếm được”.

Trở lại với đồng drachma

Hi Lạp đang trở thành một tiền lệ nguy hiểm. Bởi nếu rời khỏi khối đồng euro là việc dễ dàng đối với Hi Lạp thì các nước đang vật lộn với khủng hoảng nợ công cũng sẽ xem xét bước đi tương tự. “Các áp lực lên Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha, thậm chí cả Ý sẽ rất to lớn” - ông Charles Dallara mô tả tác động dây chuyền của việc Hi Lạp rời khỏi khối đồng euro. “Tôi thậm chí không muốn tính toán cái giá phải trả đối với châu Âu khi muốn tìm cách lập lại sự ổn định trong trường hợp Hi Lạp rời khỏi khối đồng euro, nhưng đó sẽ là rất khổng lồ” - ông Dallara nói.

Tổng giám đốc Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) Christine Lagarde ngày 16-5 cũng cảnh báo cái giá của sự ra đi của Hi Lạp sẽ “cực kỳ tốn kém”, và việc Hi Lạp quay lại với đồng drachma cũng sẽ rất nhiêu khê. Theo Wall Street Journal, việc in đồng drachma sẽ mất hàng tháng, và điều này càng khuyến khích người dân Hi Lạp rút đồng euro ra khỏi ngân hàng.