Các nhà phân tích đã tỏ ra lo ngại khi mối quan hệ giữa Serbia và Kosovo có thể dẫn đến một cuộc chiến, trong khi cuộc xung đột ở Ukraine chưa thấy hồi kết.

Ông Ian Bremmer, người sáng lập Tập đoàn tư vấn Eurasia Group, cho biết: “Cuộc chiến tranh có thể sẽ xảy ra trong thời gian rất ngắn”.

Trong lúc đó, bà Engjellushe Morina và bà Majda Ruge, hai thành viên chính sách cấp cao của Ủy ban đối ngoại Liên minh châu Âu (ECFR), cùng nhận định: Quan hệ giữa Serbia và Kosovo không chỉ đơn thuần là vấn đề chính trị, mà còn liên quan rất chặt chẽ đến an ninh của khu vực và toàn châu Âu.

Sự thù địch công khai

Theo Đài CNBC, sự thù địch âm ỉ kéo dài giữa Serbia và Kosovo đã chuyển thành thù địch công khai ở miền bắc Kosovo trong những tháng gần đây.

Khu vực bắc Kosovo giáp biên giới với Serbia, phần lớn cư dân thuộc sắc tộc Serbia, trong khi cả vùng lãnh thổ Kosovo khoảng 93% dân có sắc tộc Albania.

Kosovo từng là một tỉnh của Serbia, nhưng đơn phương tuyên bố độc lập năm 2008. Tuy nhiên, Serbia lại không công nhận Kosovo là một quốc gia độc lập.

Điểm bùng phát quan trọng gần đây là cuộc bầu cử địa phương vào mùa xuân 2023, cộng đồng người Serbia ở khu vực phía bắc Kosovo đã tẩy chay cuộc bỏ phiếu, với lý do đòi hỏi có nhiều quyền tự chủ hơn của họ đã không được đáp ứng. 

Sau đó, chính quyền vùng lãnh thổ này bổ nhiệm người sắc tộc Albania làm thị trưởng một số thị trấn có đông người Serbia sinh sống. Sự kiện trên đã gây ra sự phẫn nộ trong cộng đồng người Serbia trong khu vực.

Căng thẳng gia tăng hơn nữa trong mùa hè và bùng phát vào cuối tháng 9 sau vụ đấu súng giữa một nhóm người sắc tộc Serbia được trang bị vũ khí hạng nặng và lực lượng cảnh sát đặc biệt Kosovo ở làng Banjska phía bắc Kosovo, hậu quả là 1 sĩ quan cảnh sát và 3 tay súng đã thiệt mạng.

Mồi lửa đã sẵn sàng

Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) thực hiện sứ mệnh gìn giữ hòa bình ở Kosovo từ năm 1999 sau cuộc xung đột đẫm máu giữa người sắc tộc Albania phản đối người sắc tộc Serbia và Chính phủ Nam Tư vào năm 1998.

Hiện nay, NATO đã triển khai thêm lực lượng gìn giữ hòa bình tới khu vực, trong khi Serbia nỗ lực củng cố sự hiện diện quân sự của mình dọc biên giới với Kosovo.

Quyết định này đã khiến các quan chức Mỹ và châu Âu lo ngại sâu sắc về tình trạng bạo lực và việc tăng cường lực lượng quân sự “chưa từng có” của cả hai bên.

Tổng thống Serbia Aleksandar Vucic cũng tìm cách trấn an phương Tây. Ông nói với báo Financial Times trong một tuyên bố cuối tuần trước rằng ông không có ý định ra lệnh cho quân đội vượt biên giới vào Kosovo.

Bất chấp những đảm bảo này, các nhà phân tích quốc phòng cho rằng tình hình trong khu vực giống như thùng thuốc súng, chỉ cần một tia lửa nhỏ là bùng cháy.

Bà Engjellushe Morina và bà Majda Ruge cùng đưa ra phân tích: “Tổng thống Serbia Aleksandar Vucic đã sử dụng bạo lực để thách thức chính quyền của Kosovo ở phía bắc và gây sức ép ủng hộ quyền tự trị của 4 thành phố phía bắc. Điều này sẽ cho phép Serbia can thiệp vào công việc nội bộ của Kosovo thông qua các đại diện”.

Quân NATO dày đặc ở 'điểm nóng' Kosovo

Lực lượng tiếp viện từ NATO đã có mặt và bắt đầu canh gác các tòa nhà hành chính tại các thị trấn có đông người Serbia sinh sống ở Kosovo, hiện đang chứng kiến căng thẳng leo thang.