Phóng to

Cùng lặn sâu và khám phá những tính năng hấp dẫn trong Fedora 16, tên mã Verne

Đầu tiên, tên mã Verne được đặt cho phiên bản Fedora 16 theo tên của nhà tương lai học Jules Verne, tiếp nối theo tên của nhà tương lai học James Lovelock được chọn dùng làm tên mã cho Fedora 15 (Lovelock). Trong quá trình hoàn thiện, nhóm phát triển Fedora đã thống nhất lấy Verne sau khi tên này đạt 2204 điểm bầu chọn, vượt qua Beefy Miracle (Xem tại đây).

Ngoài ra, Verne cũng là phiên bản dành để tưởng nhớ , đồng phát minh hệ điều hành Unix và ngôn ngữ lập trình C vừa qua đời vào giữa tháng 10-2011.

Fedora 16 ra đời mang theo khá nhiều cải tiến bên trong lẫn giao diện bên ngoài, hàng loạt chương trình phần mềm tích hợp được nâng cấp lên phiên bản mới nhất. Mời bạn đọc cùng Nhịp Sống Số lượt qua những thành phần quan trọng đáng kể trong phiên bản Fedora 16 này.

Từ diện mạo Fedora 16

Khởi động Fedora 16, điều nhận thấy đầu tiên là Verne đã chuyển sang bootloader GRUB 2 và GPT (GUID Partition Table) để phân vùng ổ đĩa (partition). Tuy mới mẻ với fan của Fedora nhưng Ubuntu đã dùng GRUB 2 làm trình quản lý khởi động mặc định ngay từ phiên bản Ubuntu 9.10 (Karmic Koala). Cũng nhờ GPT mà Fedora 16 giờ đây đã có thể phân vùng được các ổ cứng có mức dung lượng hơn 2TB, gác lại thời kỳ khó khăn với MBR (Master Boot Record).

Phóng to

Trình quản lý khởi động GRUB 2

Phân vùng ổ đĩa với GPT

Người dùng Fedora 15 khi nâng cấp sẽ tải về trình bootloader mới để cài đặt nhưng nó không thay thế trình cũ đã cài trên MBR hay boot sector.

Về giao diện desktop, Verne cung cấp hai tùy chọn bao gồm GNOME 3.2.1 và KDE Plasma Workspace 4.7.2.

GNOME 3.2.1 là phiên bản nâng cấp nhỏ với một số vá lỗi và cập nhật các bản ngôn ngữ cho GNOME 3.2. Phiên bản này thật sự hấp dẫn và bắt mắt, kèm theo những tính năng mới như GNOME Online Accounts, bạn đọc có thể xem bài "G-NOME 3.2: quá nhiều bổ sung hấp dẫn" đã có trên Nhịp Sống Số để biết thêm chi tiết.

Phóng to

GNOME 3.2.1 với GNOME Online Accounts, kết nối tài khoản trực tuyến và quản lý dễ dàng ngay trên desktop

KDE Plasma Workspace 4.7.2 cũng là bản nâng cấp phụ cho KDE 4.7, bên cạnh các tính năng mới là phần hiệu chỉnh hướng đến các thiết bị di động và cập nhật lớn cho DigiKam. Fedora 16 trang bị DigiKam 2.2. Theo thông tin từ nhóm phát triển, Fedora 16 sẽ cập nhật lên KDE 4.7.3 trong thời gian gần.

Phóng to

KDE Plasma Workspace 4.7.2

.. soi vào phần lõi

Nhóm phát triển Fedora đã thực hiện khá nhiều những thay đổi trong phần lõi (kernel) Linux 3.1 như Utrace sẽ dần thay thế cho Uprobes, cập nhật driver Nouveau DRM/KMS, cải tiến mức độ hỗ trợ cho các chip xử lý đồ họa GeForce mới. Tuy nhiên, Fedora 16 cũng còn thiếu sót những driver (trình điều khiển phần cứng).

Giao diện đồ họa người dùng (GUI) được nắm giữ bởi X.org X Server 1.11.1, sử dụng các thành phần như Mesa 3D 7.11 để hỗ trợ 3D. Định dạng tập tin hệ thống của Fedora tiếp tục là Ext4 mặc dù nhiều kế hoạch chuyển đổi sang Btrfs nhưng bị trì hoãn cho đến phiên bản Fedora 17.

Phần mở rộng và cập nhật

Verne bổ sung một số phần mềm mới vào trong danh sách tích hợp bao gồm Cuneiform OCR, phần mềm trình diễn được phát triển bởi GNOME, và ứng dụng tiểu blog Hotot. Kế đến còn có Routino, phần mềm có thể truy xuất vào dữ liệu OpenStreetMap, và Oo2gd, một add-on cho LibreOffice chuyên dùng để xuất (export) văn bản sang dịch vụ trực tuyến Google Docs.

Phóng to

LibreOffice 3.4.3

Như thường lê, các lập trình viên sẽ tiếp tục cập nhật phiên bản mới cho các phần mềm đã có trong Fedora, bao gồm Blender 2.59, LibreOffice 3.4.3, TigerVNC 1.1, Sugar 0.94...

(Xem tiếp trang 2)

Hướng tới "đám mây" và ảo hóa

Ảo hóa là phần không thể thiếu trong Fedora. Tuy nhiên, VirtualBox không còn được đi cùng Verne, thay vào đó là KVM với những cải tiến mới là sự chọn lựa. KVM có thêm tính năng USB Network Redirection, cho phép các máy tính dùng những thiết bị USB thông qua mạng, và được thiết kế để cho phép các tài khoản khách (guest) định vị phần cứng USB đang kết nối.

Phóng to

Ảo hóa được cải tiến trong Fedora 16

Fedora 16 có Spice 0.10, một cổng chia sẻ giao diện desktop trong máy ảo với mày trạm điều khiển. Spice 0.10 hỗ trợ chia sẻ thiết bị USB giữa client và các hệ thống khách điều khiển từ xa, cung cấp "XSpice" X Server.

Song song đó, Fedora 16 còn hướng tới điện toán đám mây, với những tính năng "đám mây" mới bao gồm Aeolus Conductor cũng như OpenStack, Condor và Condor Cloud. Hơn nữa, HekaFS, một phiên bản hơi hướng "đám mây" của GlusterFS cũng có mặt. Ngoài ra còn có Matahari, phần mềm quản lý và theo dõi trong một môi trường đám mây.

Phóng to

Giao diện desktop với GNOME

Tải Fedora 16 - Verne

Như thường lệ, nhóm phát triển Fedora chia ra làm nhiều phiên bản cài đặt để người dùng tùy ý chọn lựa theo nhu cầu. Lưu ý đầu tiên là cấu hình tối thiểu với CPU 600MHz trở lên, bộ nhớ RAM cần trên 1GB, dung lượng bộ nhớ trên 10GB để cài đặt. Fedora DVD ISO chứa đựng đầy đủ môi trường dữ liệu kèm các phần mềm phổ thông. Chỉ có tập tin cài đặt đầy đủ hỗ trợ nhiều tùy chọn nhất, cho phép người dùng thực hiện cài đặt mạng hay cài đặt phân vùng qua KickStart. - Fedora 16 Desktop Spin cho hệ thống x86-32/x86- Fedora 16 ISO DVD- Fedora 16 với các Spin khác nhau

Những thay đổi của Fedora 16

• Tài khoản người dùng tăng lên mức 1.000
• Fedora tiếp tục hỗ trợ Java thông qua OpenJDK 1.6.0 hoặc muốn dùng Java 7 thì chỉ cần dùng OpenJDK 1.7.0 đang ở giai đoạn thử nghiệm.
• Fedora không còn tạo các tập tin cục bộ /etc/rc.d/rc.local khi cài đặt. Tuy nhiên, nếu một tập tin tương tự được tạo thủ công và được đóng nhãn là có thể thực thi thì Systemd sẽ vẫn thực thi nó.
• Chrony sẽ chịu trách nhiệm cho Network Time Protocol (NTP).
• Lõi (kernel) Fedora giờ đây định danh tập tin hệ thống Ext2 và Ext3 với mã Ext4 của nó.
• Trình cài đặt Anaconda cho phép các kết nối không dây (Wi-Fi) để cấu hình nhằm tải thêm phần mềm trong quá trình cài đặt.

Fedora 16 Verne có hàng loạt cải tiến về bảo mật cho SELinux như Prebuild Policy tăng tốc cho tiến trình cập nhật chính sách SELinux và giảm mức tiêu hao bộ nhớ. Một vài thành phần khác bao gồm "File Name Transitions", "Permissive domains module" và "Shrinking policy" có thể tham khảo từ website của Dan Walsh, nhà phát triển Fedora.

Bạn đọc có thể tham khảo danh sách đầy đủ tính năng trong Fedora 16 - Verne tại đây.

Nhận xét

Fedora 16 đã mang lại khá nhiều cải tiến hấp dẫn, đặc biệt hướng tới môi trường ảo hóa và điện toán đám mây, bao gồm cả những tính năng tích hợp ở dạng thử nghiệm trước khi chính thức đưa vào bản thương mại Red Hat Enterprise Linux dành cho môi trường doanh nghiệp.

Phóng to

Giao diện đã thân thiện hơn, đẹp mắt hơn

Fedora 16 tiếp tục gia tăng độ thân thiện hơn với PC và máy tính xách tay, tuy nhiên, yếu điểm cố hữu của Fedora vẫn chưa được cải thiện, đó là chưa thân thiện với người dùng mới sử dụng Linux, Fedora đã thua Ubuntu ở điểm này.