Phóng to

Hơi ấm đồng quê - Ảnh: L.Q.T.

Lươn sống nơi bùn lầy, không vảy. Thịt lươn ngon, bổ có thể chế biến nhiều món ăn khoái khẩu. Có nhiều cách bắt lươn nhưng cách lâu đời nhất là đặt ống trúm. Chọn ống lồ ô to, thẳng, làm hom một đầu, đầu kia để mắt cây lồ ô lại. Bắt giun đất băm nhỏ bỏ vào ống, rồi cắm xuống nước nơi bùn lầy có lươn sống. Lươn đánh hơi mồi giun mà vào ống rồi không ra được vì có hom giữ lại.

Ngoài đặt ống trúm còn có thể câu hoặc tìm hang lươn nơi nước cạn để đào… Lươn sống nước phèn den chắc, lươn sống nước đục vàng ươm ngon mắt.

Món ăn dễ làm từ lươn là xào lăn. Sau khi làm sạch ruột chặt ra từng khúc ngắn xào với sả, ớt ăn cùng rau thơm có vị thơm ngon của món ngon đồng quê. Thịt lươn dai và có vị béo không lẫn với thịt loài vật khác. Người dân thôn quê thường luộc lươn, ráy thịt, um cho thấm gia vị rồi làm lẩu với khế, măng chua… Đây là món khoái khẩu của cánh đàn ông nhâm nhi cùng chén rượu gạo vào chiều chiều.

Các quán ăn cũng không bỏ qua món ăn từ lươn. Người dân đất Quảng chọn lươn to để làm nồi nhưn mì Quảng vừa ngọt vừa béo lại có hương thơm rất đặc trưng. Lươn còn được chưng cách thủy với gạo nếp, đậu xanh có tác dụng bổ dưỡng rất tốt cho người suy nhược thể tạng.

Phóng to

Lươn - đặc sản đồng quê - Ảnh: L.Q.T.

Khi đông về trời lạnh mà ngồi bên tô cháo lươn nghi ngút hơi nóng thơm lừng vào sớm mai thì dường như cái lạnh bị đẩy dạt ra xa. Thịt lươn ráy khỏi xương um thật thấm gia vị chờ cháo chín bỏ vào đun thêm, chưa mang khỏi bếp mùi thơm đã lan khắp xóm.

Nước luộc lươn cũng được tận dụng để nấu cháo cho có vị béo vừa thơm mùi thịt lươn vừa có hương gạo tẻ ngào ngạt. Sáng mùa đông lạnh cắt da, đặt trước mặt tô cháo lươn với rau thơm, húng quế, ấm áp chừng nào. Cháo lươn gạo tẻ ăn với mắm, vài cọng hành và ít chanh tạo nên vị ngon khó tả.

Thịt lươn dai dai thơm thơm, gạo tẻ ngọt bùi, vị cay cay của tiêu bột cùng hương vị của rau thơm hòa với chanh chua có lẽ là ấn tượng ẩm thực đáng nhớ nhất của những đứa con đồng quê đi xa.

Giữa bộn bề hàng quán ẩm thực hôm nay, cháo lươn và các món ăn từ lươn đã có một vị trí vững vàng. Vì lươn ngon, bổ dưỡng lại không quá đắt. Nhất là cháo lươn dễ nấu, rẻ tiền mà ngon miệng. Đông về rồi, lại nhớ tô cháo lươn mỗi sớm mai về.