Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Hòa Bình đã có báo cáo Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Chủ tịch nước về công tác của các tòa án trong năm 2023.

Án kinh tế, tham nhũng, chức vụ tăng

Về việc xét xử các vụ án kinh tế, tham nhũng, chức vụ, Chánh án Nguyễn Hòa Bình thông tin các tòa án đã thụ lý theo thủ tục sơ thẩm 3.730 vụ với 8.670 bị cáo; đã xét xử 3.197 vụ với 6.417 bị cáo.

Trong 6.417 bị cáo đã xét xử sơ thẩm, các tòa án tuyên phạt tù chung thân 10 bị cáo; phạt tù từ trên 15 năm đến 20 năm 73 bị cáo; tù từ trên 7 năm đến 15 năm 475 bị cáo; tù từ 3 năm đến 7 năm 1.026 bị cáo…

Án kinh tế, tham nhũng, chức vụ năm 2023 cũng cao hơn năm 2022, khi tòa án thụ lý tăng 583 vụ với 1.261 bị cáo, xét xử tăng 571 vụ với 831 bị cáo.

Trong đó, các tòa án đã thụ lý theo thủ tục sơ thẩm 747 vụ với 1.800 bị cáo phạm các tội về tham nhũng, đã xét xử 562 vụ với 1.207 bị cáo (tăng 170 vụ với 401 bị cáo; đã xét xử tăng 152 vụ với 262 bị cáo).

Báo cáo cũng chỉ rõ trong số 1.207 bị cáo phạm tội về tham nhũng đã xét xử sơ thẩm, các tòa án tuyên phạt tù chung thân 8 bị cáo; xử phạt tù từ trên 15 năm đến 20 năm 50 bị cáo...

Theo ông Bình, các tòa án đã thụ lý theo thủ tục phúc thẩm 307 vụ với 578 bị cáo phạm tội về tham nhũng, đã xét xử 226 vụ với 424 bị cáo; thụ lý theo thủ tục giám đốc thẩm, tái thẩm 4 vụ với 4 bị cáo, đã xét xử 3 vụ với 3 bị cáo.

Các tòa án đã áp dụng hình phạt nghiêm khắc đối với người chủ mưu, cầm đầu, lợi dụng chức vụ chiếm đoạt tài sản lớn của Nhà nước. Các trường hợp cho hưởng án treo được cân nhắc kỹ lưỡng, bảo đảm đúng quy định của pháp luật.

Vẫn theo ông Bình, các tòa án đã chú trọng quyết định tịch thu tài sản do phạm tội mà có, áp dụng các biện pháp kê biên tài sản, các biện pháp tư pháp và các hình phạt bổ sung nhằm đảm bảo thu hồi tài sản của Nhà nước đã bị chiếm đoạt hoặc thiệt hại.

Số liệu cho thấy năm qua, các tòa án đã tuyên thu hồi tiền, tài sản 216 vụ với 761 bị cáo trong các vụ án kinh tế, tham nhũng, chức vụ với số tiền và tài sản trên 1.859 tỉ đồng. Có 163 vụ với 631 bị cáo đã khắc phục hậu quả nộp lại tài sản đã chiếm đoạt trên 490 tỉ đồng.

Tỉ lệ các bản án về tội phạm kinh tế, tham nhũng, chức vụ bị hủy là 0,7% (do nguyên nhân chủ quan 0,61%); bị sửa 7,94% (do nguyên nhân chủ quan 0,54%), theo ông Nguyễn Hòa Bình.

Nhiều vụ án gây thiệt hại đặc biệt lớn được xử lý nghiêm

Thông tin vụ án thuộc diện Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực theo dõi, chỉ đạo, ông Nguyễn Hòa Bình khẳng định tòa án tổ chức xét xử nghiêm túc, đúng tiến độ, pháp luật, theo tinh thần không có vùng cấm và không có ngoại lệ.

Các tòa án đã thụ lý theo thủ tục sơ thẩm 21 vụ án, đã xét xử 17 vụ án, quyết định trả hồ sơ để điều tra bổ sung 3 vụ án (trong đó 1 vụ được thụ lý lại); thụ lý theo thủ tục phúc thẩm 15 vụ án, đã xét xử 12 vụ án và thụ lý theo thủ tục giám đốc thẩm 2 vụ án, đã xét xử 1 vụ án.

Các vụ án thuộc diện Ban chỉ đạo phòng chống tham nhũng, tiêu cực cấp tỉnh theo dõi, chỉ đạo được đẩy nhanh tiến độ, xử lý nghiêm minh, bảo đảm đúng tiến độ, yêu cầu...

Theo ông Bình, các tòa án đã phối hợp tốt với liên ngành tố tụng ở trung ương chỉ đạo giải quyết những khó khăn, vướng mắc trong giải quyết các vụ án thuộc diện Ban Chỉ đạo theo dõi, chỉ đạo.

Điển hình như vụ Nhật Cường, Tân Hiệp Phát, Việt Á, Tân Hoàng Minh, Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Tim Hà Nội, vụ án FLC, vụ án chuyến bay giải cứu…

Nhiều vụ án gây ra thiệt hại đặc biệt lớn, gây bức xúc trong xã hội đã được xử lý nghiêm.

Trong đó, có các vụ án như Nguyễn Thị Thanh Nhàn và đồng phạm phạm các tội xảy ra tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Đồng Nai; Cao Minh Quang và đồng phạm; vụ án xảy ra tại Bộ Tư lệnh Cảnh sát biển; vụ chuyến bay giải cứu; vụ án Nguyễn Quang Tuấn xảy ra tại Bệnh viện Tim Hà Nội…

Năm nay đã có 46 công chức tòa án bị kỷ luật

Chánh án Nguyễn Hòa Bình cho biết trong năm 2023, có 46 công chức tòa án bị xử lý kỷ luật từ khiển trách, cảnh cáo đến buộc thôi việc.