Trần Thanh Tú - đội trưởng tuyển cờ vua Nhật Bản - Ảnh: T.T.

Nhưng đó hoàn toàn là sự thật và chỉ những người trong làng cờ mới nhớ tên Thanh Tú, kỳ thủ từng thuộc hàng top của VN cùng thời với Lê Quang Liêm, Nguyễn Ngọc Trường Sơn.

Từ Nhật Bản, Thanh Tú chia sẻ cùng Tuổi Trẻ: "Tôi sinh ra ở huyện Châu Thành trong gia đình thuần nông. Cờ vua và ý chí vươn lên đã giúp tôi thoát cảnh nghèo để có được ngày hôm nay".

Từ bàn cờ... giấy

Tú lớn lên ở Đồng Tháp, một trong những cái nôi của làng cờ vua VN với đại kiện tướng quốc tế đầu tiên Đào Thiên Hải. Nhưng Tú đã tâm sự rất thật rằng mình đến với cờ vua một cách tình cờ: "Gia đình ở nông thôn, lại nghèo nên chẳng có thứ gì để chơi. Các anh tôi biết đánh cờ nhưng cũng chẳng có nổi bàn cờ. Thế là anh em tôi hì hụi vẽ bàn giấy, cắt quân cờ bằng giấy rồi chỉ nhau chơi. Đó cũng là khởi đầu của tôi với cờ vua lúc mới 4-5 tuổi".

Cùng chơi với nhau nhưng Tú lại tiến bộ vượt trội và đánh bại các anh mình chỉ trong vòng vài tháng. Ban đầu là tính hiếu thắng, nhưng sau đó bị sự ảo diệu của những quân cờ "hớp hồn", Tú quyết xin cha mẹ theo học cờ.

Vậy là 6 tuổi đầu, Tú phải xa nhà qua Sa Đéc sống cùng anh trai để vừa học vừa chơi cờ. Rồi hơn 10 tuổi, Tú một mình đến TP Cao Lãnh vừa học vừa luyện cờ ở tuyển năng khiếu Đồng Tháp. Tú kể: "Tập và đấu cờ giúp tôi có thu nhập đủ lo cho mình, không làm gánh nặng cho cha mẹ. Thời gian còn lại tôi cố gắng học thật giỏi".

Tập huấn nước ngoài chỉ là giấc mơ xa xỉ, Tú chỉ cặm cụi với HLV và những tài liệu trong sách hay tìm được trên Internet. Vậy mà Tú vẫn luyện được "nội công" thâm hậu khi đoạt nhiều cúp vô địch trẻ quốc gia. Tuy vậy, có hai lần đăng quang mà Tú nhớ mãi trong đời là vô địch U16 Đông Nam Á 2006 và vô địch cờ nhanh toàn quốc 2015 - giải đấu mà anh xếp trên cả Nguyễn Ngọc Trường Sơn.

Dậy sóng làng cờ Nhật Bản

Song song nghiệp cờ, Tú tốt nghiệp Đại học Cần Thơ năm 2013 với tấm bằng kỹ sư công nghệ thông tin, sau đó anh đi làm lập trình viên. Năm 2015, Tú băn khoăn giữa hai con đường: chơi cờ hoặc sang Nhật Bản phát triển sự nghiệp trong chương trình đào tạo 10.000 kỹ sư cầu nối giữa VN - Nhật Bản.

Vì tương lai, tháng 7-2015 Tú khăn gói sang Nhật Bản rồi trở thành kỹ sư của FPT Nhật Bản. Ngay những ngày đầu sang Nhật, ngoài việc ổn định chuyện ăn ở, học tiếng Nhật, Tú dò dẫm tìm nơi để chơi cờ. Sau đó, anh gia nhập CLB cờ Chiba (thành phố Chiba).

Dù công việc bận rộn nhưng Tú luôn dành thời gian để luyện cờ. Từ một người mò mẫm xin tham dự các giải đấu ở địa phương mà chẳng ai biết mặt, đến nay Tú đã trở thành hiện tượng của làng cờ Nhật Bản với 2 lần đăng quang Giải vô địch cờ vua Nhật Bản vào năm 2016 và 2018.

"Tuy Elo không phải cao nhất nhưng tôi được xem là tay cờ có thực lực nhất hiện nay tại Nhật Bản. Một ngày kia, tôi rất bất ngờ khi nhận được email từ chủ tịch Liên đoàn Cờ Nhật Bản Hiebert Yumiko đề nghị tôi làm đội trưởng tuyển Nhật Bản tham dự Olympiad online năm nay. Đây là vinh dự rất lớn cho tôi. Nếu ở VN, dù từng được gọi vào tuyển quốc gia nhưng chắc chắn tôi không có cơ hội được tham dự đấu trường lớn như thế bởi làng cờ VN có nhiều cao thủ. Tôi sẽ cố gắng hết sức có thể để làm được một điều gì đó, ít nhất là khích lệ tinh thần cho sự phát triển của cờ vua Nhật Bản trong tương lai" - Thanh Tú nói.

​Tuyển cờ vua nữ VN xếp hạng 8 ở giải thế giới

TTO – Ngày 26-6, tuyển cờ vua nữ VN đã thua sát nút 1,5 – 2,5 trước tuyển Ba Lan ở lượt trận cuối cùng và xếp hạng 8 chung cuộc tại Giải cờ vua vô địch đồng đội nữ thế giới 2017 diễn ra ở Khanty-Mansiysk (Nga).