Chang chang kho keo

Về quê nghỉ mát, thư giãn, thăm bà con bạn bè "dưới ấy" là chuyến đi vui vẻ nhiều hứng khởi. Đa số đường làng, xã, ấp, cầu kỳ ở nông thôn bây giờ đã kiên cố, hoặc bê tông hóa.

Chạy xe theo những con đường dọc bờ sông mát rượi. Dưới kênh, rạch lúc nước cạn, bạn sẽ gặp nhiều người đang chăm chỉ mò bắt ốc, hến, …

Có thể, hồi ở dưới quê, lúc còn là những cậu bé, cô bé da sạm nắng, tóc cháy râu ngô, bạn đã từng đi bắt chang chang về cho bà ngoại, hoặc chị, mẹ nấu canh, hay kho khô, xào giá hẹ…

Xách rổ, mặc áo bà ba cũ, đầu vấn khăn rằn, ta đi với mấy đứa em hoặc cháu, nhảy xuống mương, rạch, xúc hến, chang chang.

Khi khám phá ra được "luồng" (thường ở mương có nhiều lá rụng, mục nát), bạn sẽ thích thú, "sung" lên y hệt như thưở còn là những em bé quê chơn chất, chưa hề biết chơi game hoặc sử dụng net, điên thoại 3G, thời trang "khủng"…

Đúng là mùi bùn "thơm" hăn hắt làm cho ta nhớ về tuổi thơ. Chẳng phải bùn (phù sa) đã làm nên cuộc sống trù phú cho đất đồng bằng hay sao? Châu thổ miền Tây, hàng triệu năm trước là biển cạn kia mà!

Nước ròng cạn, người dân mò bắt ốc, hến, chang chang

Mùa mưa hay mùa nước lên ở quê ngày xưa "ra ngõ là gặp bùn", bây giờ đã khá hơn nhờ có đường bê tông...

Các cô thôn nữ mới lớn, các em thiếu nhi bây giờ thường được học hành tử tế, ít khi chân lấm tay bùn bởi có cha mẹ cày sâu cuốc bẩm, một nắng hai sương làm rẫy, ruộng, chắt mót lo cho con ăn học.

Một số khác kém may mắn hơn, vất vả mưu sinh, trôi nổi giữa dòng đời vô định… Biết mấy ai còn nhớ hồi nhỏ đi xúc hến, bắt chang chang!

Chang chang thuộc bộ sò, hến nước ngọt, là loài nhuyễn thể ruột mềm, sống dưới lòng sông rạch nước chảy.

Chang chang có hình dáng bên ngoài giống như con "chem chép" ở biển, hơi dài, suôn cỡ hơn hai lóng ngón tay trỏ. Người ta bắt chang chang bằng cách xúc bằng gào xúc tre đan, gạn bùn khi nước sông, rạch ròng cạn.

Chang chang đem về luộc nước sôi với lá sả cho hở miệng. Sau đó trút chang chang ra rổ để ráo, chờ nguội, tách vỏ lấy ruột.

Chang chang nấu mướp

Chang chang dễ chế biến thành nhiều món: xào giá hẹ: hẹ, giá sống mua về rửa sạch, để ráo, cắt khúc ngắn. Ruột chang chang phi với hành, mỡ, tỏi cho thơm.

Khi thấy chang chang đã chín (săn lại, sẫm màu) thì cho giá, hẹ vào trộn đều, nêm nếm chút gia vị rồi bắt xuống.

Lúc này cọng hẹ còn xanh, ăn giòn và ngọt. Không nên xào giá hẹ lâu, vì như vậy hẹ, giá sẽ dai và có màu vàng héo không ngon.

Chang chang nấu canh mướp: mướp gọt vỏ, rửa sạch, để ráo, cắt khúc ngắn. Nếu có thêm vài cục huyết heo hoặc huyết gà vịt thì càng ngon.

Chang chang phi với hành, mỡ, tỏi cho thơm. Đổ một tô nước lạnh, đun sôi lên. Cho mướp vào, chừng 5 phút bắt xuống. Lúc này miếng mướp còn xanh, ăn giòn và ngọt. Không nên nấu lâu, vì như vậy mướp sẽ mềm nhão và có màu vàng héo không ngon.

Chang chang kho keo: Bắc chảo lên bếp cho vừa nóng, phi chang chang với hành tím xắt mỏng, mỡ, tỏi, sả bầm cho thơm. Đổ một ít nước mắm ngon, khi sôi chừng vài phút sau cho thêm miếng nước lạnh, hớt bọt. Khi thấy chang chang có mùi thơm như "nước mắm kho quẹt" thì cho hành sắt hột lựu và ít tóp mỡ heo vào trộn đều rồi bắt xuống, sau rắc thêm hành xanh cho bắt mắt.

Có thể ăn kẹp món chang chang kho keo với "rau sống vườn" như: rau thuốc giòi, rau om, rau răm, lá cách, chuối chát, đọt cóc, khế chua… Chang chang kho keo với mỡ hành là một món ngon, ăn cơm đến "hết nồi"!

Chang chang xào giá hẹ

Bạn sẽ thấy rất ngon miệng khi đổi khẩu vị, vì đã quá "dội" với những món ăn nhiều đạm, mỡ từ gà, vịt, heo, bò, đồ hải sản…

Các món chế biến từ chang chang rất dễ làm, ngon và rẻ đến không ngờ: Hẹ chỉ 5.000đ một bó, ruột chang chang luộc sẵn 10.000 đồng một chén, huyết heo 10.000đ một cục vuông đủ nấu.

Chỉ với chừng 25.000 đồng, thêm một ít bột nêm, vài cọng hành lá, bạn sẽ có một món ngon, bổ cho cả nhà ăn trong thời "bão giá"!

Về vườn đi mò bắt hến, chang chang sẽ cho bạn nhiều cảm hứng, giảm stress rất tốt, và nhớ lại "ngày xưa còn bé" ở dưới quê.

Tất nhiên là đối với những bạn có gốc gác không phải ở thành phố! Nhưng người thành phố cũng rất thích về quê chồng, vợ hoặc bạn bè, người thân.

TTO - Là dân địa phương chính hiệu, thường tự xưng với bạn bè là "thổ địa" các món ngon đất Thủ Dầu Một (Bình Dương), Tèo thường ghé quán mỗi khi có dịp và dần dà khám phá ra nhiều điều thú vị của quán bánh canh đặc sắc này.