Đại biểu Trần Anh Tuấn - quyền viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM - Ảnh: VIỄN SỰ

Đại biểu Trần Anh Tuấn - quyền viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM - nêu vấn đề chậm vốn cho tuyến đường sắt đô thị Bến Thành - Suối Tiên (Metro số 1) tại phiên họp tổ Quốc hội sáng nay 24-10.

Theo ông Trần Anh Tuấn, sự thiếu linh hoạt trong điều hành ngân sách, dẫn tới những công trình trọng điểm quốc gia bị thiếu vốn trầm trọng như vậy cho thấy sự trục trặc của nền kinh tế.

Không để ảnh hưởng đến thu hút đầu tư

"Điều hành ngân sách là là chính sách nội bộ của chúng ta, hoàn toàn có thể linh hoạt được. Trong khi Metro số 1 là dự án mang tính hiệp ước với Nhật Bản, chúng ta phải làm sao để không ảnh hưởng đến thu hút đầu tư, môi trường đầu tư", ông Trần Anh Tuấn nói.

Quyền viện trưởng cho rằng việc chậm tiến độ ở một số dự án không chỉ làm trễ tiến độ đầu tư chung trong ngắn hạn mà còn ảnh hưởng tới kế hoạch dài hạn.

Phân tích sâu hơn, ông Trần Anh Tuấn nói 9 tháng đầu năm chỉ giải ngân được 50% vốn đầu tư công, ước cả năm đạt 84%. Trong đó, vốn từ trái phiếu Chính phủ cả năm chỉ đạt 30% là điều rất đáng lo vì đây là nguồn vốn phải trả lãi, giải ngân càng chậm thì càng thiệt hại.

"Sự thiếu linh hoạt này dẫn tới nhiều công trình chậm vốn trong khi vốn không giải ngân được và phải chịu lãi", ông Trần Anh Tuấn nói.

Xuất khẩu và bán lẻ phụ thuộc vào nước ngoài

Trục trặc thứ 2 của nền kinh tế mà ông Trần Anh Tuấn phân tích là xuất khẩu tăng cao nhưng phụ thuộc vào doanh nghiệp FDI.

"Các doanh nghiệp này nhập nguyên vật liệu từ các nước là chủ yếu, điển hình là Samsung và Formosa... Trong khi doanh nghiệp trong nước chưa tham gia chuỗi cung ứng, giá trị gia tăng dành cho Việt Nam rất là thấp. 

"Trục trặc này chưa giải quyết được!", ông Trần Anh Tuấn cảnh báo.

Trục trặc thứ 3, theo đại biểu Trần Anh Tuấn, là thị trường bán lẻ Việt Nam đang thiếu vắng các nhà bán lẻ trong nước, trong khi các nhà bán lẻ thế giới đang vào Việt Nam rất nhiều. Điều này dẫn tới hàng hóa bán lẻ các nước vào Việt Nam rất nhiều, trong khi hệ thống bán lẻ Việt Nam lại chưa với đến được.

"Chúng ta vui vì GDP năm 2017 có thể tăng 6,7% như kế hoạch, 13/13 chỉ tiêu Quốc hội giao đạt và vượt. Nhưng phải nhìn nhận và giải quyết các trục trặc của nền kinh tế thì mới phát triển bền vững", ông Trần Anh Tuấn nói.

Đại biểu Phạm Phú Quốc - tổng giám đốc Công ty đầu tư tài chính nhà nước TP.HCM - Ảnh: VIỄN SỰ

Metro số 1 đội vốn không có gì khó hiểu

Đại biểu Phạm Phú Quốc - tổng giám đốc Công ty đầu tư tài chính nhà nước TP.HCM - phân tích: Metro số 1 là dự án đã được Thủ tướng 2 lần ủy quyền cho TP ra quyết định đầu tư, vấn đề vướng là chưa có nghị quyết của Quốc hội về thay đổi vốn đầu tư công trung hạn và dài hạn.

Đây chỉ là thủ tục hành chính, còn về vốn tăng từ 17 ngàn tỉ lên 47 ngàn tỉ đồng là điều rất bình thường.

Vốn cho Metro số 1 tăng là vì tổng lượng đầu tư tăng - tuyến đường dài hạn, nhiều trạm bảo dưỡng hơn...; thứ hai là trượt giá năm 2011 so với 2007 và thứ ba là thay đổi công nghệ: năm 2007 chỉ thiết kế công nghệ đáp ứng đến 2020 còn năm 2011 thiết kế đáp ứng đến 2040.

Như vậy tăng vốn là bình thường, việc này đã được 2 đơn vị độc lập của Singapore thẩm định.

TTO - Huy động vốn nhanh nhưng giải ngân chậm, gây lãng phí và gia tăng chi phí đầu tư xã hội - Kiểm toán nhà nước gửi báo cáo tình hình ngân sách đến kỳ họp thứ 4 Quốc hội khóa XIV.