Herve Falciani được mệnh danh là “Edward Snowden của ngành ngân hàng” và “kẻ đe dọa giới nhà giàu” - Ảnh: Reuters

Giới truyền thông quốc tế lên cơn sốt với câu chuyện của “người thổi còi” đã tố cáo HSBC.

Theo AFP, Ủy ban Tài khoản công (PAC) gồm đại diện nhiều đảng ở Anh tuyên bố sẽ điều tra vụ xìcăngđan HSBC giúp các khách hàng giàu có trốn thuế và tiếp tay cho những hành vi tội phạm.

“Những tiết lộ gây sốc về HSBC một lần nữa lật tẩy ngành công nghiệp toàn cầu phục vụ giới nhà giàu” - chủ tịch PAC Margaret Hodge tuyên bố.

Các tài liệu mật do cựu nhân viên HSBC Herve Falciani, người Pháp, cung cấp cho thấy chi nhánh Thụy Sĩ của HSBC đã hỗ trợ khách hàng ở hơn 200 quốc gia che giấu khối tài sản trị giá 104 tỉ euro (119 tỉ USD) để trốn thuế.

Rất nhiều khách hàng của HSBC là chính trị gia, người nổi tiếng, tội phạm quốc tế… HSBC thừa nhận chi nhánh Thụy Sĩ của hãng có vấn đề.

Câu chuyện như tiểu thuyết trinh thám

Theo báo Le Monde, câu chuyện về “người thổi còi” Falciani, 43 tuổi, có thể trở thành nội dung một cuốn tiểu thuyết trinh thám ly kỳ. Ông Falciani từng làm việc tại một sòng bài ở Monacco trước khi nhận công việc chuyên viên công nghệ thông tin tại HSBC. Ông chuyển đến chi nhánh của HSBC ở Geneva (Thụy Sĩ) vào năm 2006.

Trong vai trò chuyên viên công nghệ thông tin, Falciana tiếp cận hệ thống dữ liệu khách hàng khổng lồ của HSBC. Năm 2007, ông tải trộm danh sách hơn 120.000 khách hàng của HSBC và đến năm 2008 trốn sang Libăng cùng tình nhân.

Falciani lên kế hoạch bán khối tài liệu mật này. Nhà chức trách Thụy Sĩ quyết đinh truy tố Falciani vì tội ăn cắp thông tin mật.

Falciani liên hệ với một số ngân hàng ở Libăng nhưng không ai chịu mua bản danh sách này. Một giám đốc ngân hàng ở Libăng đã thông báo vụ việc này cho các đồng nghiệp tại Thụy Sĩ.

Kế hoạch bị đổ bể, Falciani đối mặt với tương lai bất định trước khi nhà chức trách châu Âu liên hệ với ông ta. Từ đó, Falciani cung cấp tài liệu cho châu Âu.

Falciani bị Thụy Sĩ truy nã nhưng Pháp và Tây Ban Nha từ chối dẫn độ ông sang Thụy Sĩ. Dù vậy ông từng phải ngồi tù ở Tây Ban Nha trong vài tháng hồi năm 2012 trước khi được thả vì hứa giúp chính quyền Tây Ban Nha truy tìm những kẻ trốn thuế.

Ở thời điểm hiện tại, Falciani kiếm được 3.500 euro (3.900 USD) mỗi tháng nhờ công việc hỗ trợ các cơ quan thuế ở Pháp. Viện Công nghệ thông tin quốc gia Pháp INRIA là cơ quan trả lương cho Falciani.

Trong cuộc điều trần trước Thượng viện Pháp hồi tháng 7-2013, Falciani khẳng định ông là mối đe dọa lớn nhất đối với tài sản giá trị nhất của các ngân hàng tư nhân. Đó là uy tín của họ.

“Ông ta rất dũng cảm. Chúng tôi đánh giá cao nỗ lực của ông Falciani dù động cơ của ông ấy có là gì đi chăng nữa. Ông ấy đã phục vụ lợi ích của công chúng” - ông Eric Alt, phó chủ tịch tổ chức chống trốn thuế Pháp Anticor, khẳng định.

Cần bảo vệ những “người thổi còi”

Mới đây trả lời phỏng vấn Đài truyền hình Thụy Sĩ RTS, ông Falciani kêu gọi chính phủ các nước cần phải tăng cường hỗ trợ và bảo vệ những “người thổi còi” giống như ông, bao gồm việc hỗ trợ tài chính. Hiện tại chính phủ Pháp đang bảo vệ cho Falciani.

“Nhưng những người thổi còi cần cả sự hỗ trợ chuyên môn và pháp lý” - Falciani nhấn mạnh. Ông khẳng định những “người thổi còi” cũng cần được tưởng thưởng tiền bạc.

“Các bạn không nên ngây thơ. Chúng ta đều là con người bằng xương bằng thịt. Chúng ta không thể làm công việc của mình chỉ bằng năng lượng xuất phát từ sự tuyệt vọng của chính mình” - Falciani nói.

Ông cũng lên tiếng kêu gọi nhà chức trách Thụy Sĩ mở cuộc điều tra HSBC. Hiện HSBC đang bị điều tra ở Pháp và Bỉ vì tội hỗ trợ khách hàng trốn thuế.

“Tôi hi vọng hộ (Thụy Sĩ) có đủ năng lượng để điều tra HSBC sau sáu năm điều tra tôi. Đó là điều tối thiểu họ có thể làm” - Falciani kêu gọi.

Mới đây đảng đối lập chống thắt lưng buộc bụng Podemos ở Tây Ban Nha tuyên bố Falciania sẽ viết một  bản báo cáo cho đảng này về các biện pháp chống trốn thuế.

Podemos chủ trương chống các biện pháp thắt lưng buộc bụng cùng khổ và nạn tham nhũng, trốn thuế tại Tây Ban Nha.