Tàu cảnh sát biển (phải) truy đuổi tàu buôn lậu - Ảnh: Minh Tuấn

Chiếc tàu chở dầu mang tên Năng Nual 27 của Thái Lan đang neo đậu phía trước tầm nhìn từ trụ sở Bộ tư lệnh hướng ra biển.

Đại tá Doãn Bảo Quyết, chính ủy Bộ tư lệnh Vùng Cảnh sát biển 4, cho biết đó là chiếc tàu vi phạm vừa bị bắt quả tang khi đang bán xăng dầu lậu cho ngư dân Việt Nam. Tàu được tạm giữ để đợi xử lý.

Theo dấu những con tàu ma

“Ở vùng biển Tây Nam, các tàu vi phạm không manh động như những vùng khác nhưng thủ đoạn rất tinh vi. Với tàu Năng Nual 27, lần đầu tiên cảnh sát biển phát hiện được tàu nước ngoài vi phạm ở vùng biển xa của địa bàn.

Trước vụ bắt giữ con tàu này, chúng tôi nghe nói có hiện tượng tàu cá Việt Nam ra khu vực biển giáp ranh để mua dầu của tàu nước ngoài mà chưa tìm ra” - đại tá Quyết nói.

Khi bị bắt, tàu Năng Nual 27 chỉ còn hơn 100m³ dầu. Theo đại tá Quyết, “bình thường tàu này chỉ nằm bên vùng biển Thái Lan. Khi có sóng to gió lớn hoặc lợi dụng đêm tối, họ mới vào vùng biển Việt Nam bán dầu cho tàu cá mình.

Khi thấy có lực lượng chức năng, họ lui về vùng biển nước họ. Anh em nắm được quy luật rồi nhưng để bắt quả tang rất khó vì tàu Năng Nual 27 đậu ngay khu vực biển giáp ranh giữa nhiều nước, nhích cái là qua nước họ rồi mà mình chỉ được bắt khi tàu nằm trên vùng biển của mình.

Thế nhưng, bằng biện pháp nghiệp vụ cùng với tuần tra, kiểm soát công khai, cảnh sát biển đã bắt quả tang tàu Năng Nual 27 đang bán dầu cho tàu cá Việt Nam, kết thúc gần một năm theo dõi”.

Các sĩ quan cảnh sát biển cho biết đó là lần đầu mình bắt ở vùng biển cách đất liền 200 hải lý, gần khu vực giáp ranh Việt Nam - Malaysia. Khu vực bắt quả tang tàu vi phạm rất phức tạp, nguy hiểm.

Áp giải tàu Năng Nual 27 về càng không đơn giản. Các anh phải điều ba tàu ra lai dắt, hộ tống. Ba ngày lai dắt về, anh em không ngủ, ôm súng canh gác cẩn thận phòng trường hợp họ cắt dây chạy thoát.

Cũng từ vụ tàu Năng Nual 27, Bộ tư lệnh Vùng Cảnh sát biển 4 đã phát hiện thêm tàu Shoeil Maru (Thái Lan) chuyên lấy dầu từ các vùng biển giáp ranh bán cho tàu cá Việt Nam.

“Vụ này chúng tôi theo dõi hơn chín tháng” - thượng úy Bùi Xuân Nhớ, đội phó đội nghiệp vụ số - kể cách làm của tàu Shoeil Maru cũng như tàu Năng Nual 27 rất chặt chẽ và bí mật.

Anh em gọi chúng là “tàu ma” vì không tên, không số, không bao giờ vô cảng. Tàu cá ra mua dầu phải đúng số hiệu, đúng giờ, đúng số dầu mua họ mới cho lấy dầu.

Thuyền trưởng và chủ tàu liên lạc qua điện thoại vệ tinh. Tàu này lại thường xuyên di chuyển, mình không thể đi theo sau đuôi mà phải phán đoán nó sẽ tới vùng biển nào để đến trước chặn đầu.

Vượt sóng lớn bắt tội phạm

Chúng tôi đã đến làm việc ở nhiều bộ tư lệnh cảnh sát biển các vùng khác nhau từ Hải Phòng, Quảng Nam - Đà Nẵng đến Vũng Tàu. Lính biển thì quá quen với gió sương mưa nắng. Nhưng chưa thấy ở đâu làn da người lính lại đen như các anh cảnh sát biển Phú Quốc, nhất là ở đội trinh sát. Anh nào cũng đen bóng từ mặt đến tay chân. Tóc xơ cứng, cháy vàng.

“Anh em bắt tàu buôn bán xăng dầu lậu, chở gỗ lậu... thì nhiều nhưng sóng gió kinh hoàng nhất, dài ngày nhất là vụ tàu Haduco 01 (tháng 12-2013). Cái nghề của mình là phải ra biển lúc sóng gió dữ dội nhất vì các đối tượng thường lợi dụng thời tiết đó để hoạt động” - đại úy Đỗ Bá Hưng, đội trưởng đội 1 (đội trinh sát chống vi phạm an ninh) nói.

Với những người lính thực thi pháp luật trên biển, không có ngày nghỉ, không có giờ nghỉ. Có những vụ phải đeo bám trắng đêm liên tục nhiều ngày.

Như vụ bắt tàu Đại Hùng 09 chở hơn 80 tấn đạm không rõ nguồn gốc (tháng 3-2014). Hai tháng trời trên biển, hằng đêm kiên trì lần mò trong bóng tối tìm kiếm và bám theo mục tiêu, trinh sát mới phát hiện quy luật hoạt động của con tàu này và thu thập đủ chứng cứ.

Đại tá Doãn Bảo Quyết cho hay: “Ở vùng biển này vụ việc các tàu buôn lậu dầu xảy ra thường xuyên, giá trị rất lớn và các vụ buôn lậu dầu đều liên quan đến yếu tố nước ngoài nên rất phức tạp.

Do đó, bản lĩnh của anh em phải được rèn luyện thường xuyên. Anh em phải đi hàng tháng trời trên biển như một ngư dân thực thụ, không liên lạc gia đình để đảm bảo bí mật. Rất gian nan, vất vả.

Cũng vì được rèn luyện thường xuyên trong khắc nghiệt như vậy nên anh em rất bản lĩnh, nhất là trước sự tác động của kinh tế thị trường. Có vụ tàu chở dầu trị giá 39 tỉ đồng, người chỉ huy cao nhất bị nhiều cuộc điện thoại nặc danh mặc cả giá.

Thế nhưng quan điểm của chúng tôi là tất cả các vụ buôn lậu, gian lận thương mại đều phải xử lý đến cùng, quyết liệt”.

Đại úy Hưng tâm sự: “Có khi thấy tàu mình áp sát, thuyền trưởng tàu buôn lậu gọi qua ngã giá vài trăm triệu đồng để làm ngơ cho họ đi, nhưng chúng tôi luôn từ chối.

Nếu mình không vững tâm sẽ ảnh hưởng đến bản thân, đồng đội và uy tín của cơ quan, của toàn lực lượng. Đã làm công việc này, thần kinh phải thật vững”.

Cuộc vây bắt tàu Haduco 01 Cảnh sát biển bắt giữ, kiểm tra tàu dầu Haduco 01 - Ảnh: M.Tuấn Bắt được tàu Haduco 01 (Việt Nam) là chiến công tiêu biểu, đặc biệt xuất sắc của Vùng Cảnh sát biển 4. Đó là vụ bắt tàu chở dầu lậu lớn nhất với hơn 2,1 triệu lít dầu DO sau một năm theo dõi, thu thập thông tin. Mấy tháng ròng rã, tổ trinh sát của đại úy Hưng phải cải trang thành ngư dân đánh cá, đi câu để theo dõi, tìm ra quy luật của tàu Haduco 01. Đại úy Hưng kể: “Tàu Haduco 01 có quy luật hoạt động và thủ đoạn rất tinh vi, gian xảo. Nó không vào bất kỳ một cảng nước nào mà nhận hàng ngay trên biển. Nhận hàng xong quay về Việt Nam, nó cũng không vào bến mà chỉ đậu cạnh bờ tầm khoảng 15 - 20 hải lý và có những tàu khác trung chuyển hàng vào. Cho nên việc theo dõi, thu thập đầy đủ các chứng cứ, tài liệu để bắt rất khó khăn”. Vất vả nhất là một tháng rưỡi trước khi đánh án, là ngần ấy thời gian tổ trinh sát đeo bám trên biển trong sóng cấp 6, cấp 7 và gió mùa đông bắc với nhiệm vụ: không để mất dấu vết, không bị phát hiện và quay được bằng chứng. Trong khi đó tàu Haduco 01 luôn có người dùng ống nhòm theo dõi các tàu xung quanh 24/24 giờ. Họ còn quét rađa cả ngày lẫn đêm. “Nếu mình không có kỹ thuật tốt, họ thấy góc đi của mình là biết ngay. Cho nên phải có kỹ thuật tránh né” - đại úy Hưng nói. Kịch tính nhất là một tuần trước khi có lệnh bắt. Sóng lớn nhất trong năm. “Chúng tôi sử dụng tàu cá nên công suất thấp, chỉ riêng việc bám theo họ đã hết sức khó khăn. Biển khơi mênh mông, mình không thể theo sát, áp sát họ được vì rất dễ bị lộ. Tàu dầu có thể đi 7-10 hải lý/giờ, còn tàu mình sóng to gió lớn chỉ đi được 4-5 hải lý/giờ, không thể đi nhanh được. Cho nên cứ cắt góc, ngược sóng, ngược gió mà đi, rất nguy hiểm. Nếu không biết cách tránh sóng, tránh gió thì thuyền lật úp, anh em sẽ lên bàn thờ hết” - đại úy Hưng nói. Đến ngày cuối cùng, 20g, khi có lệnh bắt thì sóng lên tới cấp 6, cấp 7. Đến khi tổ công tác nhảy sang được tàu Haduco 01 làm nhiệm vụ đã 1g sáng. Trong khi đó, con tàu cá chở tổ trinh sát của đại úy Hưng bị sóng đánh te tua phải “lết” mấy ngày mới về được tới bờ, vừa đi vừa bơm nước.