Cánh hoa mai thứ sáu

Tranh: Đức Trí

Con người đôi khi là bản sao của Thượng đế, bằng cách nào đó đã đồng tình với nhau: đã là ngôi sao thì phải năm cánh. Hay như phong kiến châu Á dựng tạo linh vật rồng, một con thú hư cấu, nhưng chi tiết thì lại rất cụ thể, như rồng chạm trổ trên ngai vàng, thêu trên long bào của nhà vua nhất định là rồng năm móng. Từ đó, những con số liền kề của năm sẽ là đặc biệt hoặc bất thường đối với những gì mà tạo hóa đã sắp xếp hoặc con người đã quy định phải là năm.

Một hoa mai vàng sáu cánh thay vì năm thuộc trường hợp này. Cánh thứ sáu được xem như điềm lành, như tín hiệu một năm may mắn tốt đẹp cho ai là chủ nhân của hoa, nhất là khi hoa nở đúng sáng mồng một đầu năm mới.

Thuở còn nhỏ, trước và trong mấy ngày tết, mỗi sáng mờ sương tôi đều theo ba ra sân trước, cùng nhau chậm rãi đi quanh gốc mai lão, nghiêng ngó mong tìm thấy cánh thứ sáu. Năm thì không, năm thì có. Hình như năm không nhiều hơn năm có. Đã quý bao giờ cũng hiếm kia mà. Mỗi lần hai cha con phát hiện được hoa mai sáu cánh, tôi luôn là kẻ náo nhiệt đưa tin, chạy khắp nhà trên nhà dưới, gặp ai cũng reo lên sáu cánh, năm nay mai nhà mình ra hoa sáu cánh!

Nhưng từ mùa xuân thứ 14 của tôi trở đi, tôi không còn hào hứng làm cái việc thông báo điềm lành đầu năm cho người trong nhà nữa. Không phải vì cây mai trước sân không còn thỉnh thoảng nở hoa sáu cánh, hay vì tôi bắt đầu khôn lớn chững chạc ra. Chỉ là vì một lần tôi vô tình chạm đến vết thương của người tôi yêu thương, dì Út. Năm ấy dì 18, vừa từ dưới quê ngoại lên Huế nhập khẩu nhà tôi để tiện theo học bậc đại học.

Như những lần có hoa mai nở sáu cánh đầu năm, tôi làm người đưa tin sốt sắng. Gặp dì Út đang một mình lau chén đĩa chuẩn bị mâm cúng sáng mồng một, tôi hí hửng dì ơi sáu cánh, sáu, may mắn đó dì ơi. Ngước nhìn tôi với ánh mắt dịu dàng, dì cũng chia sẻ tin vui như mọi người, nhưng ngay sau đó dì nói một câu tối nghĩa đối với tôi lúc ấy, và gần như nói với chính mình: không phải lúc nào sáu cũng tốt, cũng may mắn...

Phải một thời gian ngắn sau đó tôi mới hiểu vì sao dì Út buột miệng câu nói buồn như vậy. Dì có một bàn tay sáu ngón luôn phải tìm cách che giấu trước người khác, kể cả người thân trong gia đình.

Cánh thứ sáu may mắn của hoa mai cũng làm một người xa quê ngậm ngùi. Văn Nhân Đạo bạn tôi ở Mỹ năm nào cũng thèm được về quê ăn tết. Một trong rất nhiều lý do là ngày tết tha hương không có mai vàng. Nhớ quá thì làm mai giấy để chưng cho đỡ nhớ. Đạo là người cho tôi một khái niệm thú vị khi nói đấy chỉ là chút vàng mai trong tâm tưởng.

Một lần về Huế, chiều cuối năm Đạo rủ tôi đi chợ hoa cạnh chân cầu Trường Tiền để được cảm giác lạc giữa rừng mai. Bỗng Đạo nghe lời mời mọc bên tai, giọng run run trong giá lạnh: ông ơi bà ơi..., mai sáu cánh đây..., mua giùm may mắn... Ngoài dân chuyên nghiệp, chợ hoa tết năm nào cũng có mặt những người bán hoa dạo là dân quê vùng bán sơn địa ngoại thành. Họ thường chọn cành đẹp, thậm chí cưa nguyên gốc mai trong vườn, vác lên vai, đi bộ hơn mười cây số xuống chợ bán kiếm tiền mua sắm tết.

Trong số họ không phải ai cũng may mắn bán được “cánh thứ sáu may mắn” để bầy nhỏ ở nhà có áo mới mặc ngày tết. Chợ tàn, mủi lòng trước cảnh mấy người già đói lạnh chiều tối ba mươi lủi thủi vác những gốc mai nặng trĩu ngược ngoại ô xa, nơi chúng sẽ biến thành củi, Đạo đã mua thêm một số mai ngoài dự kiến, thuê xe thồ chở đến nhà bạn bè làm quà. Nhưng làm sao gánh hết những số phận không may mắn?

Mấy hôm trước tôi về Huế thắp hương cho ba mẹ. Ngôi nhà cũ trên đồi thông giờ không ai ở, được coi như từ đường của đại gia đình, chỉ mở cửa đông vui con cháu vào những ngày giỗ kỵ. Từ dưới con dốc, tôi đã đứng sững khi nhìn lên. Mới giữa tháng 11 âm lịch mà gốc mai lão trước sân hoa đã mãn khai vàng rợp. Chợt nhớ năm nay nhuận, lại chịu ảnh hưởng biến đổi khí hậu, Huế là xứ mưa dầm lạnh lẽo giờ đang oi bức giữa mùa đông, khiến mai vàng nở sớm.

Không vội vào nhà, tôi quẩn quanh bên gốc mai, không phải để tìm cánh thứ sáu may mắn như ngày xưa tôi đã từng cùng ba, mà tôi đang cảm nhận hết khoảng trống trong tôi lúc đó. Mai vàng nở rộ trước mặt mà tôi thì vẫn đâu đó với vàng mai trong tâm tưởng.