Theo ông Lương Ngọc Khuê, Cục trưởng Cục Khám chữa bệnh - Bộ Y tế, kháng thuốc không phải là vấn đề mới nhưng đang trở thành vấn đề nguy hiểm và cấp bách đối với toàn cầu, đặc biệt nổi trội ở các nước đang phát triển.

Nguyên nhân được chỉ ra là do những thay đổi của mô hình bệnh tật, đặc biệt là các bệnh mới nổi hiện nay nên việc sử dụng kháng sinh được coi là “vũ khí” của nhiều bác sĩ trong điều trị. Từ đó, tình trạng sử dụng kháng sinh gia tăng, thậm chí là lạm dụng kháng sinh.

Tình trạng này không chỉ thực hiện trong các bệnh viện, cơ sở y tế mà còn được thực hiện ngay tại các cơ sở chăn nuôi. “Đôi khi chúng ta vẫn nghe thấy có hàm lượng thuốc kháng sinh trong thực phẩm (tôm, gà, lợn)… chính là một trong những nguy cơ làm kháng kháng sinh ở con người”, ông Lương Ngọc Khuê nói.

Một nguyên nhân nữa dẫn tới tình trạng kháng thuốc ngày càng trầm trọng là do nhận thức của người dân trong việc sử dụng kháng sinh.

Hiện nay, các quy chế sử dụng kháng sinh đã có quy định đầy đủ, theo đó nhà thuốc (dược sĩ) bán kháng sinh phải có đơn bác sĩ. Tuy nhiên, ở nước ta, người dân rất dễ dàng mua kháng sinh để tự điều trị bệnh tại nhà. Điều này đang diễn ra tràn lan với mức độ và tốc độ kháng thuốc gia tăng ngày càng nhanh.

Các chuyên gia cảnh báo, nếu con người tiếp tục sử dụng kháng sinh không hợp lý, lạm dụng kháng sinh, điều trị kháng sinh khi không mắc bệnh nhiễm khuẩn sẽ làm gia tăng tình trạng kháng thuốc của vi khuẩn gây bệnh, tạo ra sự khan hiếm, thiếu hụt các nguồn kháng khuẩn mới. Trong tương lai, các quốc gia có thể phải đối mặt với khả năng không có thuốc chữa nếu không có các biện pháp can thiệp phù hợp.

Hiện nay, mỗi năm thế giới đã có hàng nghìn người chết do kháng thuốc và phải chi phí hàng trăm tỉ USD cho kháng thuốc. Đây chính là lý do WHO kêu gọi các nước cùng chung tay phòng chống kháng thuốc, trong đó có Việt Nam.

Theo đó, với khẩu hiệu “Không hành động ngày hôm nay, ngày mai không thuốc chữa”, tuần lễ phòng chống kháng thuốc tại Việt Nam diễn ra từ ngày 16 đến 22/11. Đây là sự kiện lần đầu tiên được tổ chức tại Việt Nam.

Thông qua sự kiện này, ngành y tế muốn gửi tới mỗi người dân thông điệp chỉ mua và sử dụng thuốc kháng sinh khi được bác sĩ khám bệnh, kê đơn và sử dụng kháng sinh theo đúng hướng dẫn của bác sĩ. Sử dụng kháng sinh trong trồng trọt, chăn nuôi, nuôi trồng thủy-hải sản theo đúng hướng dẫn. Cán bộ y tế tuân thủ đúng các hướng dẫn chuyên môn và sử dụng kháng sinh trong điều trị hợp lý, an toàn.