Ca dao đời mới có câu:

Học hành kinh sử làu thông
Việc gì chưa biết hỏi ông Gu-gồ.

Có người biên tập câu ca dao ấy, bảo "Việc gì chưa biết hỏi ông Da-hù". Ông Gu-gồ (Google) hay ông Da-hù (Yahoo) là hai bậc thầy, hai người bạn dễ chịu nhất của tất cả mọi người. Ai hỏi gì, muốn biết gì, hai vị đó trả lời ngay. Chất lượng câu trả lời có thể rất đúng, cũng có thể còn một vài chi tiết chưa rõ ràng, hoặc sai sót. Nhưng không sao cả, vì người ta còn nhận định, phán đoán, đối chiếu với những câu trả lời khác.

Mà thật ra ông Gu-gồ cũng không phải thần thánh phương nào đông tây kim cổ tinh thông ráo trọi. Ông này chỉ là… "đầu nậu", chuyên thu gom kiến thức tứ phương rồi bỏ mối sỉ lại cho toàn thể nhân loại. Thành ra, hai cái "vựa" chứa lượng kiến thức khổng lồ này cũng là tài sản chung của mọi người! Muốn cho "vựa" phong phú thì cứ góp tài nguyên! Yêu ông Gu-gồ hay yêu mạng nói chung, muốn đóng góp cho mấy ông bạn này có thêm những điều hay, những nét đẹp là ước mong quá tốt của mọi người.

Có những vị lương y công bố những bài thuốc quý, vừa rẻ tiền nhưng rất hữu ích cho sức khỏe của bà con nghèo, thật đáng trân trọng. Có những trang mạng âm nhạc giới thiệu biết bao giọng hát đẹp vang bóng một thời, vô số danh tác âm nhạc nổi tiếng, khiến người vào nghe thấy lòng mình thanh thoát, trong sáng hẳn lên. Có những trang mạng thơ giới thiệu những danh tác thi ca kim cổ, những sáng tác thơ mới đẹp và hiện đại, làm người yêu thơ cảm thấy đời thêm nhiều hương hoa, mật ngọt...

Tuy nhiên, như ông bà mình đã nói: "Biết thì thưa thốt. Không biết thì dựa cột mà nghe!", rất mong bạn thật chuẩn xác về mặt kiến thức khi đưa ra những nhận định, những kiến giải trên mạng. Tuyệt đối đừng "phang" bậy bạ lên mạng những kiến thức chưa kiểm chứng, cũng y chang như đổ rác bừa bãi lên đó vậy!

Tôi lấy thí dụ, có bạn kết luận rằng nước Đại Yên chính là nước Đại Lý. Kiến thức này sai trầm trọng: Đại Yên là nước từng nổi lên ở vùng Hà Sóc, Sơn Đông; Đại Lý là nước ở tây nam Trung Hoa; hai nước này cách nhau… tám ngàn dặm!

Dịch giả Hàn Giang Nhạn dịch câu thơ "Tà phong tế vũ bất tu quy" ra thành "Gió xéo, mưa xiên chẳng đặng về", có bạn cho là chỉ nên dịch gọn "Mưa gió chẳng nên về". Thật sự, Hàn Giang Nhạn tiên sinh dịch rất uyên bác: tà phong là gió nghiêng nghiêng, tế vũ là mưa nhẹ bay bay. Ông dùng "Gió xéo, mưa xiên" là rất chuẩn xác! Nhiều bạn có nhã ý giới thiệu ca từ các ca khúc cũ, nhưng bởi không có văn bản nên ca từ không chuẩn xác.

Không ít ca khúc thuộc dạng nhạc đồng quê trước năm 1975 có các từ "Khoan khoan hò khoan" bị viết ra thành "Quan quan hò quan"! Viết sai như vậy thật tội nghiệp tác giả, bạn à!

Vì vậy, muốn đưa kiến thức gì lên mạng, rất mong bạn bảo đảm kiến thức ấy thật chính xác!

Đinh Mười Hai