Sách Tiếng Việt 1 có không ít những từ mà nhiều phụ huynh cũng lúng túng khi giải thích cho con - Ảnh: Tiến Long

Đọc hàng loạt bài báo quanh chuyện học sinh lớp 1 trên Tuổi Trẻ hơn tuần nay, tôi cứ băn khoăn không biết Bộ GD-ĐT có giám sát chặt chẽ chương trình giáo dục mầm non hiện hành, có nắm được tỉ lệ các cháu học xong lớp lá đạt chuẩn là bao nhiêu?

Trước đây ở miền Bắc, chương trình phổ thông 10 năm nhưng thực tế là 11 năm, vì trước khi vào lớp 1 học sinh phải học lớp vỡ lòng. Trẻ 6 tuổi bắt đầu vào lớp vỡ lòng. Ở lớp vỡ lòng, học sinh học chữ cái, học ghép vần và tập viết. Cả năm học vỡ lòng, học sinh chỉ học những nội dung này và yêu cầu là khi học xong phải ghép vần thành thạo, biết viết các chữ cái, bước đầu biết tập chép, tức biết viết lại bài cô chép trên bảng.

Chỉ bấy nhiêu nội dung nhưng kết thúc lớp vỡ lòng, không phải 100% học sinh được lên lớp 1, những em nào học kém, không đạt yêu cầu phải học “đúp” lại lớp vỡ lòng. Lớp học có một vài học sinh bị “đúp” hay ở lại lớp là chuyện rất bình thường.

Mặc dù học sinh đã học ghép vần hoàn chỉnh ở lớp vỡ lòng và biết viết, chương trình lớp 1 tiếp theo khi đó chỉ gồm các môn như: toán, tập đọc, tập viết, tập chép (học kỳ 2 của lớp 1 học sinh mới tập viết chính tả), luân lý (môn đạo đức hiện nay), vẽ, thủ công. Chương trình học lớp 4 mới có môn khoa học thường thức (môn khoa học tự nhiên & xã hội hiện nay).

Đề cập chương trình học vỡ lòng và lớp 1 khi xưa để thấy rằng chương trình học lớp 1 của học sinh hiện nay quá nặng.

Dù nhận thức và sự phát triển của trẻ ngày nay có tốt hơn trước, thì việc bố trí học sinh mới bắt đầu học ghép vần nhưng đã phải học song song các môn toán, tự nhiên & xã hội là những môn đòi hỏi các em phải biết đọc và hiểu văn bản tiếng Việt là không khoa học, gây khó khăn cho việc học tập của đa số trẻ.

Vì nếu các bé không đọc được sẽ không thể hiểu yêu cầu của một bài toán, cũng như nắm được các thông tin kiến thức trong các bài học tự nhiên & xã hội.

Đặc biệt cách thiết kế chương trình môn toán của sách giáo khoa lớp 1 hiện hành khá rối rắm, đến nỗi nhiều phụ huynh dù có trình độ trung học phổ thông cũng không thể hiểu và giảng giải cho con một cách tường tận.

Bộ GD-ĐT đang xây dựng đề án đổi mới chương trình - sách giáo khoa phổ thông sau năm 2015. Rất mong trước khi xây dựng chương trình, bộ, các chuyên gia giáo dục làm đề án hãy đi sâu, đi sát khảo sát thực trạng việc dạy và học lớp 1, lớp lá trên cả nước để có một cái nhìn sát thực hơn khi xây dựng chương trình.