Siêu thị Co.op Mart Nguyễn Đình Chiểu (Q.3, TP.HCM) dùng túi nilông tự hủy đựng hàng hóa cho khách hàng (ảnh chụp chiều 3-3) - Ảnh: QUANG ĐỊNH

Theo kiến nghị của UBND TP, cần ban hành quy định cấm phát miễn phí túi nilông tại các chợ, trung tâm thương mại, cửa hàng tiện lợi, nhà sách...

Nhiều khó khăn nhưng phải làm

Theo Sở Tài nguyên - môi trường TP, nhiều quận, huyện tại TP đã có hàng loạt các hoạt động truyền thông về giảm sử dụng túi nilông, trong đó nói rõ tác hại và cách thức kiểm soát ô nhiễm môi trường do túi nilông khó phân hủy.

Từ năm 2014, UBND TP đã ban hành hẳn một chỉ thị về tăng cường công tác quản lý sử dụng và thải bỏ túi nilông...

Gần đây nhất, cuối năm 2016, Sở Công thương TP đã tổ chức sự kiện các siêu thị, trung tâm thương mại cam kết giảm sử dụng túi nilông. Các tiểu thương tại nhiều chợ cũng được vận động hạn chế sử dụng loại túi này...

Tuy nhiên, trên thực tế hình ảnh người người tay xách nách mang với nhiều túi nilông chứa đồ tại các chợ, nơi buôn bán tập trung... còn rất phổ biến. Trong khi đó, túi nilông khó phân hủy có thể để lại hậu quả cho môi trường đến hàng trăm năm sau.

Nhìn lại nhiều nỗ lực giảm sử dụng túi nilông, Sở Tài nguyên - môi trường TP nhận ra còn hàng loạt khó khăn.

Trước tiên là việc thực thi Luật thuế bảo vệ môi trường đối với túi nilông thông thường chưa được chú trọng đúng mức và chưa được kiểm soát chặt chẽ. Điều này dẫn đến giải pháp thay thế túi nilông khó phân hủy gặp khó.

Cụ thể là loại túi nilông thân thiện môi trường (dễ phân hủy) dù đã được miễn thuế nhưng cũng không thể cạnh tranh về giá bán với túi nilông thông thường.

Sở Tài nguyên - môi trường TP cũng nêu một thực tế là tiểu thương - nhóm người trực tiếp sử dụng một lượng lớn túi nilông trong buôn bán hằng ngày - rất khó phân biệt được túi nilông thân thiện môi trường với các loại túi nilông thông thường.

Ngoài ra, các nhà sản xuất túi nilông thân thiện môi trường không đáp ứng được nhu cầu mua khối lượng nhỏ, lẻ và đa dạng của tiểu thương.

Các nhà sản xuất này thường yêu cầu số lượng đặt hàng lớn và chưa có các điểm phân phối, các điểm bán cố định đối với loại túi này...

Dẫu chỉ ra nhiều khó khăn, nhưng trả lời Tuổi Trẻ về đề xuất không phát túi nilông miễn phí, ông Nguyễn Toàn Thắng, giám đốc Sở Tài nguyên - môi trường TP, cho rằng đã đến lúc cần đi đến quyết định như vậy vì môi trường sống của người dân.

“Quan điểm của tôi là các bộ, ngành cần ủng hộ kiến nghị của TP.HCM” - ông Thắng nhấn mạnh.

Siêu thị nói dễ, ở chợ kêu khó

Đại diện Saigon Co.op cho biết từ tháng 3-2011, đơn vị này đã triển khai sử dụng túi tự hủy thay cho túi nilông thông thường.

“Triển khai túi tự hủy là một trong những nỗ lực của Co.op Mart nhằm giảm thiểu tác hại của túi nilông, góp phần bảo vệ môi trường sống. Thực hiện việc này, chi phí trung bình tăng 10% do Co.op Mart và đơn vị cung cấp chia sẻ nên không gây ảnh hưởng đến giá thành của các sản phẩm tại siêu thị” - vị này nói.

Ông Hồ Quốc Nguyên, giám đốc đối ngoại hệ thống Big C, cũng cho biết từ tháng 9-2013, hệ thống này đã đồng loạt đưa túi tự hủy vào sử dụng làm bao bì đựng hàng hóa cho khách hàng, thay thế hoàn toàn loại túi nilông thông thường được dùng trước đó.

Đại diện hệ thống Lotte Mart, ông Đoàn Diệp Bình, giám đốc truyền thông, cũng cho biết túi nilông tự hủy đã được Lotte sử dụng cách đây vài năm và việc này không ảnh hưởng gì đến chi phí, giá cả mua sắm của người tiêu dùng.

“Trước đây sử dụng túi nilông thông thường, siêu thị còn phải chịu thuế cho mặt hàng này nên chuyển sang túi tự hủy là bài toán kinh tế hơn cho siêu thị” - ông Bình cho hay.

Khác với hệ thống siêu thị, khi nói đến chủ trương không dùng túi nilông thông thường, đa số các cán bộ trong ban quản lý chợ đều cho rằng việc này rất khó.

Ông Nguyễn Kim Long, phó ban quản lý chợ Hoàng Hoa Thám (Q.Tân Bình), cho biết ban quản lý chợ đã vận động tiểu thương sử dụng túi tự hủy nhiều lần, thậm chí nhiều đợt cung cấp miễn phí cho các sạp kinh doanh, nhưng chợ có hơn 865 sạp trong nhà lồng mà hầu như không sạp nào dùng túi tự hủy.

Theo ông Long, thời gian tới ban quản lý chợ sẽ tiếp tục liên hệ để cung cấp túi tự hủy cho các tiểu thương với giá sỉ ở mức 40.000 đồng/kg, cũng như tiếp tục cho sử dụng miễn phí.

Còn bà Hoa, tiểu thương chợ An Nhơn (Q.Gò Vấp), cho biết bà từng mua thử túi tự hủy về dùng nhưng giá quá cao và không đa dạng chủng loại nên khó dùng.

“Túi tự hủy có giá thấp nhất cũng hơn 50.000 đồng/kg, cao gấp đôi túi nilông thông thường. Ngoài ra, túi nilông thông thường có hàng chục loại, từ vài lạng đến vài ký, vài chục ký, với đủ màu sắc, còn túi tự hủy chủng loại đơn điệu nên không tiện cho buôn bán nhỏ” - bà Hoa nói.