NSND Kim Cương (thứ hai từ trái qua) cùng các nghệ sĩ già yếu, neo đơn, các công nhân, hậu đài tại một chương trình Nghệ sĩ tri âm - Ảnh: LINH ĐOAN

Mấy ngày nay, nhà riêng của NSND Kim Cương tràn ngập thùng giấy, bao tải đựng hàng… 

Đó là những món quà được tập trung lại chờ ngày trao tặng cho các nghệ sĩ già yếu, neo đơn trong chương trình Nghệ sĩ tri âm lần thứ 4.

Đến nhà NSND Kim Cương trong một buổi chiều muộn, chúng tôi gặp bà đang kiểm tra lại các thùng hàng. 

Bà quơ tay trái: "Chỗ này là đường, cà phê, bột nêm, ngũ cốc... Còn bên kia là mì gói, cá mòi, nước tương, giày, áo thun... Toàn là quà ân tình mà các chị tiểu thương, mạnh thường quân ủng hộ để tụi tôi trao quà cho nghệ sĩ ngày 28-1 này. 

À, năm nay có doanh nghiệp tặng mỗi nghệ sĩ một bộ 4 cái nồi mới tinh. Cái nào cũng cần thiết và sử dụng cho ngày tết được hết. Tới ngày cuối chuẩn bị trao quà là nhà tôi không có chỗ nào để đi. Mấy em học trò của Hữu Châu, Thanh Hiệp xúm vô gói quà vui lắm!".

NSND Kim Cương bên những bao tải chứa xoong - nồi để dành tặng các nghệ sĩ - Ảnh: GIA TIẾN

* Động lực nào khiến bà khởi xướng và miệt mài với công việc này suốt bốn năm nay mỗi dịp xuân về?

- Sau khi rời sân khấu, tôi tìm niềm vui trong công tác thiện nguyện. Liên tiếp mười mấy năm tôi chạy tìm nguồn hỗ trợ tặng quà cho người khuyết tật. Hạnh phúc của tôi là được chia sẻ, ngắm nhìn hạnh phúc của họ. 

Mấy năm nay, tôi thấy anh em nghệ sĩ khổ quá, có những tâm sự sâu kín mà không ai hiểu được. Là nghệ sĩ đã rời sân khấu nên tôi hiểu điều đó. 

Người ta hay ví nghệ sĩ như con tằm, rút hết nợ dâu rồi chết trong kén. Tôi nói tằm còn sướng hơn nghệ sĩ, rút hết ruột thì chết, còn chúng tôi chưa chết được, rời khỏi sân khấu còn lại gì? Còn lại bệnh tật, già nua, khó khăn.

Một điều sâu kín khó ai chia sẻ được là nỗi niềm canh cánh bên lòng các nghệ sĩ khi không biết khán giả, đồng nghiệp có còn nhớ tới mình không. 

Như tôi, có nhiều bữa ngồi nhớ sân khấu, nhớ má mà chảy nước mắt. Nên tôi quyết tâm làm chương trình này. Những món quà chúng tôi trao vật chất không thấm vào đâu, nhưng quan trọng là tấm lòng, là tri âm giữa nghệ sĩ và nghệ sĩ, giữa khán giả và nghệ sĩ. 

Những món quà ủng hộ của các mạnh thường quân tôi không thấy đó là vật chất, mà đó là cái tình. Cái tình của khán giả còn nhớ tới nghệ sĩ ở tuổi về chiều!

Những thư mời được NSND Kim Cương gửi đến các nghệ sĩ ở các tỉnh xa - Ảnh: GIA TIẾN

* Năm nào cũng vậy, gần đến ngày diễn ra chương trình Nghệ sĩ tri âm, trông bà rất mệt, chân lại trở đau vì đi hoài. Bà có đang làm việc quá sức?

- Công việc vận động vất vả lắm và đôi khi cũng làm tôi bị tổn thương. Có người trước đó vui vẻ hứa: Chị làm đi, em phụ. 

Tới chừng cần gọi lại thì họ không nghe hoặc tắt máy, thấy buồn lắm. Nhưng rồi nghĩ lại có khi ở giai đoạn này họ làm ăn khó khăn, hoặc gặp vấn đề gì đó. Nghĩ vậy cho nhẹ lòng.

Nhưng đổi lại rất hạnh phúc khi có người mình chẳng xin gì cả, cứ cuối năm tự động gọi nói: Tết này em phụ cho chương trình của chị 100, 200 triệu nghen. 

Rồi nghệ sĩ cũng quen, cứ cuối năm lại kêu điện: Chị Kim ơi, tết này chị có phần quà nào cho em không? Nghe vậy lại thương, lại phải chạy vận động thêm cho đủ. 

Năm nào cũng đuối, cũng la lên: Tôi làm xong năm nay rồi nghỉ nghen! Vậy mà cũng nghỉ được đâu. Bốn năm rồi!

Cả một căn phòng rộng trong nhà NSND Kim Cương chất đầy các thùng hàng để dành đến ngày 28-1 trao cho các nghệ sĩ - Ảnh: GIA TIẾN

* Trong những chương trình gần đây, bà đều chú trọng những thành phần cần chăm lo đặc biệt. Năm nay ra sao, thưa bà?

- Số lượng anh em nghệ sĩ cần giúp đỡ thật ra rất nhiều, mà sức người có hạn nên trong mỗi năm chúng tôi có ưu tiên đặc biệt cho mỗi thành phần. 

Ví dụ, có năm ưu tiên cho công nhân, hậu đài; có năm ưu tiên cho lĩnh vực hát bội, năm rồi ưu tiên cho giới nhạc sĩ với những nhạc phẩm đã đi vào lòng người. 

Để làm chương trình này, chúng tôi mất cả ba tháng trời tìm kiếm, lên danh sách các nhạc sĩ khắp nơi. Rồi mua vé máy bay, xe đò cho anh em đi từ Nha Trang, Bạc Liêu về thành phố nhận quà.

Năm nay, chúng tôi chú trọng đến những nghệ sĩ cải lương gần thời của tôi như Nam Hùng, Hùng Minh, Thanh Tú, Thanh Nguyệt... và ưu tiên nghệ sĩ xiếc, những người tập luyện vất vả mà tuổi nghề ngắn ngủi, thường mắc bệnh nghề nghiệp khi giải nghệ.

* Gia đình có ý kiến gì không khi thấy bà dù sức khỏe hạn chế vẫn tham gia công việc vất vả này?

- Con thấy tôi làm nó xót lắm. Nó nói cả cuộc đời mẹ cống hiến cho nghệ thuật, cho xã hội rồi, giờ mẹ nghỉ ngơi, dưỡng sức đi. 

Nhưng tôi nói với nó: Mẹ có gia tài rất lớn là lòng thương yêu và tin cậy của mọi người đối với mẹ. Mẹ muốn chia sẻ gia tài đó cho những người khác. Đó cũng là cách mẹ tạ ơn đời, tạ ơn tình cảm của mọi người dành cho mẹ!

TTO - Trong Hồi ký Kỳ nữ Kim Cương, phần kể về giai thoại Bùi Giáng "yêu si mê" Kim Cương khiến nhiều bạn đọc phải thốt lên 2 từ "cảm động".

TTO - Không những vậy, nhiều nhạc sĩ tên tuổi cũng được vinh danh, gửi quà trong buổi gặp lại đầy tiếng cười và giọt nước mắt sáng 14-1 này như nhạc sĩ Nguyễn Văn Tý, Hàn Châu, Viễn Chinh... Thành ủy TP.HCM cũng chia sẻ với chương trình 500 triệu đồng.