Bốc dỡ container tại cảng Cái Mép - Thị Vải - Ảnh: ĐÔNG HÀ

Báo cáo tại hội nghị, đại tá Ngô Minh Thuấn, Phó tổng giám đốc Tổng công ty Tân Cảng, doanh nghiệp đang khai thác cảng ở Cái Mép - Thị Vải, cho biết qua bảy năm hoạt động, tỉ trọng hàng trung chuyển qua Cái Mép - Thị Vải chỉ chiếm 8%, còn lại 92% là hàng xuất nhập khẩu. 

Đặc biệt, hàng xuất chiếm 2/3 trong khi hàng nhập chỉ chiếm 1/3, khiến chi phí của doanh nghiệp vận tải bị đội lên, cao hơn 40-45% so với về cảng Cát Lái.

Do "đói hàng", nhiều cảng container ở Cái Mép - Thị Vải phải chuyển sang làm hàng rời hay treo cẩu. 

Theo ông Nguyễn Ngọc Thông, Trưởng phòng đối ngoại cảng SITV (nằm trong cụm cảng Cái Mép - Thị Vải), do cảng không có hàng container, chủ đầu tư (liên doanh giữa Tập đoàn Hutchison, Hong Kong và Công ty TNHH Đầu tư - xây dựng - thương mại Sài Gòn) phải đầu tư thiết bị bốc hàng rời, nhà kho để tồn tại.

Ông Nguyễn Duy Minh, tổng thư ký Hiệp hội Doanh nghiệp dịch vụ logistics Việt Nam (VLA), cho rằng cụm cảng Cái Mép - Thị Vải "đói hàng" không phải do không có chân hàng, mà chủ yếu nơi này chưa có "môi trường sinh thái" như ở Cát Lái, mắt xích phối hợp với nhau ở đây chưa nhuần nhuyễn nên chưa tối ưu hóa chi phí cho doanh nghiệp.

Ông Nguyễn Văn Trình, chủ tịch UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, thừa nhận dù được xem là cảng cửa ngõ quốc tế của VN, nhưng cảng Cái Mép - Thị Vải tiếp nhận hàng quá ít, rời rạc. 

"Cảng trung chuyển quốc tế nhưng chỉ làm trung chuyển cho cảng Cát Lái. 100 chuyến tàu về chỉ có vài chuyến làm thủ tục hải quan tại đây. Nếu cứ kéo dài như thế này sẽ là sự lãng phí nguồn lực của đất nước rất lớn", ông Trình nói.

Cũng theo ông Trình, tình trạng "đói hàng" tại cụm cảng Cái Mép - Thị Vải trong khi cảng Cát Lái (TP.HCM) đang bị quá tải là do "quyền lợi của địa phương", chưa có sự liên kết vùng. 

Đại diện Hiệp hội Cảng biển Việt Nam cũng cho rằng đây là hậu quả của tình trạng "thiếu nhạc trưởng" nên mạnh ai nấy làm, đồng thời khuyến cáo phải có giải pháp đảm bảo quyền lợi cho các nhà đầu tư đã rót vốn vào cụm cảng này.

Để khuyến khích việc đưa hàng container về cụm cảng này, một số doanh nghiệp logistics cho rằng trước hết cần hình thành các bãi chứa container rỗng (không chứa hàng) dọc quốc lộ 51 từ ngã ba Vũng Tàu xuống Cái Mép để giảm chi phí. 

Ông Nguyễn Xuân Kỳ, Phó tổng giám đốc cảng CMIT, đề nghị cần có quy định về cửa khẩu xuất hàng đi châu Âu và Mỹ là cảng Bà Rịa - Vũng Tàu để hút hàng về Cái Mép - Thị Vải. 

Tuy nhiên, ông Nguyễn Đình Việt, Phó cục trưởng Cục Hàng hải Việt Nam, cho rằng giải pháp hành chính "điều tiết luồng hàng" chưa nên áp dụng. 

Thay vào đó, cần đẩy nhanh các dự án giao thông kết nối như đường liên cảng, đường 991B, Phước Hòa - Cái Mép, luồng Cái Mép - Thị Vải...