Chiến lược ngăn chặn các biến thể virus mới của chính phủ Canada là triển khai xét nghiệm càng nhanh càng tốt - Ảnh: AP

TS dịch tễ học Gaston De Serres ở Viện Y tế công cộng quốc gia tỉnh bang Québec (Canada) giải thích có hai phương pháp phát hiện ca mắc các biến thể SARS-CoV-2 mới từ Anh, Nam Phi và Brazil.

Một là giải trình tự gen (phân tích bộ gen di truyền hoàn chỉnh của virus) và hai là xét nghiệm sàng lọc PCR (chỉ cần nhận diện vài phân tử của virus).

Cần phát hiện nhanh biến thể mới

Xét nghiệm sàng lọc PCR cho ra kết quả nhanh hơn giải trình tự gen, chỉ cần  24 giờ đã có kết quả trong khi phải chờ từ 7-10 ngày sau mới có kết quả giải trình tự gen.

Ngoài ra, giải trình tự gen là kỹ thuật rất phức tạp và đắt tiền, đòi hỏi phải có máy móc  chuyên dụng hiện đại. Địa phương nào không có máy móc đành chậm châm phát hiện các biến thể virus mới.

Vì lẽ đó, tỉnh bang Québec đã ưu tiên triển khai phương pháp xét nghiệm sàng lọc PCR.

Nữ TS Maude Saint-Jean chuyên ngành vi sinh và bệnh nhiễm - Ảnh: RADIO CANADA

Québec quy định tất cả các mẫu dương tính với COVID-19 đều phải qua xét nghiệm PCR lần hai. Các phòng xét nghiệm trong bệnh viện đều được trang bị thiết bị xét nghiệm PCR.

Tuần trước, Phòng xét nghiệm y tế công cộng Québec (LSPQ) cho biết đã sẵn sàng xét nghiệm truy tìm ba biến thể mới.

TS Michel Roger - giám đốc LSPQ cho biết: "Bộ xét nghiệm của hãng  Roche có thể phát hiện đột biến trong gen mã hóa protein S của virus phổ biến ở các biến thể từ Anh, Nam Phi và Brazil".

Ông giải thích: "Các ca dương tính với COVID-19 sẽ được kiểm tra lại lần hai bằng xét nghiệm này để xem virus trong mẫu có thuộc biến thể mới không. 

Nếu đúng như vậy, phải thông báo ngay cho Cơ quan Y tế công cộng để can thiệp càng sớm càng tốt. Sau đó, mẫu được gửi cho LSPQ để giải trình tự gen xem đó là loại biến thể nào".

Xét nghiệm PCR trước, sau đó mới giải trình tự gen

Để tăng tốc truy tìm người nhiễm các biến thể virus mới, Trung tâm Y tế và Dịch vụ xã hội tích hợp (CISSS) ở Laval đã thực hiện quy trình tương tự.

Từ ngày 9-2, tất cả các mẫu dương tính với COVID-19 được gửi đến phòng xét nghiệm Cirion để xét nghiệm PCR thêm lần nữa nhằm phát hiện biến thể mới từ Anh.

Xét nghiệm này được gọi là TaqPath của Công ty Thermo Fisher Scientific, đã được sử dụng từ tháng 3-2020. Xét nghiệm có thể sàng lọc các ca dương tính để phát hiện ba gen của SARS-CoV-2 (S, N và ORF) trong các mẫu.

Lối vào trung tâm tiêm chủng vắc xin COVID-19 ở Québec - Ảnh: COGECO

TS Maude Saint-Jean phụ trách khoa vi sinh và nhiễm trùng của CISSS cho biết nếu kết quả xét nghiệm nghi ngờ đó là biến thể mới, mẫu sẽ được gửi cho LSPQ để tiếp tục xác nhận bằng cách giải trình tự gen.

Bà giải thích: "Giải trình tự gen rất tốn kém và lâu hơn. Chúng ta mất nhiều ngày mới nhận được kết quả trong khi lẽ ra trong những ngày đó chúng ta tiến hành truy vết, phong tỏa, sàng lọc nhiều hơn. Sàng lọc các ca dương tính sẽ giúp củng cố sức khỏe cộng đồng nhanh hơn. 

Do phần lớn người dân chưa được tiêm vắc xin, chúng tôi muốn chủ động hơn là hành động không đủ và mất kiểm soát đối với các biến thể mới".

TS Michel Roger nhấn mạnh dù sao chăng nữa, giải trình tự gen vẫn là phương pháp chủ yếu vì có thể phát hiện các biến thể mới có nguy cơ tiếp tục xuất hiện.

5 lý do để chúng ta phải sợ virus SARS-CoV-2

TTO - Loài người đối mặt COVID-19 đến nay đã hơn một năm mà vẫn còn khổ sở. Chúng ta khó loại bỏ virus SARS-CoV-2 vì chúng kết hợp nhiều đặc điểm về tỉ lệ tử vong, cách thức lây nhiễm, khả năng đột biến.