Mặc dù Nga đã đe dọa sẽ dùng tên lửa hạt nhân chống lại Ukraine, nhưng Matxcơva vẫn thường xuyên sử dụng các máy bay không người lái (drone) Shahed do Iran thiết kế để tấn công Ukraine. Việc sử dụng loại drone này gần như đã tăng gấp đôi kể từ tháng 9, từ 1.300 chiếc lên tới 2.500 chiếc vào tháng 11.

Những chiếc drone Shahed, với kích thước nhỏ và tốc độ chậm, dễ dàng bị hạ gục bằng súng máy. Vì vậy, nhiệm vụ tiêu diệt các drone này thường do các tình nguyện viên dân sự đảm nhận. Họ làm việc theo ca 12 giờ mỗi tuần, điều khiển súng tại các vị trí phòng không, bao gồm cả trạm cố định và di động xung quanh thành phố.

Các phóng viên của tờ Washington Post đã theo sát một đơn vị tình nguyện của Ukraine thuộc lực lượng Mriya trong một ca trực 12 giờ từ 21h ngày 1-12, khắc họa lại công việc thầm lặng đến mức không được trả lương này của người dân Ukraine - hay những chiến binh bảo vệ bầu trời thủ đô.

Đêm đen của Kiev và những người hùng

Đúng 21h ngày 1-12, các bản đồ trên ứng dụng quân sự của Ukraine hiển thị những chiếc drone đang tiến về thủ đô.

Bảy người đàn ông mặc quân phục, ở độ tuổi từ khoảng 30 đến cuối 60, tập trung trong một căn phòng nhỏ trên nóc một tòa nhà cao tầng tại Kiev. Họ chuẩn bị cà phê, trà và cắt bánh ngọt để dùng trong lúc chờ lệnh vận hành khẩu súng máy Maxim 7,62mm, một loại vũ khí từ thời Thế chiến II.

Suốt hai năm qua, các tình nguyện viên Mriya đã sử dụng căn phòng nhỏ này như một điểm phòng không để bảo vệ thành phố khỏi các drone của Nga.

Từ mái nhà, những người lính theo dõi bản đồ quân sự trực tiếp và di chuyển đến khẩu súng ngoài trời nếu còi báo động không khí vang lên. Nếu drone bay vào khu vực bắn, một tình nguyện viên sẽ điều khiển súng Maxim, trong khi một người khác nạp đạn, giống như một cảnh trong bộ phim chiến tranh cũ.

Ngoại trừ đạn dược và vũ khí được cung cấp, các tình nguyện viên phải tự bỏ tiền túi mua áo giáp, mũ bảo hiểm, thiết bị giữ ấm tay chân, trang phục ngụy trang và lương thực.

Vào năm 2022 và 2023, Kiev đã cung cấp một khoản tiền thưởng cho các tình nguyện viên của đơn vị Mriya, tổng cộng khoảng 550 USD trong suốt hai năm. Tuy nhiên, họ vẫn chưa nhận được khoản tiền thưởng nào trong năm nay.

"Chúng tôi muốn nhận được nhiều hỗ trợ hơn, không phải về mặt tài chính mà là về hỗ trợ kỹ thuật", ông Serhii Sas, chỉ huy của Mriya, chia sẻ.

Các tình nguyện viên cho biết họ cần thêm trang thiết bị, như máy ảnh nhiệt, máy tính bảng, máy chiếu và laze. "Đây không phải là những gì quá tốn kém. Nhưng chính những thứ này sẽ cải thiện hiệu quả công việc của chúng tôi", ông nói.

Mệt mỏi và hy sinh

Bên ngoài, tiếng súng từ các vị trí phòng không khác vang lên, phá vỡ không gian khi những chiếc drone bị bắn hạ. Các tình nguyện viên Mriya đứng ở vị trí, tập trung cao độ, chờ đợi những chiếc drone bay vào tầm ngắm.

Khi còi báo động tạm ngừng, họ rút vào bên trong để sưởi ấm cơ thể.

Các tình nguyện viên luân phiên thay ca, đội mũ bảo hiểm khi ra ngoài và tháo chúng ra khi vào trong. Những người lính tranh thủ pha trà, đun nước, lấy găng tay hay dép giữ ấm, đồng thời chia sẻ những câu chuyện về việc họ thường xuyên bị cảm lạnh vì phải chịu đựng thời tiết khắc nghiệt trong thời gian dài.

Ông Oleksii Tkachenko (50 tuổi), một trong những tình nguyện viên của Mriya, kể về việc vợ mình và đứa con trai 4 tuổi đã chuyển đến Ireland để tránh những đêm mất ngủ này.

Các cuộc tấn công diễn ra gần như mỗi đêm cũng khiến dân thường sợ hãi khi họ bị thức giấc bởi những tiếng còi báo động và vội vã chạy đến nơi ẩn nấp. Thường thì ngay sau khi báo động hết, một đợt drone khác sẽ kích hoạt báo động mới, và họ lại tiếp tục vòng lặp này.

"Mỗi lần, cả đội phải thức suốt đêm như thế này", một tình nguyện viên khác tên Zamidra cho biết. "Rồi lại về nhà và đi làm".

Vào lúc 1h39 sáng, còi lại vang lên.

"Tình trạng này có thể kéo dài cả ngày", tình nguyện viên Maksym Krutsevych, 49 tuổi, nói. "Chúng tôi cảm nhận được sự mệt mỏi cả thể chất lẫn tinh thần khi phải mặc đồ bảo hộ liên tục. Thật sự rất khó khăn".

Vào lúc 7h06 sáng, báo động đã tắt. Ca trực sắp kết thúc.

Đêm hôm đó, Nga đã phóng 110 drone tấn công, trong đó có cả Shahed. Lực lượng Ukraine đã bắn hạ được 52 chiếc.

Xung đột Ukraine: Chưa có lối ra

Tiếp ứng viên thủ tướng Đức nhưng từ chối đề nghị của tổng thống Mỹ đắc cử - cách hành xử của ông Zelensky cho thấy phần nào thế rối ren trong việc giải quyết cuộc xung đột Ukraine.