Cảnh trong phim Avatar - Ảnh: IMDb

Avatar đúng nghĩa là một đại tác phẩm, chính là một trong những "avatar" (hình ảnh đại diện) cho thập niên 2000 rực rỡ của văn hóa đại chúng thế giới.

Để nói về sức ảnh hưởng của Avatar, có thể đưa ra một dẫn chứng. Vào năm 2010, một năm sau khi bộ phim ra rạp, báo chí Mỹ từng nêu hiện tượng trầm cảm ở những người hâm mộ vì không thoát ra được khỏi thế giới trong Avatar.

Nhiều khán giả thừa nhận đã đem lòng yêu hành tinh Pandora tuyệt vời và muốn sống ở đó đến mức không thể chấp nhận rằng nơi đó không có thật. Họ rơi vào trạng thái trống vắng và hụt hẫng trong một thời gian dài sau khi xem phim.

Để thế hệ Y hoài niệm, thế hệ Z tiếp cận

"Các chu kỳ xu hướng thường lặp lại sau mỗi 20 năm, nên thập niên 2020 của chúng ta chứng kiến sự hồi sinh của thập niên 2000" - tác giả Jameel Baksh viết trên The Michigan Daily.

Ảnh hưởng của thập niên 2000 thể hiện rõ ở các khía cạnh văn hóa đại chúng ngày nay. Pop-punk đang thống trị nền âm nhạc, nhạc rap mang phong cách của các mixtape thập niên 2000.

Những nhân vật đại chúng của thập niên 2000 xuất hiện trở lại trong đời sống của công chúng: Britney Spears, Paris Hilton, anh em nhà Jonas, Jennifer Lopez và Ben Affleck... Và tất nhiên, Avatar và The Lord of The Rings (Chúa tể những chiếc nhẫn).

"Chúa tể những chiếc nhẫn" phần 1 trở lại rạp Việt từ ngày 30-9 - Ảnh: Đoàn phim cung cấp

Avatar chiếu lại trên toàn thế giới từ ngày 23-9, mở đường cho phần 2 sẽ ra mắt ngày 16-12. The Lord of The Rings chiếu lại phần 1 vào ngày 30-9, phần 2 vào 14-10, phần 3 chưa có lịch.

Avatar là phim ăn khách nhất thế giới, sắp đạt 3 tỉ USD và giành 3 giải Oscar. Và gần đây, sau 3 ngày trở lại rạp, phim thu 30 triệu USD. Còn The Lord of The Rings là loạt phim sử thi hoành tráng nhất. Tổng cộng 3 phần phim có doanh thu 2,99 tỉ USD, giành được 17 giải Oscar.

Thập niên 2000 đánh dấu bước ngoặt của dòng phim khoa học viễn tưởng với sự ra đời của công nghệ CGI, giúp nhiều bộ phim được sản xuất, nhiều ước mơ thành hiện thực. Thập niên ấy đã mang đến cho chúng ta những siêu phẩm nói trên.

Thập niên 2000 cách đây mới 20 năm nhưng đủ để chứng kiến nguyên một thế hệ trưởng thành, đó là thế hệ Y - những người sinh từ năm 1981 đến 1996. Và hôm nay, những thành tựu điện ảnh thời đó được chiếu lại không chỉ để thế hệ Y hoài niệm, mà còn để thế hệ Z tiếp cận và chiêm ngưỡng.

Ngay từ năm 2009, nhà phê bình nổi tiếng Roger Ebert (nay đã qua đời) từng nói Avatar không chỉ là một phim hành động giật gân. Đến nay, khi thế giới đã có thêm hàng trăm phim 3D hoặc "đội lốt" 3D, Avatar vẫn là một trong những phim 3D có chất lượng hình ảnh tốt nhất, nội dung hấp dẫn nhất từng được sản xuất.

Cảnh trong phim The Lord of The Rings - Ảnh: IMDb

Thách thức và hồi sinh?

Thời thập niên 2000, sau những biến động về chính trị xã hội trên thế giới, người dân đã kiếm tìm "sự ẩn náu" trong văn hóa đại chúng. Và giờ đây, khi ký ức của một thế hệ ngập tràn đau thương vì COVID-19, người ta một lần nữa khao khát trở về với những tình yêu thuần khiết, giản đơn nhưng cũng là chỗ dựa tinh thần to lớn.

Cảm giác hoài cổ không chỉ đến với những người đã trưởng thành, người già hay lứa trung niên. Jameel Baksh chỉ ra rằng điều thú vị là thế hệ trẻ, gen Z ngày nay cũng muốn đắm chìm trong sự hoài cổ. Điều này thể hiện ở phong cách ăn mặc, cách họ nghe nhạc, xem phim và sớm tiếc nuối tuổi trẻ.

Bên cạnh việc chiếu lại, chinh phục thêm những khán giả thế hệ mới, các siêu phẩm thập niên 2000 cũng đối mặt thách thức làm thế nào để kéo dài sức ảnh hưởng đến tương lai. Sau phần 1, Avatar sẽ có thêm 4 phần nữa lần lượt ra mắt vào các năm 2022 (ngày 16-12), 2024, 2026 và 2028.

Dù Avatar là phim có doanh thu lớn nhất từ trước đến nay, đây vẫn là kế hoạch rất mạo hiểm và tham vọng. Đây là thời kỳ thử thách của nhiều thương hiệu điện ảnh bom tấn. Các phim chuỗi của một siêu anh hùng Marvel thường mất sức hút sau phần thứ 3, dù doanh thu tạm ổn nhưng thất bại trong việc làm mới câu chuyện. Các phim của DC còn thảm hơn khi doanh thu giảm nhiều.

Vậy câu hỏi lớn với đạo diễn James Cameron là làm thế nào để Avatar giữ được sức hút phòng vé sau tận 5 phần? Đó là công việc khó khăn, nhưng với một nhà kiến tạo siêu phẩm như Cameron, khán giả rất mong chờ xem ông sẽ giải bài toán này như thế nào.

Xem Avatar với chất lượng hình ảnh mới, nhiều khán giả xúc động khi trở về thời niên thiếu, khi xem lần đầu - Ảnh: Đoàn phim cung cấp

Một thời yêu thuần khiết

"Tính thuần khiết" chính là điều khiến những khán giả trưởng thành hoài niệm nhiều nhất về thập niên 2000. Đó là thời họ còn nhỏ tuổi và vô lo, dành tình yêu thuần khiết cho những bộ phim, cuốn sách, bài hát... mà không bị trĩu nặng lý trí và trách nhiệm của tuổi trưởng thành.

Tác giả Jameel Baksh viết: "Đó là cảm giác hạnh phúc thuần khiết. Đối với nhiều người ở lứa tuổi của tôi, không gì quý giá hơn những cảm xúc tốt đẹp giản dị của thập niên 2000, một phần vì chúng tôi là những đứa trẻ ít âu lo và một phần vì văn hóa thời đó".

Siêu phẩm 'Avatar' trở lại: 13 năm, vẫn choáng ngợp như buổi ban đầu

TTO - Năm 2009, một bộ phim đã thay đổi thế giới. Không chỉ là phim 3D đầu tiên của thế giới, Avatar phản ánh ước mơ của đạo diễn James Cameron về một hành tinh đẹp như tiên cảnh, người dân hồn nhiên, thuần khiết và ngưỡng vọng Mẹ Thiên Nhiên.