Báo cáo đề dẫn, Phó thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh nhiều điểm cần làm rõ để hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng XHCN. Theo đó, những câu hỏi được đặt ra: thị trường có phải là cơ chế hiệu quả trong đó lấy cạnh tranh làm động lực trong quá trình huy động và phân bổ các nguồn lực, giúp giải phóng sức sản xuất, đổi mới mô hình tăng trưởng và tái cơ cấu nền kinh tế? Vai trò của Nhà nước trong nền kinh tế thị trường định hướng XHCN như thế nào? Nhà nước nên giữ vai trò dẫn dắt, chi phối hay định hướng, kiến tạo phát triển thị trường, tạo lập môi trường thuận lợi đầu tư, kinh doanh, khuyến khích cạnh tranh, thúc đẩy hội nhập và phát triển?

Báo cáo đề dẫn của hội thảo đánh giá sau gần 30 năm đổi mới, các yếu tố cấu thành cơ bản của nền kinh tế thị trường định hướng XHCN VN đã được tạo lập và đi vào hoạt động, từng bước hoàn thiện. Tuy nhiên, báo cáo đề dẫn cũng đề cập những khó khăn, trở ngại và cả thiếu sót; những thách thức và rào cản còn rất lớn trong cả tư tưởng, nhận thức, cơ chế, chính sách và tổ chức thực hiện. Riêng về xây dựng thể chế, chế độ sở hữu, quản lý, phân phối được nhìn nhận là chưa bắt kịp những yêu cầu và đòi hỏi của công cuộc đổi mới toàn diện và hội nhập quốc tế. Trong khi đó, các yếu tố thị trường và các loại thị trường mới phát triển chậm, manh mún, thiếu đồng bộ, vận hành chưa thông suốt. Còn các nguồn lực của quốc gia như đất đai, tài nguyên, ngân sách nhà nước chưa được quản lý và phân bổ, sử dụng một cách hợp lý, tiết kiệm. Các tài sản công bị phân tán và cát cứ trong khi thiếu các cơ chế giám sát có hiệu lực, hiệu quả.