Phóng to

Chọn mua búp bê đầu trái cây trong một cửa hàng trên đường Phan Đình Phùng, Q.Phú Nhuận, TP.HCM. Trong khi đó, loại búp bê xuất xứ Trung Quốc này bị cấm tại nhiều nước ở châu Âu vì chứa chất độc hại - Ảnh: Quang Định

Tại các thị trường lớn như TP.HCM và Hà Nội, những sản phẩm này hiện vẫn đang được bày bán tràn lan, nhưng các cơ quan quản lý chất lượng sản phẩm không có bất cứ sự cảnh báo nào cho người tiêu dùng về sự độc hại cũng như nguy cơ mang bệnh nếu tiếp xúc với các sản phẩm này.

Phóng to

Búp bê đầu trái cây nhiều màu sắc được bày trong tủ kính hấp dẫn trẻ em tại một cửa hàng trên đường Phan Đình Phùng, Q.Phú Nhuận, TP.HCM - Ảnh: Quang Định

Vô tư mua bán vì không được khuyến cáo

Sáng 21-12, theo ghi nhận của chúng tôi, tại nhiều cửa hàng kinh doanh đồ chơi ở TP.HCM như khu vực Bình Tân, chợ Bình Tây, Long Biên..., các loại búp bê trái cây Trung Quốc đang được bày bán tràn lan. Tại cửa hàng Bin Bo (đường số 1, phường Bình Trị Đông B, Q.Bình Tân, TP.HCM), hàng loạt sản phẩm búp bê loại này được treo ngay trước cửa ra vào. Những búp bê hình dạng các loại trái cây dứa, dưa hấu, táo... với đủ màu sắc hấp dẫn. Nhân viên cửa hàng cho biết sản phẩm được các bé rất yêu thích bởi ngoài hình ảnh dễ thương, sản phẩm còn phát ra bài hát vui nhộn khi bóp nhẹ.

Sản phẩm gồm kích cỡ nhỏ, to được bán với giá từ 125.000-175.000 đồng/con. Theo quan sát, sản phẩm ghi rõ xuất xứ từ Trung Quốc với dòng cảnh báo bằng tiếng nước ngoài: không sử dụng cho trẻ em dưới 3 tuổi. Tuy nhiên, trên sản phẩm không có bất cứ thông tin về đơn vị nhập khẩu, tem kiểm định chất lượng sản phẩm CR bắt buộc theo quy định. Khi chúng tôi đề cập việc sản phẩm có chứa các chất độc hại, gây ung thư cũng như các tác động quá trình phát triển của trẻ, chủ cửa hàng không hề hay biết cũng như không nhận được khuyến cáo nào.

“Cửa hàng chúng tôi mới lấy khoảng chục sản phẩm về bán thử được gần một tuần từ đầu mối bỏ sỉ tại chợ Kim Biên. Nếu được khuyến cáo về việc sản phẩm chứa chất độc hại, chúng tôi sẽ không bày bán nữa và nhận thu hồi những sản phẩm đã bán ra thị trường” - đại diện cửa hàng cho biết. Tương tự, một số cửa hàng chuyên bỏ sỉ đồ chơi trẻ em tại chợ Bình Tây cũng cho biết không nhận được bất cứ thông tin cảnh báo nào về nguy hại của sản phẩm nên việc bày bán vẫn diễn ra bình thường.

Cùng ngày, theo khảo sát của chúng tôi tại các tuyến phố chuyên bán đồ cho trẻ em tại Hà Nội, như Lương Văn Can, Hàng Mã, Hàng Cân..., các sản phẩm độc hại này vẫn được bày bán vô tư. Khi được hỏi về búp bê trái cây, chị Thịnh, chủ một cửa hàng tại phố Lương Văn Can, cho biết có đủ các mẫu mã, giá 150.000-180.000 đồng/con. Theo chị Thịnh, hình dáng đáng yêu với đủ các loại như búp bê đầu dứa, táo, dưa hấu, nho..., chưa kể mỗi búp bê còn được gắn nhạc vui nhộn nên trẻ em khoảng 3 tuổi rất thích. Dù lượng hàng năm nay bán chậm hơn năm ngoái nhưng vẫn rất nhiều khách hỏi mua.

Khi chúng tôi bày tỏ lo ngại về thông tin các sản phẩm này gây nguy hại cho trẻ em, bà Huyền - bán hàng trên phố Hàng Mã - khẳng định “độc ở tận bên Âu, bên Mỹ chứ VN không bị làm sao”. Theo bà Huyền, không chỉ bán lẻ ở Hà Nội mà hầu hết sản phẩm này còn được bỏ sỉ cho các cửa hàng ở tỉnh như Vĩnh Phúc, Hưng Yên...

Trong khi đó, nhiều người tiêu dùng cho rằng chưa nghe thông tin cảnh báo, hơn nữa hầu hết sản phẩm đồ chơi bán tại VN đều là hàng Trung Quốc, có tránh vỏ dưa cũng gặp vỏ dừa vì chắc gì đồ chơi khác không độc hại. Chị Ph. (Vạn Phúc), một khách hàng đang mua đồ chơi tại phố Hàng Mã mà chúng tôi gặp, cho rằng lẽ ra cơ quan chức năng phải vào cuộc kiểm tra, nếu phát hiện có chất độc phải cấm bày bán chứ không thì trẻ em cũng đòi mua. “Tôi cũng không muốn mua các loại đồ chơi này vì hầu hết đều là sản phẩm Trung Quốc, nhưng cứ thấy có đồ chơi mới về đẹp, nhiều trẻ khác mua về chơi thì con tôi đòi phải mua, chẳng biết giải thích như thế nào” - chị Ph. nói.

Lu bu bận tổng kết!

Chiều 21-12, trao đổi với Tuổi Trẻ, đại diện Chi cục Quản lý chất lượng sản phẩm hàng hóa miền Nam - Bộ Khoa học công nghệ cho biết hiện đơn vị vẫn chưa nghe thông tin về việc sản phẩm đồ chơi loại này chứa chất phthalate độc hại. “Thời gian này chúng tôi lu bu với việc làm tổng kết, báo cáo cuối năm nên chưa cập nhật thông tin cụ thể. Chúng tôi sẽ tổ chức kiểm tra, rà soát thông tin đơn vị nhập khẩu, tiến hành kiểm định và buộc thu hồi sản phẩm nếu đúng như thông tin sản phẩm chứa chất nguy hại” - vị này cho biết.

Trong khi đó theo thống kê của đơn vị kiểm định chất lượng Bộ Khoa học công nghệ, hiện nay các sản phẩm chứa chất phthalate được phát hiện tại VN và yêu cầu thu hồi gồm hai dòng sản phẩm: thú nhún và mẫu đồ chơi xe điều khiển dùng pin MH9996M. Tất cả đều có xuất xứ từ Trung Quốc. Đặc biệt với dòng sản phẩm đồ chơi xe điều khiển, kết quả kiểm định hồi tháng 7-2013 tại Trung tâm Tiêu chuẩn đo lường chất lượng 3 (Quatest 3) cho thấy hàm lượng chất phthalate vượt xa mức cho phép.

Cụ thể, kết quả thử nghiệm trên các bánh xe đồ chơi ở mức 206.700 mg/kg, cao hơn 200 lần so với quy định hàm lượng tối đa là 1.000 mg/kg tại một số quốc gia Âu, Mỹ (VN chưa có quy chuẩn đối với chất này). Theo đại diện Chi cục Quản lý chất lượng sản phẩm hàng hóa miền Nam, sau khi có kết quả kiểm tra, đơn vị đã có văn bản khuyến cáo và buộc các đơn vị nhập khẩu tiến hành thu hồi.

Trước đó, các cơ quan chức năng cũng phát hiện sản phẩm thú nhún do Trung Quốc sản xuất có chứa chất phthalate ở mức 5.000 mg/kg (vượt mức an toàn năm lần). Tuy nhiên, chỉ cần đảo qua các điểm bán đồ chơi trẻ em tại khu vực Q.5, Q.6, Q.8 (TP.HCM), sản phẩm thú nhún hình dạng con tuần lộc được bày bán ngay trước cửa hàng với giá 120.000-150.000 đồng/con. Sản phẩm không hề có bất cứ thông tin về hướng dẫn sử dụng, các công bố tiêu chuẩn chất lượng cũng như cảnh báo độc hại... Và để che mắt cơ quan chức năng, hiện sản phẩm được đóng mác “made in VN” thay vì Trung Quốc như trước đó nhưng không hề có bất cứ thông tin về nhà sản xuất, đơn vị kiểm định chất lượng.

“Trên sản phẩm ghi xuất xứ VN nhưng tôi nghĩ đây chỉ là chiêu thức để bán hàng bởi sản phẩm không ghi rõ đơn vị nào sản xuất, không hề công bố chất lượng” - chị Lan (đường Phạm Phú Thứ, Q.Tân Bình) lo lắng.

Phóng to

Loại búp bê bị tịch thu tại Anh có hình thức giống như búp bê đầu trái cây tại VN - Ảnh: Medway Council Trading

Anh, Pháp tịch thu và tiêu hủy đồ chơi độc hại

Chính phủ Anh vừa tịch thu hàng loạt đồ chơi bày bán trên thị trường nước này nhân dịp lễ Giáng sinh, sau khi một cuộc kiểm tra từ cơ quan tiêu chuẩn thương mại Medway của Anh cho thấy đồ chơi chứa hóa chất độc hại. Theo BBC, những con búp bê đồ chơi với thiết kế chiếc đầu hình trái cây có chứa hóa chất độc hại phthalate có khả năng gây ung thư, vô sinh ở nam giới và gây dị dạng thai nhi ở phụ nữ mang thai. Trong khi toàn châu Âu đã ban hành lệnh cấm dòng búp bê này thì theo ông Gilmore - thuộc cơ quan Medway, một số con búp bê đầu trái cây vẫn xuất hiện ở các khu chợ và cửa hàng giảm giá tại Anh.

Cơ quan Medway kêu gọi các cửa hàng thu hồi dòng búp bê độc hại này, đồng thời yêu cầu các bậc phụ huynh không mua dòng sản phẩm này cho con em của họ. Theo đó, bất kỳ vi phạm nào đều phải nhận hình phạt thích đáng là sáu tháng tù giam hoặc phải nộp phạt 5.000 bảng Anh (khoảng 8.200 USD). Trong diễn biến khác, thượng nghị sĩ Kirsten Gillibrand của Mỹ đang kêu gọi cải cách liên bang nhằm đưa ra lệnh cấm các hóa chất độc hại, bao gồm phthalate, vốn thường có trong các sản phẩm đồ chơi trẻ em. Bà Gillibrand tuyên bố sẽ giới thiệu một dự luật mới cấm phthalate trong tất cả đồ chơi dành cho trẻ em dưới 12 tuổi.

Ngày 19-12, hải quan Pháp đã tiến hành tiêu hủy tổng cộng 33.000 món đồ chơi liên quan mùa Giáng sinh như búp bê ông già Noel, gấu bông, bóng thổi vì có chứa chất phthalate độc hại, cao gấp 320 lần tiêu chuẩn cho phép của châu Âu. Theo AFP, đây là các món đồ chơi sản xuất tại Trung Quốc và nhập khẩu bất hợp pháp vào châu Âu qua ngõ Bỉ.