Mattel cho ra đời phiên bản búp bê Barbie được tạo hình giống với nhà khoa học Sarah Gilbert, nhằm tôn vinh người đồng sáng chế vaccine ngừa COVID-19 của hãng Oxford/AstraZeneca. Ảnh: bbc.co.uk

Bất ngờ xuất hiện trong danh sách 100 phụ nữ quyền lực của Forbes, búp bê Baribe đã trở thành nhân vật hư cấu đầu tiên trong lịch sử lọt vào danh sách này.

Đứng 100 trong danh sách, Barbie được xếp hạng ngang với những nhà sáng lập, nhà lãnh đạo "bằng xương bằng thịt" ngoài đời.

Forbes cho biết lựa chọn độc đáo này có thể gây tranh cãi, đặc biệt khi năm 2023 đánh dấu bằng rất nhiều sự kiện đáng lo ngại như chiến tranh, những thách thức về môi trường, cũng như mối lo ngại khi quyền phụ nữ ngày càng có nguy cơ bị thu hẹp.

Tuy nhiên, Forbes cũng đưa ra hàng loạt lý do để búp bê Barbie xứng đáng có tên trong danh sách này, gồm những tài sản vô hình mang tính chất tinh thần mà Barbie sở hữu.

Năm 1959, khi Barbie lần đầu tiên ra mắt, phụ nữ đang bị rất nhiều hạn chế trong xã hội. Họ không thể vay tiền ngân hàng hoặc thậm chí không thể mở tài khoản ngân hàng nếu không được bố hoặc chồng đứng ra bảo lãnh.

Trong khi đó, Barbie đã có tất cả những lựa chọn trong cuộc sống. Cô được nữ doanh nhân Ruth Handler tạo ra để giúp con gái mình thấy rằng một người phụ nữ hoàn toàn có thể có một cuộc sống và sự nghiệp vượt ra khỏi nhiệm vụ chăm sóc gia đình.

Barbie đảm nhiệm 250 công việc khác nhau, như doanh nhân, ứng viên tổng thống Mỹ, kiến trúc sư và thậm chí là phi hành gia. Công ty sản xuất đồ chơi trẻ em hàng đầu thế giới Mattel cho biết đã cho ra đời phiên bản búp bê Barbie được tạo hình giống với nhà khoa học Sarah Gilbert, nhằm tôn vinh người đồng sáng chế vaccine ngừa COVID-19 của hãng Oxford/AstraZeneca. Trước đó, Mattel cũng đã sản xuất các phiên bản búp bê Barbie khác nhằm vinh danh 5 phụ nữ thành công trong lĩnh vực y học.

Đã có nhiều lời chỉ trích về ngoại hình đồng hồ cát của Barbie có thể khiến phụ nữ gò ép cơ thể theo những chỉ số siêu thực, nhưng trên thực tế, Barbie được tạo ra như một nhân vật mang tính cách mạng.

Colleen Kirk, chuyên gia nghiên cứu hành vi của người tiêu dùng tại Viện Công nghệ New York, cho biết Barbie đóng một vai trò quan trọng trong việc định hình quan điểm của một cô gái về ranh giới mà họ có thể đạt tới.

Kirk cho biết khi các cô bé chơi búp bê, thực chất là họ đang khám phá và tạo ra hình tượng của chính bản thân mình. "Phi hành gia này chính là tôi. Bác sĩ phẫu thuật này chính là tôi".

Theo Colleen Kirk, Barbie không chỉ đơn giản là một trò chơi, mà là hình ảnh phản ánh nguyện vọng của người chơi búp bê. Mỗi người đều có thể đặt bản thân mình vào Barbie với tư cách là một phụ nữ ở mọi lứa tuổi, và đây chính là sức mạnh của nhân vật này.

Tuy nhiên, không phải lúc nào Barbie cũng thành công. Vào năm 2014, doanh số bán Barbie đã rơi xuống mức thấp. Và những mẫu búp bê đa dạng cả về chủng tộc lẫn nghề nghiệp hiện nay là kết quả của rất nhiều những nỗ lực quảng bá, tiếp thị của nhà sản xuất Mattel.

Giờ đây, ảnh hưởng của búp bê Barbie đang ngày càng gia tăng trong hoàn cảnh quyền lợi của phụ nữ đang có nguy cơ bị thu hẹp. Phụ nữ Mỹ vẫn đang tranh cãi về điều luật cấm phá thai, phụ nữ ở Trung Đông vẫn tiếp tục phải chịu những xiềng xích về giới tính. Phụ nữ ở những nước sản xuất nông nghiệp có thu nhập thấp như Zambia, Mali, Bangladesh hay Pakistan vẫn đang gánh chịu những tác động cực đoan của biến đổi khí hậu.

43 năm sau khi Vigdis Finnbogadottir của Iceland trở thành nữ tổng thống đầu tiên trên thế giới, phụ nữ vẫn chiếm số ít trong nền chính trị thế giới. Chỉ hai trong số các thành viên G20 có lãnh đạo nữ, đó là bà Ursula von der Leyen, chủ tịch Ủy ban châu Âu và Thủ tướng Giorgia Meloni của Italy. Hai người này lần lượt đứng số 1 và số 4 trong danh sách của Forbes.

Cho đến hiện tại, Barbie vẫn chưa thể góp phần mở cửa lại trường nữ sinh ở Afghanistan hay cứu phụ nữ ở Gaza khỏi sự tàn phá của bom đạn. Đây là những vấn đề chỉ có những người phụ nữ nắm quyền lực về chính trị, kinh tế mới có thể làm được.

Nhưng những gì Barbie làm được chính là mang lại tiếng nói và trao sức mạnh cho những người yếu thế thông qua những thông điệp truyền cảm hứng của mình. Và như thế, đối với Forbes, Barbie đã vượt rất xa vai trò của một con búp bê bằng nhựa, để xứng đáng đứng trong danh sách 100 phụ nữ quyền lực nhất thế giới./.