Biển Đông được dự đoán tiếp tục là một trong những điểm nóng toàn cầu năm 2020. Trong ảnh: Trung Quốc đưa máy bay ném bom H-6K tuần tra trên Biển Đông - Ảnh: Tân Hoa xã

1. Quan hệ Mỹ - Trung. Việc Mỹ đặt mình vào vị thế đối đầu với cường quốc kinh tế số 2 thế giới Trung Quốc trong năm 2019 trong một cuộc chiến thương mại không chỉ là nguyên nhân chính làm kinh tế toàn cầu đảo lộn, mà sự cạnh tranh này còn dẫn đến nguy cơ lan rộng sang nhiều khía cạnh khác như công nghệ, an ninh và địa chính trị. 

Việc hai nước đạt được thỏa thuận giai đoạn 1 được coi là đốm lửa sáng trong đường hầm. Tuy nhiên, năm 2020 được dự báo tiếp tục là một năm của chính sách "Nước Mỹ trên hết" của Tổng thống Trump và tham vọng "Giấc mơ Trung Hoa" của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình.

2. Tình hình bất định. Ở Mỹ, Hạ viện do Đảng Dân chủ kiểm soát quyết định tiến hành luận tội Tổng thống Trump trong năm bầu cử 2020 làm cho chính trị nội bộ của Mỹ càng rối ren hơn và kết quả cuộc bầu cử 2020 sẽ làm thay đổi không chỉ cục diện nước Mỹ mà còn cả thế giới.

Trung Quốc bước vào năm 2020 với nhiều khó khăn nhất kể từ sau sự kiện Thiên An Môn 30 năm trước đây, khi tình hình bất ổn tại Hong Kong vẫn chưa có dấu hiệu hạ nhiệt và những khác biệt giữa Trung Quốc đại lục và Hong Kong ngày càng lớn.

Ở châu Á, những gam màu xám tiếp tục phủ bóng lên những điểm sáng hiếm hoi. Những hi vọng về vấn đề Triều Tiên dần vụt tắt sau những thất bại của một loạt các cuộc gặp thượng đỉnh Mỹ - Triều. Biển Đông sau một năm sóng gió vẫn chưa có dấu hiệu hạ nhiệt và viễn cảnh cho một giải pháp triệt để còn xa vời.

Trên lục địa châu Âu, bài toán Brexit dù đã có lời giải nhưng trước mắt là những hệ quả không ai có thể biết của việc Anh rút ra khỏi EU sẽ như thế nào. Những bất ổn ở những nước EU hàng đầu như Pháp, Ý, Tây Ban Nha cùng với triển vọng kinh tế ảm đạm sẽ khiến 2020 tiếp tục là một năm đầy khó khăn đối với các nước EU.

3. Kinh tế khó khăn. Sau một năm đầy bất trắc, các tổ chức kinh tế - tài chính thế giới như IMF, WB, OECD... dù đưa ra các đánh giá và dự báo tuy có sự khác nhau, nhưng đều có điểm chung là nhận định: tốc độ tăng trưởng của kinh tế toàn cầu năm 2020 tiếp tục "suy giảm", "bấp bênh" và thậm chí "kinh tế thế giới đang phát triển với nhịp độ yếu nhất" kể từ sau khủng hoảng 2008-2009. 

Đà giảm tốc của kinh tế thế giới do nhiều nguyên nhân, trong đó bao trùm nhất vẫn là thương chiến Mỹ - Trung kéo dài. IMF đã cảnh báo nếu cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung đi chệch hướng, nền kinh tế thế giới sẽ rơi vào giai đoạn "giảm tốc toàn cầu".

4. Sự "bất bình" toàn cầu. Năm 2019 đánh dấu một hiện tượng mà nhiều chuyên gia gọi là "sự bất bình toàn cầu". Làn sóng các cuộc biểu tình phản đối sự phân chia bất bình đẳng các lợi ích đã làm cho nhiều nước rơi vào khủng hoảng.

Không phải ngẫu nhiên mà Mỹ Latin, nơi có mức tăng trưởng kinh tế thấp nhất thế giới và tình trạng bất bình đẳng rõ nhất, đã xảy ra các cuộc biểu tình bạo lực kéo dài tại Chile, Bolivia, Haiti, Ecuador, Peru và Venezuela... Thậm chí sự bất bình toàn cầu còn lan rộng ra các khu vực khác như Iran, Jordan và ngay cả các nước phát triển như Pháp.

Với việc kinh tế tiếp tục khó khăn ở nhiều nơi và những vấn đề gốc rễ của sự bất bình đẳng này không được giải quyết, năm 2020 sẽ tiếp tục chứng kiến những cuộc biểu tình phản đối xuất phát từ những bất công trong cuộc sống hằng ngày, có khả năng đẩy nhiều nước vào khủng hoảng chính trị - xã hội.

Và như vậy, thế giới trong năm 2020 như Diễn đàn Chính sách thế giới vừa qua đã nhận định: "khó có thể hình dung được một tình hình quốc tế lắng dịu hơn".

Thế giới bước vào năm 2020 với những hi vọng gam màu xám của năm 2019 sẽ đổi màu, khi những tia hi vọng mới xuất hiện vào những giờ khắc cuối cùng như Mỹ - Trung đạt được thỏa thuận giai đoạn 1 về thương chiến và bế tắc của Brexit được tháo gỡ...

Mỹ - Trung ký thỏa thuận thương mại giai đoạn 1 trước Tết?

TTO - Cố vấn thương mại Nhà Trắng Peter Navarro cho biết Mỹ và Trung Quốc có thể ký thỏa thuận thương mại giai đoạn 1 trong tuần sau.