Không cần bằng cấp về chế biến thực phẩm, chẳng cần hiểu biết về bảo quản thực phẩm, không được dùng phụ gia nào... bạn vẫn phục vụ bữa ăn cho nhiều người. Cũng có lúc chúng ta kêu ung thư nhiều quá, ngộ độc lắm quá...! Kêu vậy thôi, chứ trời kêu ai nấy dạ.

Quy định để bảo vệ người tiêu dùng có cả nhưng thực thi quá khó bởi kiểu quản lý "năm cha, ba mẹ", khi có chuyện thì chẳng nơi nào chịu trách nhiệm. Cùng mâm cơm nhưng thực phẩm trên đó do ba, thậm chí bốn bộ, cùng quản lý.

Như cuối năm 2024, xảy ra vụ bốn cơ sở ở Đắk Lắk dùng chất cấm để làm giá đỗ, nhiều người nói thuộc trách nhiệm của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (khi đó).

Trong khi Bộ Y tế có Cục An toàn thực phẩm và các chi cục tại địa phương, nhưng giá đỗ lại không nằm trong số món ăn ngành này quản lý!

Thậm chí một chuyện nhỏ thôi: ngành y tế từng ráo riết yêu cầu người bán thức ăn phải dùng găng tay bốc thức ăn chín, nhưng giờ không ai kiểm tra, tay trần cứ bán bình thường.

Trước lo ngại của người tiêu dùng, cũng có chị bán thức ăn dùng găng tay nhưng găng tay ấy "kiêm" thu tiền, thối tiền nên chẳng có ích gì. Và hậu quả là ngộ độc thực phẩm, bệnh tật liên quan đến thực phẩm khá phổ biến.

Còn xử phạt thế nào? Cho đến nay, phần lớn các vụ ngộ độc nếu có chỉ nhắm vào các cơ sở chế biến và cung cấp thực phẩm quy mô lớn, còn thức ăn đường phố thì chịu. Trời kêu ai nấy dạ.

Nhìn chung, nếu nói cần một hệ thống quản lý hiệu quả để bảo vệ hàng triệu người tiêu dùng thì cho đến nay vẫn chưa thể trông chờ vào hệ thống này.

Hãy nhìn sang Trung Quốc, một thời người ta lo sợ về thực phẩm không an toàn, nhưng nay đã rất khác.

Thậm chí họ đã dựng lên một hệ thống quản lý các sản phẩm nông nghiệp nhập khẩu bài bản, đạt chuẩn quốc tế, buộc các nhà xuất khẩu, trong đó có doanh nghiệp Việt, phải chạy bở hơi tai để đáp ứng.

Có khắt khe quá không? Sòng phẳng thôi, tôi mua hàng phải an toàn, đủ chuẩn, chẳng lẽ mua cái thứ ăn vào để gây bệnh!?

Chúng ta cũng từng vất vả, lo sợ vì rau còn dư lượng thuốc bảo vệ thực vật. Thậm chí có lúc "tuyệt vọng" vì rau có thuốc, người ta phải tung ra các chương trình sản xuất rau sạch, vậy mà nhiều năm vẫn không thành công, vì khi đó có nhiều ý kiến nói rằng siết quá làm khó nông dân trồng rau.

Còn hiện nay thì sao, đương nhiên đã trồng rau là phải sạch, an toàn và đi thêm một bước xa hơn là sản xuất thực phẩm hữu cơ - organic.

Như vậy, thay đổi là có thể, bất kể khó khăn gì, vì mục tiêu giữ sức khỏe người tiêu dùng là trên hết. Và bước đầu tiên đó chính là nâng cao ý thức người sản xuất, chế biến thực phẩm bằng mức phạt thật cao, thật nghiêm giống như nghị định 168 trong lĩnh vực giao thông vừa qua.

Phải chấp nhận đã tham gia vào lĩnh vực thực phẩm, dù chế biến hay bán trực tiếp, dù quy mô lớn hay thực phẩm bán ở đường phố, cũng phải hiểu, nắm và tuân thủ để đảm bảo sức khỏe người tiêu dùng là trên hết. Và việc này chỉ hiệu quả khi quản lý an toàn thực phẩm chỉ một đầu mối, chấm dứt kiểu "năm cha, ba mẹ".

Có như thế, vấn nạn thực phẩm bẩn mới đi vào dĩ vãng. Phạt nặng, người ta mới không dám dùng thịt có dòi, hết đát để làm món "ngon".

Đã chế biến thực phẩm là phải có nguồn gốc rõ ràng, phải có thiết bị tối thiểu để bảo quản, thực phẩm quá hạn là phải xử lý chứ không bán cho hết... Bữa ăn an toàn, rất cần "168".

TP.HCM: Cơ sở vi phạm an toàn thực phẩm tăng, năm qua phạt gần 600 triệu đồng

Năm 2024, TP.HCM phát hiện và xử phạt tại 47 cơ sở vi phạm an toàn thực phẩm. Tỉ lệ cơ sở vi phạm tăng từ 0,05% lên 0,3% so với năm trước.