Dự án bô-xít Tân Rai và Nhân Cơ vẫn tiềm ẩn nguy cơ môi trường. Ảnh: Tuoitre.vn

Thông tin được đưa ra trong Báo cáo của Bộ Tài nguyên - Môi trường (TNMT) gửi Bộ Công Thương tổng kết, đánh giá hiệu quả đầu tư thí điểm hai dự án bôxit Tân Rai và Nhân Cơ.

Dự án bôxit Tân Rai và Nhân Cơ là hai dự án trọng điểm, có quy mô lớn trong lĩnh vực khai thác và chế biến quặng bôxit, do Tập đoàn Than - Khoáng sản Việt Nam (TKV) là chủ đầu tư.

Mặc dù đánh giá TKV là tập đoàn phù hợp để thực hiện các dự án này, song Bộ TNMT cho rằng TKV cần đôn đốc, yêu cầu các chủ dự án thực hiện nghiêm túc và kịp thời chỉ đạo của Bộ nhằm đảm bảo tính bền vững trong quá trình vận hành dự án.

Nhà thầu vận hành dự án là Trung Quốc, cơ quan này cho rằng có đủ tiềm lực và kinh nghiệm để thực hiện các gói thầu xây dựng các dự án bôxit Tây Nguyên. 

Tuy nhiên, Bộ này lưu ý chủ đầu tư cần lưu ý chất lượng thiết bị của nhà thầu cung cấp, kể cả thiết bị phục vụ công tác bảo vệ môi trường.

"Qua thực tế kiểm tra cho thấy, sau 9 năm triển khai các thiết bị của Nhà máy alumin Tân Rai và thiết bị tại một số hệ thống xử lý môi trường đã xuống cấp, khả năng tuổi thọ của các thiết bị này không được như mong muốn", Bộ TNMT chỉ rõ.

Bộ TNMT nhìn nhận hoạt động khai thác, chế biến bôxit tại Tân Rai và Nhân Cơ vẫn luôn tiềm ẩn các nguy cơ ô nhiễm môi trường và phức tạp. 

Trong quá trình xây dựng và sản xuất, mặc dù đã được Bộ TNMT đôn đốc, nhắc nhở nhưng các dự án vẫn để xảy ra một số sự cố với quy mô nhỏ về môi trường. 

Cụ thể, dự án Tân Rai để xảy ra ba lần sự cố và Nhân Cơ để xảy ra 4 lần sự cố.

Cơ quan quản lý về môi trường yêu cầu chủ dự án cần tuân thủ thực hiện các yêu cầu về môi trường tại khu vực khai thác mỏ, chế biến, tuyển quặng, xưởng tuyển quặng, hồ thải, hồ bùn đỏ... tại dự án Tân Rai.

Với dự án Nhân Cơ, Bộ này yêu cầu cần cập nhật các văn bản pháp lý liên quan đến công tác bảo vệ môi trường, duy trì khai thác theo đúng thiết kế và tuân thủ nghiêm các yêu cầu vận hành với xưởng tuyển và hồ thải, hồ bùn đỏ...

Với tiến độ thực hiện các dự án chậm so với dự kiến (mỗi dự án đều chậm 2 năm), làm cho các hạng mục công trình bảo vệ môi trường thi công đều chậm so với cam kết trong báo cáo ĐTM đã được duyệt.

Đơn cử như hồ bùn đỏ dự án Tân Rai là công trình bảo vệ môi trường trọng yếu đã xây dựng xong khoang số 3 và đang triển khai khoang thứ 4 nhưng vẫn còn chậm trong nghiệm thu và bàn giao. 

Các khoang của hồ dù đã đưa vào vận hành nhưng bùn tải chưa đạt yêu cầu, nên Bộ TNMT đề nghị cần quan tâm, đặc biệt là chất lượng nước trong hồ bùn đỏ.

Trong quá trình sản xuất alumin, dự án Tân Rai vẫn còn gặp một số lỗi kỹ thuật do chất lượng công trình, công nghệ và để xảy ra 3 lần sự cố còn dự án Nhân Cơ cũng để xảy ra sự cố.

Vì thế Bộ TNMT cảnh báo trong tương lai dự án này vẫn tiềm ẩn nguy cơ ô nhiễm và sự cố môi trường.