Mỗi quyển sách giáo khoa của thế hệ 7x, 8x hay đầu 9x của ngày xưa ấy rẻ lắm, nhưng ai cũng trân quý hết sức, bởi cuộc sống vẫn còn nhiều khó khăn, tiết kiệm được thứ nào hay thứ ấy. Thậm chí, quyển sách đã quăn mép hay thủng lỗ chỗ vì kiến cắn, mọt gặm cũng được vuốt vuốt cho sạch sẽ, để đứa em mình hoặc họ hàng có cái đem đến trường, thay vì phải mua mới. 

Đó không chỉ là tiết kiệm, mà còn là cách mà học trò thuở ấy thường làm để "truyền vía" học giỏi cho đàn em, nối tiếp tinh thần hiếu học, mong chờ một tương lai xán lạn hơn. Ấy thế mà những câu chuyện đời thường từ đó cũng được đưa vào từng trang sách giáo khoa, một cách nhẹ nhàng, đơn giản như bài học về đạo đức, lối sống, khiến mạng xã hội dậy sóng trở lại suốt thời gian qua.

Hãy cùng nhìn lại những mẩu chuyện mộc mạc, chân phương của các thế hệ trước, nhưng vẫn thấm đượm triết lý đầy ý nghĩa về cuộc sống, về cách học làm người nhé! 

Bài học về sự đoàn kết và tình thân gia đình.

Ngày xưa, có một ông già sinh được bốn người con. Một hôm ông để một bó đũa và một túi tiền trên bàn rồi gọi các con lại mà bảo:

- Trong các con, ai bẻ gãy được bó đũa này thì cha thưởng cho túi tiền.

Bốn người con lần lượt bẻ, ai cũng cố hết sức mình mà không sao bẻ gãy được bó đũa.

Ông già liền cởi bỏ đũa ra, rồi bẻ gãy từng chiếc một cách dễ dàng.

Bốn người con cùng nói:

- Thưa cha, lấy từng chiếc mà bẻ thì có khó gì!

Ông già liền bảo:

- Ðúng! Như thế là các con đều thấy rằng chia thì yếu, hợp thì mạnh. Vậy các con phải biết hợp quần và đùm bọc lấy nhau thì mới có sức mạnh.

Câu chuyện về sự thông minh.

Một con quạ khát nước. Nó tìm thấy một cái lọ có nước. Song nước trong lọ ít quá, cổ lọ lại cao, nó không thò mỏ vào uống được. Quạ nghĩ ra một cách. Nó lấy mỏ gắp từng hòn sỏi bỏ vào trong lọ. Một lúc sau, nước dâng lên. Quạ tha hồ uống.

Bài học về việc "vẽ bậy".

Thấy bác Thành đi qua, Hùng liền hỏi: "Bác Thành ơi, bác xem con ngựa của cháu vẽ có đẹp không?".

Trên bức tường trắng, hiện ra những nét than đen vẽ hình một con ngựa đang leo núi. Bác Thành nhìn bức vẽ rồi trả lời: "Cháu vẽ đẹp đấy, nhưng còn có cái không đẹp".

Hùng vội hỏi: "Cái nào không đẹp, hả bác?".

Bác Thành bảo: "Cái không đẹp là bức tường của nhà trường đã bị vẽ bẩn, cháu ạ'".

Bài học về "sự dũng cảm" và "lòng yêu nước".

Bầu trời Côn Đảo trong buổi bình minh rất đẹp. Con đường từ Bến Đầm đến nhà lao uốn quanh bờ biển, men theo triền núi, bên trên là cây cối um tùm, bên dưới là sóng trắng vỗ bờ đá dựng. Trên cành cây, chim kêu ríu rít. Chị Sáu như say sưa với cảnh tự nhiên. Chị hát theo một con chim hót. Chị rướn đôi tay bị còng chụp một con bướm bay qua. Chị chẳng để ý gì đến bọn lính với súng gươm tua tủa ở xung quanh mình.

Bài học về "sự nhõng nhẽo" và "cẩn thận".

Cậu bé cắt bánh bị đứt tay nhưng không khóc. Mẹ về, cậu mới khóc òa lên. Mẹ cậu hoảng hốt:

- Con làm sao thế?

- Con bị đứt tay.

- Đứt khi nào thế?

- Lúc nãy ạ.

- Sao đến bây giờ con mới khóc?

- Vì bây giờ mẹ mới về.

Bài học về "sự lễ phép" và "kính trọng".

Bác đưa thư trao cho Minh một bức thư. Đúng là thư của bố rồi. Minh mừng quýnh. Minh muốn chạy thật nhanh vào nhà khoe với mẹ. Nhưng em chợt thấy bác đưa thư mồ hôi nhễ nhại.

Minh chạy vội vào nhà. Em rót một cốc nước mát lạnh. Hai tay bưng ra, em lễ phép mời bác uống.

>> Xem thêm: Cả trời thương nhớ những bài thơ trong sách tập đọc lớp 1 năm 1985