Những chiếc Boeing 737 của hãng hàng không Ethiopian Airlines đậu ở sân bay quốc tế Bole thuộc thành phố Addis Ababa - Ảnh: AFP

Thảm kịch của Ethiopian Airlines hôm qua (10-3) và Lion Air hồi tháng 10-2018 có cùng một mô tuýp đáng sợ: chiếc Boeing 737 MAX vừa cất cánh được ít phút thì xảy ra sự cố. Phi công báo cho đài kiểm soát không lưu rằng họ gặp trục trặc kỹ thuật. 

Trong cả hai trường hợp, máy bay dường như rất chật vật để lấy độ cao dù chỉ mới cất cánh, rồi sau đó nó lao thẳng xuống mặt đất lần cuối cùng...

Nguyên nhân của vụ tai nạn mới nhất vẫn là bí ẩn và sẽ mất nhiều tuần để điều tra. Tuy nhiên, xác suất hai chiếc máy bay cùng dòng bị rơi trong khoảng thời gian ngắn chỉ vài tháng gây sự chú ý của ngành hàng không, trong đó có các phi công, kỹ sư, chuyên gia an toàn... 

Đối với Hãng Boeing, đây có thể là là một thách thức lớn vì dòng máy bay 737 rất phổ biến trên thế giới, còn 737 MAX là mẫu bán chạy nhất của hãng từ trước đến nay. 

Đến cuối tháng 1-2019, Boeing đã bàn giao cho khách hàng 350 chiếc 737 MAX với giá mỗi chiếc khoảng 120 triệu USD, thêm 5.000 chiếc khác đang nằm trong danh sách chờ.

Theo anh Nguyễn Hoàng - kỹ thuật viên của Jetstar Pacific, dòng Boeing 737 có 4 đời gồm Jurassic, Classic, Next Generation và MAX. Trong đó Jurassic gồm các phiên bản 737-100, 737-200; 737-300 đến 600 là Classic; 737-700 đến 737-900 là Next Generation (NG).

Riêng Boeing 737 MAX gồm các biến thể MAX 7, MAX 8, MAX 8-200, MAX 9 và MAX 10; nhưng hiện nay bay thương mại chỉ mới có MAX 8 và MAX 9. (Hai chiếc may bay gặp nạn của Lion Air và Ethiopian Airlines là MAX 8).

"Boeing 737 là loại máy bay có lịch sử lâu đời và có những sự cải tiến liên tục. Jurassic > Classic là đổi động cơ; Classic > NG là nâng cấp hệ thống lái; NG > MAX là thay đổi gần như toàn bộ, chỉ giữ lại một phần thiết kế.

Đặc điểm nhận dạng MAX LÀ phần đầu cánh với hình dạng khí động học đặc biệt. Động cơ mới của 737 MAX được đánh giá là giúp tiết kiệm nhiên liệu 15% so với 737 NG" - anh Hoàng giải thích thêm.

Một chiếc Boeing 737 MAX 8 bay lần đầu tiên vào tháng 1-2016 tại bang Washington, Mỹ - Ảnh: CNN

Theo báo New York Times, ngành công nghiệp chế tạo máy bay cạnh tranh hết sức khốc liệt, và 737 MAX là câu trả lời của Boeing sau khi Hãng Airbus tung ra phiên bản mới của dòng máy bay Airbus A320 tiết kiệm nhiên liệu hơn.

Hai gã khổng lồ Boeing (Mỹ) và Airbus (châu Âu) thống trị thị trường toàn cầu và không ngừng "hất" nhau trong những năm qua. Trên thế giới có khoảng 10.000 chiếc Boeing dòng 737 đang hoạt động, so với 8.000 chiếc dòng A320 của Airbus.

Đối với nhiều hãng hàng không, đây là 2 mẫu máy bay chủ lực trong đội bay vì chúng được thiết kế để vận hành hiệu quả trên các tuyến bay ngắn và trung bình (ví dụ từ New York đến Miami hoặc Los Angeles), có thể chở khoảng 200 hành khách.

Trước mắt, các phi công lái 737 MAX đang theo dõi sát tình hình.

Ông Dennis Tajer, phi công lái 737 của hãng American Airlines, cho biết công tác huấn luyện và thông tin bổ sung đã giúp họ lấy lại niềm tin sau tai nạn của Lion Air tại Indonesia năm ngoái, và hiện còn quá sớm để kết luận về vụ Ethiopian Airlines.

"Chúng tôi vẫn còn nhớ lúc người ta nói một thiết bị mới của MAX không được công bố... Hiện còn sớm (để kết luận), nhưng ôi, chúng tôi đang theo dõi sát" - phi công Dennis nêu băn khoăn.

Bình luận về công tác bảo đảm an toàn bay tại Việt Nam, anh Nguyễn Hoàng nhấn mạnh quy trình bảo dưỡng máy bay của Việt Nam tuân theo quy định của Cục Hàng không và Tổ chức HK dân dụng thế giới (ICAO).

"Chúng tôi luôn tăng cường kiểm tra lỗi hệ thống, liên tục cập nhật các lỗi, nguy cơ từ nhà sản xuất và các hãng hàng không khác. Duy trì kiểm tra chéo trong bảo dưỡng và nâng cao năng lực, nhận thức của nhân viên bảo dưỡng" - anh cho biết.