Bỏ vai như cơm bữa

Phóng to Nguyên Vũ (thứ hai từ phải sang) trong buổi ra mắt đoàn làm phim Duyên trần thoát tục. Nguyên Vũ vừa “trúng sô” làm MC cho cuộc thi tuyển lựa giọng hát hay VN Idol Bà Bích Thủy, đại diện Hãng phim Sena, cho biết khi chọn Nguyên Vũ vào vai chính trong Duyên trần thoát tục (một bộ phim cổ trang), Sena đã dành rất nhiều thời gian để sửa lại kịch bản cho phù hợp với Nguyên Vũ. Sena cũng đã may riêng cho Nguyên Vũ 10 bộ trang phục. Chỉ 10 ngày trước khi phim bấm máy, Nguyên Vũ bỏ vai khiến Sena vô cùng vất vả trong việc tìm kiếm diễn viên khác cũng như sửa kịch bản và may, sửa lại trang phục cho diễn viên. Ngày 14-4, Nguyên Vũ và Hãng phim Sena đã có buổi làm việc để giải quyết thanh lý hợp đồng, với các điều kiện: Nguyên Vũ phải nộp lại số tiền được Sena tạm ứng là 5 triệu đồng và bồi thường thiệt hại cho Sena số tiền 10 triệu đồng.

Có lẽ Nguyên Vũ là trường hợp bị “đe” kiện đầu tiên. Nhưng diễn viên bỏ vai là chuyện như “cơm bữa” trong nền điện ảnh Việt những năm gần đây.

Đạo diễn Song Chi kể có lần chị đã rơi vào tình trạng dở khóc dở cười khi một diễn viên thứ chính mà chị cất công chọn suốt mấy tháng trời “đùng một cái” bỏ vai ngay khi đoàn chuẩn bị đến Hội An tiến hành những cảnh quay có cô này đóng.

Đạo diễn Đào Duy Phúc cho biết anh đã không ít lần gặp hiện tượng diễn viên trẻ bỏ vai. Một số diễn viên đã ký hợp đồng với đoàn phim này rồi mà vẫn tiếp tục nhận những “sô” khác và yêu cầu thay đổi lịch quay sao cho họ tiện “chạy sô”!

Lịch quay thay đổi hoặc bị hoãn sẽ ảnh hưởng cả một êkip mấy chục, có khi đến mấy trăm con người, nên trong những trường hợp đó các đạo diễn đành phải thay diễn viên. Nhưng việc thay vai nào có đơn giản

Đạo diễn Minh Cao lý giải: “Khi bắt tay viết phân cảnh kịch bản, chúng tôi thường nhắm đến một diễn viên nào đó. Nếu diễn viên này đồng ý, kịch bản sẽ được sửa chữa, thêm bớt để phù hợp với diễn viên, để diễn viên có đất thể hiện mình. Vì thế, nếu diễn viên bỏ vai ngang, chúng tôi sẽ phải viết kịch bản lại. Rất cực và mất thời gian!”.

“Xù” sô: 1.001 lý do

Có 1.001 lý do khiến nghệ sĩ, diễn viên, ca sĩ “xù” sô như: không thỏa thuận được catsê vào giờ chót, nhận sô quá nhiều và “chạy không kịp”, bỏ sô nhỏ đã hứa trước để xuất hiện trong một sô “hoành tráng” hơn, bất đồng với bạn diễn hoặc đồng nghiệp...

Tuy không bằng lòng với cách hành xử của các diễn viên nhưng các nhà làm phim vẫn tự nhận cách làm việc của họ chưa thật sự chuyên nghiệp mới dẫn đến việc đáng tiếc đã xảy ra.

Ở nước ngoài, việc ký hợp đồng của những phim lớn luôn diễn ra rất trang trọng bằng những buổi họp báo với sự chứng kiến của các bên hợp tác, luật sư đại diện của các bên và báo giới. Các “con số” được công bố rõ ràng để dư luận thấy được sự đầu tư và cả... trách nhiệm của những người tham gia đoàn phim. Nhà sản xuất sẽ có trách nhiệm thông báo đến các đơn vị truyền thông khi có bất cứ sự thay đổi nào (thay diễn viên, thêm bớt nội dung, kéo dài phim...) trong suốt quá trình làm phim.

Với những dự án nhỏ, việc ký hợp đồng cũng phải diễn ra giữa các bên và nhất thiết phải có “người chứng kiến” (thường là luật sư). Và dù chỉ tham gia một vai diễn nhỏ, một công việc nhỏ trong đoàn phim cũng phải được soạn thảo (quyền lợi và nghĩa vụ trong lúc tham gia và cả sau khi hoàn tất bộ phim) rất chi tiết trong hợp đồng và ký kết rõ ràng.

Còn các đoàn làm phim VN xưa nay làm và ký hợp đồng rất sơ sài. Hợp đồng giữa Hãng phim Sena và Nguyên Vũ cũng chỉ có chữ ký của đại diện Công ty Sena và diễn viên, không có chữ ký “người chứng kiến”. Các ràng buộc trong hợp đồng cũng quá dễ dãi, mức bồi thường rất... tượng trưng, phần trách nhiệm ghi rất chung chung nên nếu chẳng may xảy ra những việc ngoài ý muốn cũng khó lòng kiện tụng.

Đó là chưa kể việc có rất nhiều diễn viên, nhân viên tham gia đoàn làm phim với những hợp đồng viết tay hay “hợp đồng miệng” thì việc “xù vai, bỏ việc” khi có những lời mời hấp dẫn hơn, hoặc vẫn cố giữ vai, giữ việc rồi “phân thân” làm cùng lúc hai ba việc là “chuyện bình thường”. Nhà sản xuất cũng đành “ngậm bồ hòn làm ngọt” vì chẳng biết dựa vào đâu để kiện khi hợp đồng không đúng qui cách. Và lỡ như nhà sản xuất có trở chứng thì diễn viên cũng “bó tay” với những hợp đồng “làm cho có”!

Đạo diễn Đào Duy Phúc hé lộ rằng các “tiền bối” đã cho anh một “danh sách đen” những diễn viên hay bỏ vai, thiếu tính kỷ luật trong công việc nên khi có ý định hợp tác với những diễn viên đó anh chắc chắn sẽ rất đắn đo. Đạo diễn Lê Cung Bắc nhấn mạnh hiện nay, giá trị hợp đồng đóng phim của VN hầu như không có tính pháp lý nên diễn viên xem nhẹ hợp đồng. “Cho nên chúng tôi chỉ biết trông cậy vào lương tâm, trách nhiệm và lòng tự trọng của từng diễn viên mà thôi” - đạo diễn Song Chi nói.