Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc - tướng Lý Thượng Phúc - có bài phát biểu tại Đối thoại Shangri-La nói về an ninh trong khu vực và toàn cầu bắt đầu lúc 9h30 ngày 4-6. Ông Lý cho biết Trung Quốc tìm kiếm đối thoại thay vì đối đầu.

Ông đưa ra lời chỉ trích nhẹ nhàng nhằm vào Mỹ khi nói rằng "một số quốc gia" thích áp đặt các quy tắc của mình lên các quốc gia khác thông qua cái gọi là "trật tự dựa trên quy tắc quốc tế".

"Cái gọi là trật tự dựa trên quy tắc quốc tế này không bao giờ cho bạn biết các quy tắc là gì và ai đặt ra chúng" - ông Lý nói, dù không chỉ đích danh Mỹ hay các đối tác nào khác của Mỹ.

"Nó thực hành chủ nghĩa ngoại lệ và tiêu chuẩn kép, đồng thời chỉ phục vụ lợi ích và tuân theo quy tắc của một số ít quốc gia", ông Lý tiếp tục.

Đây là bài phát biểu công khai đầu tiên trước cử tọa quốc tế kể từ khi tướng Lý Thượng Phúc trở thành bộ trưởng quốc phòng Trung Quốc vào tháng 3-2023.

"Ở Trung Quốc, chúng tôi tin rằng chìa khóa để các quốc gia chung sống hòa thuận là tôn trọng lẫn nhau và đối xử bình đẳng với nhau. Chúng tôi cực lực phản đối việc áp đặt ý muốn của mình lên người khác, đặt lợi ích của mình lên trên lợi ích của người khác và theo đuổi an ninh của chính mình bằng cái giá phải trả của người khác", ông Lý nói.

"Mỹ cần hành động chân thành"

Bộ trưởng Lý Thượng Phúc có giọng điệu ôn hòa hơn khi nói trực tiếp về quan hệ Mỹ - Trung. Ông cho biết quan hệ giữa hai nước trong vài năm qua đã xuống mức "thấp nhất" kể từ năm 1979, cột mốc thiết lập quan hệ ngoại giao hai nước.

Ông nói: "Không thể phủ nhận rằng một cuộc xung đột hoặc đối đầu nghiêm trọng giữa Trung Quốc và Mỹ sẽ là một thảm họa không thể chịu đựng nổi với thế giới. Trung Quốc tin một cường quốc nên hành xử đúng với vị thế của mình thay vì kích động đối đầu vì lợi ích riêng".

Ông nói rằng Mỹ cần hành động một cách chân thành và "có hành động cụ thể" với Trung Quốc để ổn định và ngăn chặn mối quan hệ ngày càng xấu đi.

Các điểm nóng Biển Đông, Đài Loan, Nga - Ukraine

Ông Lý Thượng Phúc cũng cho biết Trung Quốc sẽ tiếp tục tham gia các cuộc tham vấn về bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC). 

"Chúng tôi sẽ quản lý rủi ro và khủng hoảng bằng cách thúc đẩy các cuộc đối thoại sâu về an ninh hàng không và hàng hải, đồng thời tuân thủ nghiêm ngặt và liên tục cải thiện quy tắc về các cuộc chạm trán ngoài ý muốn trên biển", ông Lý nói.

Ông Lý ca ngợi sự hợp tác giữa các quốc gia ở châu Á - Thái Bình Dương để cho phép tuyến đường biển ở Biển Đông được duy trì ổn định.

"Tuy nhiên, chúng tôi thấy một số quốc gia ngoài khu vực muốn làm bá chủ hàng hải dưới danh nghĩa tự do hàng hải. Họ muốn làm đục nước để béo cò. Các nước trong khu vực nên cảnh giác cao độ và kiên quyết bác bỏ những hành vi này", Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc ám chỉ Mỹ và phương Tây. 

Về vấn đề Đài Loan, ông Lý nhấn mạnh Đài Loan là "lợi ích cốt lõi của Trung Quốc" và là vấn đề nội bộ của Trung Quốc, nằm ngoài giới hạn can thiệp của các chính phủ nước ngoài.

"Đài Loan là Đài Loan của Trung Quốc. Cách giải quyết vấn đề Đài Loan là việc do người Trung Quốc quyết định", ông nói.

Ông Lý cho biết nguyên tắc một Trung Quốc của Bắc Kinh xác định rằng chỉ có một Trung Quốc và Đài Loan thuộc về Trung Quốc. Đây đã trở thành một "chuẩn mực cơ bản, được công nhận rộng rãi trong quan hệ quốc tế".

Tuy nhiên, theo ông, nhiều quốc gia có nhiều quan điểm về Đài Loan không phù hợp với nguyên tắc một Trung Quốc. Ông Lý cho biết Bắc Kinh sẽ không từ bỏ việc sử dụng vũ lực để đặt Đài Loan dưới sự kiểm soát của mình.

"Nếu ai dám tách Đài Loan ra khỏi Trung Quốc, quân đội Trung Quốc sẽ không chần chừ một giây, chúng tôi sẽ không sợ đối thủ và kiên quyết bảo vệ chủ quyền quốc gia và toàn vẹn lãnh thổ bằng bất cứ giá nào", ông Lý nói.

Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc cũng nói ngắn về nỗ lực thúc đẩy các cuộc đàm phán để giúp chấm dứt chiến tranh ở Ukraine. Ông khẳng định quan điểm của Bắc Kinh là "khách quan và vô tư".

Đối thoại Shangri-La: Indonesia đề xuất kế hoạch hòa bình, EU nói phải viện trợ quân sự cho Ukraine

Tại Đối thoại Shangri-La 2023, bộ trưởng quốc phòng Indonesia trình bày kế hoạch hòa bình cho Ukraine.