Tân Bộ trưởng quốc phòng Mỹ James Mattis trong phiên điều trần tại Thượng viện - Ảnh: Reuters

Chuyến thăm đầu tiên của ông James Mattis tới Hàn Quốc và Nhật Bản trên cương vị mới diễn ra trong bối cảnh an ninh khu vực đang bị phủ bóng đen bởi chương trình hạt nhân của Triều Tiên và căng thẳng giữa Trung Quốc với chính quyền mới ở Mỹ.

Theo kế hoạch, ông Mattis sẽ rời Mỹ tới Hàn Quốc vào ngày 1-2 (giờ Mỹ) trước khi sang Tokyo gặp người đồng cấp vào ngày 3-2.

Trao đổi với Reuters, các quan chức trong chính quyền Trump khẳng định chuyến thăm sẽ mang theo thông điệp trấn an từ Washington.

Việc tới thăm Hàn Quốc và Nhật Bản thay vì chọn thăm các binh sĩ Mỹ ở Iraq hay Afghanistan là sự tái khẳng định tầm quan trọng của mối quan hệ giữa Mỹ với hai quốc gia đồng minh thân cận nói riêng - nơi đang Washington đang duy trì hơn 80.000 binh sĩ - và khu vực châu Á nói chung.

"Đó là một thông điệp trấn an. Nó dành cho tất cả những người cảm thấy quan ngại trước việc ông Trump - người khi đó là ứng cử viên và bây giờ là tổng thống, tỏ ra hoài nghi về các liên minh của nước Mỹ cũng như thể hiện rằng bằng cách nào đó nên rút khỏi vai trò lãnh đạo truyền thống của nước Mỹ trong khu vực" - một quan chức giấu tên nhận định với Reuters.

Phát biểu trước thềm chuyến đi, người đứng đầu Lầu Năm Góc tái khẳng định cam kết của Mỹ đối với việc bảo vệ Hàn Quốc trước các mối đe dọa và nhấn mạnh Washington sẽ sử dụng toàn bộ các năng lực răn đe có thể.

Giới phân tích hi vọng chuyến thăm lần này của ông Mattis sẽ dẫn đến việc nâng cấp hệ thống phòng thủ tên lửa THAAD tại Hàn Quốc trong bối cảnh mối đe dọa từ tên lửa Triều Tiên đang tăng. Sự xuất hiện của THAAD tại Hàn Quốc đã vấp phải những chỉ trích và lo ngại từ chính quyền Bình Nhưỡng, Bắc Kinh.

Tuy nhiên, một quan chức quốc phòng Hàn Quốc cho rằng không nên hi vọng quá nhiều vào chuyến thăm lần này, bởi nó chỉ mang tính chất phá băng quan hệ giữa hai nước sau những bất đồng xuất phát từ các tuyên bố của ông Trump về các liên minh trước đó.

Vẫn chưa có chỉ dấu nào cho thấy ông Trump bắt đầu "đòi tiền bảo kê" như những gì ông đã từng tuyên bố trong thời gian tranh cử. Nhà lãnh đạo Mỹ đã có các cuộc điện đàm với lãnh đạo Hàn Quốc và Nhật Bản. Theo dự kiến, Tổng thống Trump sẽ có cuộc gặp với Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe vào ngày 10-2 tới.