Ông Nguyễn Thanh Nghị - Ảnh: Q.H.

Bất động sản là thị trường “phức tạp”

Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị vừa báo cáo Quốc hội trước phiên chất vấn về việc quản lý thị trường bất động sản.

Bộ trưởng Nghị thông tin đóng góp trung bình của ngành xây dựng và bất động sản trong GDP các năm gần đây chiếm khoảng 11% tổng thu ngân sách.

Thu hút FDI lĩnh vực bất động sản năm 2021 khoảng 2,6 tỉ USD, chiếm 8,6% tổng vốn FDI, đứng thứ 3 trong các lĩnh vực FDI. Đến tháng 9-2022, giá trị vốn hóa ngành bất động sản ước tính khoảng 1,7 - 1,8 triệu tỉ đồng.  

Dư nợ tín dụng bất động sản tính đến cuối tháng 8-2022 đạt 777.235 tỉ (tính đến 30-6-2022 là 784.575 tỉ đồng)...

Dù vậy theo ông Nghị, bất động sản là thị trường phức tạp, liên thông, gắn trực tiếp với thị trường tài chính, tiền tệ và các thị trường khác. 

“Theo kinh nghiệm quốc tế, các cuộc khủng hoảng kinh tế thường bắt nguồn từ khủng hoảng thị trường tài chính, tiền tệ và thị trường bất động sản”, ông Nghị chỉ rõ.

Thị trường bất động sản trong 9 tháng đầu năm 2022 tiếp tục gặp khó khăn trong việc huy động các nguồn vốn và khan hiếm về nguồn cung.  

“Nguồn cung về nhà ở từ các dự án mới được bổ sung không nhiều, chủ yếu vẫn đến từ những dự án đã được triển khai và đang được mở bán”, ông Nghị phản ánh.

Thống kê cho thấy 9 tháng đầu năm 2022, số lượng dự án nhà ở thương mại hoàn thành là 63 dự án với 14.948 căn, bằng khoảng 50,4% số dự án so với cùng kỳ năm 2021. 

Số lượng dự án nhà ở thương mại được chấp thuận mới là 104 dự án với 49.737 căn, bằng khoảng 51% số dự án so với cùng kỳ năm 2021.

Lũy kế tổng lượng giao dịch (căn hộ chung cư, nhà ở riêng lẻ, đất nền) 9 tháng tăng cao so với cùng kỳ năm 2021, với lượng giao dịch căn hộ chung cư, nhà ở riêng lẻ là 139.350 giao dịch, tổng lượng giao dịch bằng khoảng 250% so với cùng kỳ năm 2021.

Tuy nhiên đang có xu hướng chững lại và giảm mạnh vào quý 3-2022. Lượng giao dịch căn hộ chung cư, nhà ở riêng lẻ quý 3-2022 đạt 51.003 giao dịch thành công, chỉ bằng khoảng 73,8% so với quý trước. 

Lượng giao dịch đất nền quý 3-2022 đạt 115.129 giao dịch thành công, chỉ bằng khoảng 54% so với quý trước 

Nhưng theo ông Nghị, giá bất động sản vẫn ở mức cao so với khả năng chi trả của đại đa số người dân.   

Kiểm soát huy động vốn của doanh nghiệp bất động sản

Phân tích các hạn chế, bộ trưởng Bộ Xây dựng cho rằng hệ thống pháp luật liên quan đến đầu tư, xây dựng, kinh doanh bất động sản vẫn còn một số bất cập cần sửa đổi.

Trong đó có sự chưa thống nhất về hình thức lựa chọn (đấu giá, đấu thầu, chỉ định) chủ đầu tư dự án có sử dụng đất...

Cạnh đó, cơ cấu sản phẩm bất động sản chưa phù hợp, theo đó ở các phân khúc nhà ở trung, cao cấp, du lịch có biểu hiện dư thừa. Thậm chí nhiều phân khúc đã vượt dự báo đến năm 2025.  

Vẫn theo ông Nghị, cơ cấu nguồn lực cho thị trường còn bất hợp lý, chủ yếu từ nguồn vốn tín dụng ngân hàng, vốn huy động qua phát hành trái phiếu và tiền ứng trước của khách hàng, vốn chủ đầu tư chỉ chiếm 15 - 30% tổng mức đầu tư của dự án. Chưa có các nguồn vốn trung, dài hạn ổn định cho thị trường.

Đáng chú ý giao dịch bất động sản chưa được minh bạch, hiện tượng “hai giá”, kê khai thấp hơn giá giao dịch thực nhằm trốn thuế trong giao dịch kinh doanh bất động sản còn khá phổ biến.

“Giá bất động sản, đặc biệt là nhà ở, đất ở liên tục tăng và cao hơn so với thu nhập của người dân”, ông Nghị phản ánh.

Để khắc phục, bên cạnh việc sửa đổi, hoàn thiện pháp luật liên quan, nhiều giải pháp được ông Nghị nêu ra.

Trong đó kiểm soát hoạt động huy động vốn của các doanh nghiệp kinh doanh bất động sản trên thị trường chứng khoán, tránh hiện tượng đầu cơ, thao túng, thổi giá.

“Cần kiểm tra, giám sát việc tuân thủ pháp luật về phát hành, đầu tư và cung cấp dịch vụ về trái phiếu doanh nghiệp, nhất là phát hành trái phiếu riêng lẻ của các doanh nghiệp bất động sản của tổ chức tín dụng có liên quan đến doanh nghiệp bất động sản.

Cũng như các doanh nghiệp có khối lượng phát hành lớn, lãi suất cao, các doanh nghiệp có kết quả kinh doanh thua lỗ, các doanh nghiệp phát hành không có tài sản bảo đảm”, ông Nghị nhấn mạnh.

Ông kiến nghị cơ quan chức năng chỉ đạo các tổ chức tín dụng kiểm soát chặt chẽ chất lượng tín dụng, cho vay đối với lĩnh vực bất động sản bảo đảm đúng quy định của pháp luật...  

Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị nêu khó khăn trong việc di dời trụ sở bộ, ngành ra khỏi nội đô Hà Nội

TTO - Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị cho biết việc di dời các cơ quan bộ, ngành ra khỏi nội đô Hà Nội đang còn khó khăn do nguồn vốn thực hiện công tác di dời và xây dựng cơ sở mới chưa được bố trí, chưa có phương án huy động nguồn lực xây dựng.