Bộ Tài nguyên - môi trường đã yêu cầu Sở Tài nguyên - môi trường Vĩnh Phúc báo cáo thực trạng rất nhiều vỏ tivi hỏng thuộc nhóm chất thải nguy hại được tập kết ven bờ ruộng ở Xã Bình Dương, huyện Vĩnh Tường, tỉnh Vĩnh Phúc - Ảnh: XUÂN THÀNH

Dự kiến quy định chất thải nguy hại còn 3 loại

Sáng 4-6, nêu những điểm mới trong dự thảo Luật Bảo vệ môi trường (sửa đổi) liên quan đến chất thải nguy hại, ông Nguyễn Thượng Hiền, phó tổng cục trưởng Tổng cục Môi trường, cho biết dự Luật lần này đề xuất chia rõ chất thải nguy hại thành 3 loại.

Theo đó, loại 1 là chất thải nguy hại (có danh mục), loại 2 là chất thải công nghiệp thông thường. Riêng loại 3 là những chất thải công nghiệp còn nghi ngờ, khi đó phải phân tích xem có nguy hại hay không nguy hại.

"Như vậy rất là rạch ròi. Loại 1 đương nhiên là chất nguy hại. Loại 2 đương nhiên là chất thải công nghiệp thông thường. Loại 2, có một số chất thải công nghiệp chưa rõ thì mới phải phân định, phân loại. Điều này giúp quản lý hiệu quả hơn, tiết kiệm chi phí cho doanh nghiệp trong quá trình phân định, phân loại" - ông Hiền nói.

Chia sẻ quan điểm về những điểm mới về quản lý chất thải nguy hại trong dự thảo Luật, ông Đỗ Thanh Bái, giám đốc Trung tâm Bảo vệ môi trường và an toàn hóa chất (Hội Hóa học Việt Nam), cho rằng công tác quản lý chất thải nguy hại dù có được các kết quả, nhưng vẫn còn tồn tại, bất cập.

"Hiện nay, theo tính chất nhiều loại chất thải là chất thải thông thường, tuy nhiên theo quy định hiện nay chủ nguồn thải phát sinh chất thải phải lấy mẫu để phân định dẫn đến tốn kém không cần thiết" - ông Bái nêu.

Vì vậy, theo ông Bái, để giải quyết những bất cập nêu trên, Bộ Tài nguyên - môi trường cần ban hành danh mục chất thải nguy hại, chất thải công nghiệp phải kiểm soát và chất thải công nghiệp thông thường.

Ông Bái cũng tán đồng với quan điểm cần có quy định không khuyến khích đầu tư cơ sở xử lý chất thải nguy hại có phạm vi phục vụ trên địa bàn một tỉnh.

"Các tỉnh cũng không nên hạn chế việc thu gom chất thải nguy hại phát sinh trên địa bàn các tỉnh khác về xử lý tại cơ sở xử lý chất thải nguy hại thuộc địa bàn quản lý của tỉnh. Đây là điều rất cần thiết để thúc đẩy xây dựng các cơ sở xử lý chất thải nguy hại tập trung, quy mô lớn", ông Bái nói.

Ngoài ra, cũng theo ông Bái, cần có quy định khuyến khích và có chính sách ưu đãi cho tổ chức, cá nhân tham gia đầu tư và cung cấp dịch vụ xử lý chất thải nguy hại, khuyến khích việc đầu tư các cơ sở xử lý chất thải nguy hại quy mô cấp vùng là chính sách phù hợp nhằm thúc đẩy việc đầu tư các công nghệ tốt, thân thiện môi trường cho việc xử lý chất thải nguy hại.

"Đồng thời việc bỏ quy định cấp Sổ đăng ký chủ nguồn thải chất thải nguy hại mà thay bằng hình thức khai báo trong hồ sơ đề nghị cấp giấy phép môi trường. Việc này giúp cải cách thủ tục hành chính, tiết kiệm cho doanh nghiệp mà vẫn đảm bảo yêu cầu về quản lý" - ông Bái nói tiếp.

Để quản lý hiệu quả hơn, ông Bái cho rằng phải có quy định yêu cầu chủ xử lý phải công khai, cung cấp thông tin về loại, số lượng chất thải nguy hại thu gom, xử lý, phương pháp xử lý, đồng thời cần có thông tin về tên, địa chỉ các chủ nguồn thải chất thải nguy hại được thu gom, xử lý để được giám sát chặt chẽ.

Ông Đỗ Thanh Bái, giám đốc Trung tâm Bảo vệ môi trường và an toàn hóa chất, cho rằng cần sớm triển khai xây dựng các quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về tái chế chất thải - Ảnh: NAM TRẦN

Nhiều chất thải trở thành nguyên liệu sản xuất nếu có tiêu chuẩn

Với quy định quản lý chất thải rắn công nghiệp thông thường được nêu trong dự thảo Luật, ông Đỗ Thanh Bái giám đốc Trung tâm Bảo vệ môi trường và an toàn hóa chất, cho rằng thực tế hiện nay có rất nhiều chất thải rắn công nghiệp thông thường phát sinh có thể được sử dụng trực tiếp làm nguyên, nhiên vật liệu cho ngành sản xuất khác nhằm hướng tới nền kinh tế tuần hoàn.

Tuy nhiên, ông Bái cũng nêu bất cập vì cơ chế ưu đãi, hỗ trợ, khuyến khích xã hội hóa công tác thu gom, xử lý, tái chế chất thải công nghiệp thông thường đặc biệt như tro, xỉ và thạch cao chưa có sức hút, dẫn tới việc tham gia của các thành phần kinh tế tư nhân trong vào quá trình thu gom, tái sử dụng, tái chế chưa đáp ứng thực tế.

"Hiện nay cũng quy định chưa rõ về quản lý chất thải rắn công nghiệp thông thường, dẫn đến các chủ nguồn thải phát sinh chất thải rắn công nghiệp thông thường đều phải chuyển cho các đơn vị có chức năng xử lý, điều này gây khó khăn cho doanh nghiệp và lãng phí tài nguyên. Đặc biệt, trước sự phát triển nóng đối với một số ngành công nghiệp như nhiệt điện, phân bón, hóa chất, dẫn tới lượng chất thải rắn phát sinh nhiều, gây khó khăn trong công tác quản lý thì việc đề xuất quy định cụ thể đối với chất thải rắn thông thường trong dự thảo Luật là hết sức cần thiết" - ông Bái nói.

Theo ông Bái, với việc phân loại chất thải rắn công nghiệp thông thường thành 3 nhóm, Chính phủ, Bộ Tài nguyên - môi trường cần rà soát, thúc đẩy ban hành cơ chế ưu đãi, hỗ trợ, khuyến khích xã hội hóa công tác thu gom, xử lý, tái chế chất thải công nghiệp thông thường đặc biệt tro, xỉ và thạch cao nhằm khẩn trương thực hiện mục tiêu xây dựng nền kinh tế tuần hoàn, giải quyết tồn đọng về chất thải.

Tuy nhiên, ông Bái cũng lưu ý việc ái chế tro, xỉ, thạch cao làm vật liệu san lấp cần hết sức cẩn trọng nhằm tránh lợi dụng đổ thải ra môi trường, gây ô nhiễm môi trường đất, nước và không khí. 

Do vậy, cần sớm triển khai xây dựng các quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về tái chế chất thải, đặc biệt cần có ý kiến của cơ quan quản lý về môi trường khi xây dựng dự thảo dự thảo tiêu chuẩn/quy chuẩn về sử dụng chất thải rắn thông thường (gồm cả tro, xỉ, thạch cao) để làm nguyên liệu sản xuất cho các ngành khác cũng như làm vật liệu xây dựng trước khi ban hành theo thẩm quyền.