Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte (mặc thường phục) trong chuyến thăm một căn cứ quân sự của Philippines - Ảnh: ABS - CBN

Theo đó, phát biểu trước giới quân sự Philippines ngày 31-1, ông Duterte khẳng định ông cần sự giúp đỡ của quân đội trong cuộc chiến chống ma túy do ông phát động, nhất là trong việc bắt giữ các thành viên thuộc lực lượng cảnh sát mà ông mô tả là "tham nhũng đến tận cốt lõi".

Phản ứng sau đó, Bộ Quốc phòng Philippines ngày 1-2 nhấn mạnh cần phải có "một chỉ thị chính thức từ tổng thống làm cơ sở pháp lý cho các binh sĩ làm theo.

Tương tự như vậy, chỉ thị bằng lời nói của tổng thống về việc bắt giữ những cảnh sát vô dụng cũng cần được chính thức hóa bằng một sắc lệnh".

Reuters nhận định việc Tổng thống Duterte cậy nhờ đến quân đội là một bước ngoặc trong cuộc chiến chống ma túy ở Philippines.

Bởi lẽ, từ trước đến nay, ông Duterte luôn tin tưởng và dành sự ủng hộ mạnh mẽ cho lực lượng cảnh sát, bất chấp những chỉ trích và các cáo buộc từ các tổ chức nhân quyền, các nhà lập pháp về sự lạm quyền, tham nhũng của cảnh sát.

Vai trò của quân đội chỉ được ông Duterte để mắt tới sau một sự cố được xem như giọt nước tràn ly. Đó là việc một doanh nhân người Hàn Quốc bị cảnh sát Philippines bắn chết trong chiến dịch truy quét ma túy.

Ông Duterte khi đó đã rất tức giận và xấu hổ vì sự việc trên, dẫn đến việc lực lượng cảnh sát bị tước quyền hành trong cuộc chiến chống ma túy ngày 30-1.

Hiện vẫn chưa rõ vì sao Bộ Quốc phòng Philippines lại công khai yêu cầu chỉ thị chính thức từ ông Duterte.

Reuters cho biết theo quy định của luật pháp Philippines, quân đội chỉ được phép bắt giữ người khi có một sắc lệnh cụ thể hoặc đất nước trong tình trạng thiết quân luật.

Đã không ít lần Tổng thống Duterte dọa sẽ thiết lập tình trạng thiết quân luật song sau đó đã rút lại.

Phản ứng sau yêu cầu của quân đội, trả lời Reuters cùng ngày, người phát ngôn của Tổng thống Philippines Ernesto Abella cho biết đây chỉ là một yêu cầu bình thường theo đúng quy trình.

Trong khi đó, thượng nghị sĩ Leila De Lima - một người bất đồng chính kiến với Tổng thống Duterte cho rằng đưa quân đội vào cuộc chiến chống ma túy là một ý tưởng tệ hại.