Phóng to

Bò tót lai có hình thể vượt trội Ảnh: Văn Kỳ

Sau khi bò tót xuất hiện tại thôn Bạc Rây 2, xã Phước Bình và khiến bò nhà sinh ra những chú bò nghi là bò tót lai, Sở Khoa học - công nghệ Ninh Thuận và Lâm Đồng phối hợp với Vườn quốc gia Phước Bình thực hiện đề tài Nghiên cứu giám định di truyền và đánh giá khả năng phát triển của bò lai F1 giữa bò tót và bò nhà tại vùng rừng giáp ranh giữa Ninh Thuận và Lâm Đồng.

Để thực hiện đề tài này, Vườn quốc gia Phước Bình được giao nhiệm vụ vận động người dân bán bò tót lai cho vườn.

Bò tót lai 40 triệu đồng/con

Ông Nguyễn Khắc Lâm, phó giám đốc Sở Khoa học - công nghệ Ninh Thuận, cho biết đề tài nhằm xác định chính xác bò này có phải con lai giữa bò tót và bò nhà hay không, nghiên cứu tốc độ sinh trưởng và khả năng sinh sản của bò lai...

“Qua giám định ADN và nhiễm sắc thể, bước đầu chúng tôi xác định đây chính xác là bò lai F1 giữa bò tót và bò nhà” - ông Lâm khẳng định. Trong khi đó ông Phạm Ngọc Hoàn, phó giám đốc Vườn quốc gia Phước Bình, cho biết: “Bò tót lai thụ tinh nhân tạo thì trên thế giới có nhiều, theo thông tin khoa học tôi được biết thì đây là đàn bò tót lai tự nhiên đầu tiên trên thế giới”.

Theo ông Hoàn, dự án phê duyệt mua 10 con bò tót lai về nghiên cứu với kinh phí 200 triệu đồng, tuy nhiên mới mua có tám con mà đã hết gần 300 triệu đồng. Nguyên nhân do người dân biết vườn quốc gia cần bò nên “hét” giá trên trời.

Đầu năm 2013, ông Hoàn đi mua hai con bò tót lai nhà ông Chammale Hóa với giá 15 triệu đồng/con. Do lúc đó đầu năm nên ông Lê Xuân Thám, giám đốc Sở Khoa học - công nghệ Lâm Đồng - lì xì ông Hóa 5 triệu đồng, trả thêm 6 triệu đồng nhờ ông nuôi thêm hai tháng cho cứng cáp. Nhưng khi đến nhà ông Nguyễn Văn Chuẩn thương lượng mua thì ông này đòi 40 triệu đồng/con.

“Hai con đầu chúng tôi chấp nhận giá 65 triệu đồng, nhưng cũng phải chật vật lắm mới được ký duyệt kinh phí. Sau đó chúng tôi mua thêm bốn con nữa nhưng thấy mình cần nên ông này “hét” giá lên 40 triệu đồng/con, không bớt một đồng” - ông Hoàn cho hay.

Trong khi đó, ông Nguyễn Công Vân, giám đốc Vườn quốc gia Phước Bình, cho biết rất đau đầu khi làm công tác “dân vận” để mua được bò tót lai từ người dân. “Mình mang bia đến nhà họ nhậu, nói chuyện vui vẻ, ý nghĩa của giống bò tót lai đối với khoa học rồi hù đó là bò quý, nếu không bán cho vườn thì không ai dám mua đâu, họ gật đầu hưởng ứng. Thế mà lúc gọi lên bán bò thì hét giá cao ngất ngưởng, không bớt đồng nào” - ông Vân cho hay.

Ông Vân cho biết thêm sau khi trên báo chí xuất hiện thông tin có bò tót lai trên Phước Bình thì nhiều người lên tận nơi hỏi thăm mua bò. Cán bộ vườn phải chặn đường hỏi chuyện rồi hù: “Bò tót lai là giống quý hiếm, đang được bảo vệ nên nếu có mua thì đi qua trạm bảo vệ sẽ bắt lại”.

Lộc rơi vào nhà

Đến thôn Bạc Rây 2 hỏi nhà ông Nguyễn Văn Chuẩn không ai lạ gì bởi nhà ông được xem là “hưởng lộc” của bò tót nhiều nhất khi có đến chín con bò tót lai.

Theo người dân và cán bộ ở đây kể lại, nhà ông Chuẩn có đàn bò gần 20 con chuyên thả trong khu vực gần Vườn quốc gia Phước Bình. Bò tót về nên nhà ông cũng kiếm được vài con bò tót lai.

Phần còn lại chủ yếu ông mua của bà con đồng bào dân tộc Raglai. “Nhà ông Chuẩn có một cửa hàng tạp hóa, vật liệu xây dựng, bà con đồng bào hay mua nợ, rồi không có tiền trả thế là phải trừ nợ bằng bò tót lai với giá 7-8 triệu đồng/con. Ông Chuẩn nuôi có vài tháng rồi bán cho vườn với giá 40 triệu đồng” - một cán bộ cho hay.

Ông Chuẩn cho biết hiện đã bán cho Vườn quốc gia Phước Bình sáu con, thu về tổng cộng 225 triệu đồng. Hiện ông Chuẩn còn ba con bò tót lai nhưng chưa bán vì “nửa muốn giữ lại làm giống, nửa vì chưa được giá”.

Theo ông Hoàn, gần đây vườn quốc gia đã trả giá lên 50 triệu đồng cho bò tót lai của ông Chuẩn nhưng ông vẫn chưa chịu bán.

Mới đây, một con bò nhà ông Chuẩn lại sinh một con bê mà theo ông Chuẩn là lai bò tót. “Tôi khẳng định đây là bò tót lai vì từ khi bò tót về nó húc bò đực quanh đây con thì chết, con gãy chân nên không nhà nào dám thả bò đực. Trong khi đó bò tót vẫn thường xuyên về đây, ăn uống chung với đàn bò của tôi” - ông Chuẩn nói.

Không được nhiều như ông Chuẩn nhưng ông Chammale Hóa cũng có hai con bò tót lai, bán được hơn 40 triệu đồng, trong khi với lứa tuổi đó nếu là bò nhà chỉ bán được 10 triệu đồng/con. Ông Hóa tâm sự: “Cán bộ cần bò để nghiên cứu mình mới bán, chứ nếu để lại giờ được nhiều tiền hơn rồi”.

Trong khi đó, ông Hoàn cho biết một bò nhà của một hộ khác cũng mới sinh bò con nghi là lai bò tót. “Bò tót về nhưng không phải bò nhà nào cũng “chịu” bò tót vì hình thể bò tót to và nặng khiến bò nhà e ngại. Thực tế bò nhà nào “đi” với bò tót thì về nhà mấy ngày sau vẫn còn mệt mỏi. Vì thế nhà nào có được bò tót lai coi như là lộc rơi vào nhà” - ông Hoàn cho hay.

---------------------------------

Đọc thêm