Tuyến đường sắt Bắc - Nam hiện nay có khổ đường 1m đã lạc hậu, không đáp ứng đủ nhu cầu vận tải - Ảnh: TUẤN PHÙNG

Bộ Giao thông vận tải cho biết như vậy trong thông cáo phát ra chiều 9-7 về phương án thực hiện dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam.

Theo đó, ngày 9-7 nhiều phương tiện thông tin đại chúng có đăng tải thông tin về dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam, trong đó có thông tin về việc vốn làm tuyến đường sắt này chỉ 26 tỉ USD, rẻ hơn 32 tỉ USD so với phương án Bộ Giao thông vận tải trình Thủ tướng.

Bộ Giao thông vận tải cho biết, theo chỉ đạo của Thủ tướng, từ năm 2017, Bộ này đã tổ chức rà soát các nghiên cứu trước đây về dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam, đồng thời nghiên cứu cập nhật, bổ sung. 

Trong quá trình thực hiện, bộ đã tổ chức 4 hội nghị, hội thảo chuyên đề và các báo cáo xin ý kiến của các cơ quan, đơn vị có liên quan và các chuyên gia.

Ngoài 20/20 địa phương có dự án đi qua góp ý kiến chính thức bằng văn bản về dự án, đến thời điểm 5-1-2019, Bộ Giao thông vận tải đã nhận được ý kiến của 9/10 bộ, ngành về cơ bản thống nhất với đề xuất hồ sơ dự án. 

Ngày 14-2-2019, Bộ Giao thông vận tải đã trình Thủ tướng báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án.

Do tư vấn lập dự án đề xuất tổng mức đầu tư 58,7 tỉ USD là rất lớn nên báo cáo nghiên cứu tiền khả thi cũng đã đề cập khả năng huy động nguồn lực nhằm giảm áp nợ công của nền kinh tế theo  2 phương án phân kỳ đầu tư.

Phương án phân kỳ theo chiều ngang: Đầu tư hoàn chỉnh và khai thác đồng bộ đường sắt tốc độ cao trên từng đoạn với tốc độ thiết kế là 350km/h. 

Giai đoạn 1 (dự kiến từ 2020 - 2032) đầu tư đoạn Hà Nội - Vinh và TP.HCM - Nha Trang với tổng mức đầu tư dự kiến là 24,7 tỉ USD.

Giai đoạn 2 (dự kiến từ 2032 - 2050) đầu tư đoạn Vinh - Nha Trang để nối thông toàn tuyến tổng mức đầu tư là 33,98 tỉ USD. 

Mặc dù được phân thành 2 giai đoạn nhưng thực chất đây là một quá trình đầu tư liên tục.

Phương án phân theo chiều kỳ dọc: Đầu tư hoàn chỉnh hạ tầng toàn tuyến theo tiêu chuẩn đường sắt tốc độ cao và phân kỳ đối với việc đầu tư thiết bị, phương tiện vận tải và phương thức khai thác. 

Theo đó, giai đoạn 1 (dự kiến từ 2020 - 2032) đầu tư hạ tầng toàn bộ tuyến Hà Nội - TP.HCM đảm bảo tốc độ thiết kế 350km/h nhưng chưa điện khí hóa, mua sắm đoàn tàu diezel để khai thác riêng tàu khách trên toàn tuyến với vận tốc khai thác tối đa 150km/h, tổng mức đầu tư là 41,980 tỉ USD.

Giai đoạn 2 (dự kiến từ 2032 - 2050) tiến hành điện khí hóa, nâng cấp hệ thống thông tin tín hiệu, mua sắm đoàn tàu tốc độ cao thay thế tàu diezel nhằm khai thác trên toàn tuyến với tổng mức đầu tư là 17,11 tỉ USD.

Qua phân tích về khả năng đáp ứng nhu cầu vận tải trên hành lang, khả năng huy động các nguồn lực đầu tư, báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án đề xuất: 

Giai đoạn 1 (dự kiến hoàn thành vào 2030 - 2032): chuẩn bị đầu tư và tổ chức đầu tư xây dựng 2 đoạn (Hà Nội - Vinh và Nha Trang - TP.HCM). 

Cùng với quá trình đầu tư xây dựng là công tác chuẩn bị nguồn nhân lực, xây dựng thể chế để khai thác vào năm 2032.

Giai đoạn 2 (dự kiến từ 2032 - 2050): tiếp tục đầu tư xây dựng đoạn Vinh - Nha Trang, trong đó ưu tiên đoạn Vinh - Đà Nẵng để có thể khai thác vào năm 2040 và tiếp tục hoàn thành đoạn Đà Nẵng - Nha Trang vào năm 2050.

Bộ Giao thông vận tải cho biết kết quả nghiên cứu này cũng như ý kiến của Bộ Kế hoạch đầu tư liên quan đến quy mô, tổng mức đầu tư dự án... sẽ tiếp tục được Bộ Giao thông vận tải có ý kiến, giải trình làm rõ trong quá trình thẩm định của Hội đồng thẩm định Nhà nước và thẩm tra của các cơ quan có liên quan trước khi trình Quốc hội thông qua chủ trương đầu tư dự án.