Như Tuổi Trẻ Online thông tin, từ nay khi đăng ký kết hôn công dân không cần nộp giấy xác nhận tình trạng hôn nhân, mà cơ quan tiếp nhận sẽ tự tra cứu trên hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính. 

Đây là một trong những nội dung mới được bổ sung trong nghị định 07 của Chính phủ về sửa đổi, bổ sung một số điều của các nghị định trong lĩnh vực hộ tịch, quốc tịch, chứng thực, có hiệu lực từ ngày 9-1.

Với yêu cầu đăng ký kết hôn, cơ quan đăng ký hộ tịch sẽ tra cứu thông tin về tình trạng hôn nhân của người yêu cầu đăng ký kết hôn trên Hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính cấp tỉnh.

Việc này được thực hiện thông qua kết nối với cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử, cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư.

Theo đó, Bộ Tư pháp đề nghị khi tiếp nhận yêu cầu đăng ký kết hôn, cơ quan đăng ký hộ tịch không yêu cầu nộp giấy xác nhận tình trạng hôn nhân, trích lục ghi chú ly hôn đối với công dân Việt Nam.

Ngược xuôi xác nhận tình trạng hôn nhân

Việc bỏ quy định nộp giấy xác nhận tình trạng hôn nhân là một bước đột phá trong giải quyết thủ tục hành chính liên quan đến nhân thân, khi đó người dân sẽ tiết kiệm được nhiều thời gian, giảm được rất nhiều nguồn lực xã hội. 

Bởi thực tế hiện nay việc xin cấp giấy xác nhận tình trạng hôn nhân khá vất vả do người dân di chuyển và thay đổi nơi đăng ký thường trú qua nhiều địa phương khác nhau.

Nhiều trường hợp xin xác nhận tình trạng hôn nhân để đăng ký kết hôn rất vất vả, bởi đã chuyển nơi thường trú qua nhiều địa phương nên phải xác minh khá lâu. 

Thậm chí có địa phương chỉ chứng nhận thời gian thường trú tại đó chứ không chứng nhận thời điểm trước hoặc sau nên người dân phải chạy tới chạy lui rất nhiều nơi để xin xác nhận.

Đặc biệt là thời gian xác minh khá lâu thường gồm ba ngày theo quy định và thêm 20 ngày xác minh, tổng cộng không quá 23 ngày.

Chủ yếu là do nguyên nhân khách quan như người dân chuyển đăng ký thường trú qua nhiều địa phương nên cần thời gian xác minh, tra cứu. 

Tuy nhiên cũng có một số trường hợp công chức hộ tịch, cán bộ cấp xã sợ sai, sợ trách nhiệm nên người dân mất thời gian, công sức để đi lại chứng minh là độc thân hoặc đã ly hôn để được cấp giấy xác nhận tình trạng hôn nhân.

Mong bỏ giấy xác nhận tình trạng hôn nhân với nhiều thủ tục

Hiện nay giấy xác nhận tình trạng hôn nhân được sử dụng để làm các thủ tục như bổ sung hồ sơ nhà đất (mua bán nhà đất), làm thủ tục cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (đứng tên vợ chồng); làm thủ tục thế chấp tài sản vay vốn tại các tổ chức tín dụng (nếu không ủy quyền); mua bán xe máy/ô tô; làm thủ xuất khẩu lao động.

Ngoài ra, một số người còn phải xin cấp giấy xác nhận tình trạng hôn nhân để xin việc làm; rút tiền trong tài khoản ngân hàng...

Từ đó có thể thấy giấy xác nhận tình trạng hôn nhân hiện nay vẫn là giấy tờ khá quan trọng, dùng cho nhiều mục đích khác nhau trong đời sống xã hội. 

Tuy nhiên, vấn đề ở đây là làm sao việc cấp, khai thác, sử dụng giấy xác nhận tình trạng hôn nhân thuận tiện cho người dân.

Có ý kiến lo ngại bỏ quy định nộp giấy xác nhận tình trạng độc thân sẽ làm gia tăng nguy cơ rủi ro, sai sót khi người dân cố ý khai báo gian dối để trục lợi, lừa đảo hoặc phục vụ mục đích cá nhân. 

Tuy nhiên nguyên tắc pháp luật là ai cố ý khai báo gian dối, không đúng sự thật thì phải chịu trách nhiệm về hành vi của mình. 

Do đó có thể hiểu theo cách ngược lại tích cực đó là giảm tải được nguy cơ rủi ro cho chính những người, cơ quan giải quyết thủ tục hành chính nếu người dân cố tình gian dối, vì khi đó họ sẽ không chịu trách nhiệm nếu đã làm hết chức trách, nhiệm vụ.

Ngoài ra, pháp luật cũng quy định nếu không tra cứu được tình trạng hôn nhân do chưa có thông tin trong cơ sở dữ liệu thì cơ quan đăng ký hộ tịch đề nghị UBND cấp xã nơi người yêu cầu thường trú thực hiện việc xác minh. 

Trong thời hạn hai ngày làm việc kể từ ngày nhận được yêu cầu xác minh, UBND cấp xã đã được yêu cầu tiến hành kiểm tra, xác minh và gửi kết quả cho UBND cấp xã yêu cầu về tình trạng hôn nhân của người đó trong thời gian thường trú tại địa phương.

Như vậy dù thông thoáng, tạo điều kiện cho người dân thì vẫn đảm bảo chặt chẽ, cụ thể.

Vì sao đăng ký kết hôn vẫn yêu cầu ký trực tiếp vào sổ?

Vì sao đăng ký kết hôn và một số thủ tục hành chính vẫn chưa thể thực hiện hoàn toàn trực tuyến, vẫn yêu cầu người dân ký trực tiếp vào sổ?