Thứ trưởng Ngoại giao Kim Kye Gwan - Ảnh: REUTERS

Đó là Kim Kye Gwan và Choe Son Hui - hai nhân vật đang gieo "sóng gió" cho thượng đỉnh Mỹ-Triều.

Không rõ quyết định hủy thượng đỉnh Mỹ - Triều của ông Trump có phải là chiến lược "ra tay trước" của Washington hay không, nhưng rõ ràng căn cứ vào nội dung thông báo, lý do ngoài mặt là do những lời nói "làm tim đau" xuất phát từ hai nhân vật Kim Kye Gwan và Choe Son Hui.

Thứ trưởng Ngoại giao Kim Kye Gwan và Thứ trưởng ngoại giao Choe Son Hui là hai trong số những quan chức Triều Tiên được biết tới rộng rãi nhất sau ông Kim Jong Un cùng các thành viên trong gia đình cầm quyền họ Kim.

Họ một lần nữa được đề cập nhiều lần trên các mặt báo sau các bình luận về Mỹ gần đây. Vậy tại sao hai nhân vật này lại gây sự chú ý và các bình luận của họ đã khiến ông Trump hủy thượng đỉnh Mỹ-Triều như thế nào.

Kim Kye Gwan đầy bản lĩnh

Thứ trưởng Ngoại giao thứ nhất Kim Kye Gwan, 75 tuổi, là người đã dẫn đầu phái đoàn Triều Tiên tại nhiều cuộc đàm phán hạt nhân 6 bên được tổ chức ở Bắc Kinh trong giai đoạn 2003-2008.

Trong các cuộc đàm phán giữa hai miền Triều Tiên, Mỹ, Trung Quốc, Nga và Nhật Bản, ông Kim Kye Gwan được biết tới là người mong muốn tìm được một loạt nhượng bộ từ các bên, nhưng đổi lại là các bước đi giải trừ quân bị chậm rãi của Bình Nhưỡng.

Hàn Quốc gọi chiến lược của ông là "lát cắt salami", tức chỉ chấp nhận những nhượng bộ nhỏ nhất, để kéo dài cuộc đàm phán làm cho đối thủ mệt mỏi.

Theo những thỏa thuận các bên đạt được ở các vòng đàm phán, Triều Tiên đã dừng các hoạt động thử hạt nhân và vô hiệu quả các thành phần chính trong chương trình vũ khí, đổi lại là những đảm bảo về an ninh và các gói viện trợ.

Tuy nhiên, các thỏa thuận cuối cùng cũng sập đổ giữa vòng tranh cãi làm cách nào để kiểm chứng các bước đi giải trừ quân bị của Triều Tiên. Thế rồi sự chỉ trích cũng bùng phát trong lòng Washington, Seoul cùng những nơi khác khi người ta cho rằng các thỏa thuận chỉ đem lại lợi ích cho Triều Tiên.

Trong những tháng gần đây, ông Kim Kye Gwan - người hiện cũng là một thành viên cấp cao của đảng Lao động Triều Tiên, hiếm khi được truyền thông nhà nước Triều Tiên đề cập. Điều này đã gây ra nhiều đồn đoán cho rằng có thể sức khỏe ông không còn tốt.

Tuy nhiên, hôm 16-5, ông Kim Kye Gwan đã ra một tuyên bố đe dọa sẽ hủy thượng đỉnh Mỹ-Triều để phản đối "mô hình Libya" và những gì mà ông gọi là thái độ phi hạt nhân hóa do một bên thúc đẩy của Washington.

Tuyên bố từ ông Kim Kye Gwan đã châm ngòi cho sự hoài nghi trong lòng nước Mỹ liệu Triều Tiên có thật tâm từ bỏ chương trình hạt nhân hay không.

Choe Son Hui - lãnh đạo nữ hiếm hoi của ngoại giao Triều Tiên

Thứ trưởng Ngoại giao Triều Tiên Choe Son Hui - Ảnh: REUTERS

Cũng đóng vai trò là thứ trưởng ngoại giao Triều Tiên, bà Choe, 54 tuổi, là một trong rất ít các phụ nữ giữ vị trí cao trong bộ máy chính quyền Triều Tiên.

Các nhân vật cấp cao khác là nữ phải kể đến bà Kim Yo Jong - em gái của lãnh đạo Kim Jong Un, và bà Ri Sol Ju - vợ ông Kim Jong Un.

Là con gái cựu Thủ tướng Triều Tiên Choe Yong Rim, bà Choe Son Hui từng "song kiếm hợp bích" với ông Kim Kye Gwan trong vai trò một phiên dịch tiếng Anh tại các cuộc đàm phán sáu bên, sau khi bà đi du học ở Áo và Trung Quốc. Sau đó bà giữ chức Vụ trưởng Vụ Bắc Mỹ tại Bộ Ngoại giao Triều Tiên.

Đến tháng 3 vừa qua, truyền thông nhà nước Triều Tiên tường thuật bà đã được thăng chức lên thứ trưởng ngoại giao. Bộ Thống nhất Hàn Quốc cho biết bà Choe là người phụ nữ giữ chức cao nhất trong Bộ Ngoại giao Triều Tiên.

Hôm 24-5, bà gây sự chú ý và được truyền thông quốc tế rầm rộ đề cập khi gọi Phó Tổng thống Mỹ Mike Pence là "bù nhìn chính trị" và dọa sẽ hủy thượng đỉnh Mỹ - Triều ở Singapore vào ngày 12-6 tới.

"Liệu Mỹ có cuộc gặp trực tiếp với chúng tôi tại một phòng họp hay tiếp tục đối đầu với Triều Tiên về vấn đề hạt nhân hoàn toàn phụ thuộc vào quyết định và cách hành xử của Mỹ. Nếu Mỹ xúc phạm thiện chí của chúng tôi và có những hành động thái quá, bất hợp pháp, chúng tôi sẽ đề nghị nhà lãnh đạo tối cao Kim Jong Un xem xét lại hội nghị thượng đỉnh này" - bà Choe nhấn mạnh.

Chính các tuyên bố gây "sốc" trên đã dẫn tới việc ông Trump quyết định hủy thượng đỉnh Mỹ-Triều, ít nhất là ngoài mặt. Nhà lãnh đạo Mỹ lý giải rằng thượng đỉnh "không còn thích hợp" diễn ra vì "sự giận dữ khủng khiếp và thái độ thù địch công khai" của Triều Tiên.

Khi mọi chuyện diễn biến tới nước này, ông Kim Kye Gwan sau đó nhanh chóng xoa dịu tình hình. Ông tuyên bố rằng Triều Tiên sẵn sàng tổ chức thượng đỉnh với Mỹ "vào bất kỳ thời gian và cách nào". Nếu quan hệ Mỹ - Triều "sóng yên gió lặng" tiếp, sẽ còn nhiều thứ để xem ở nhà chiến lược kỳ cựu này của Triều Tiên!

TTO - Những hình ảnh do Hãng thông tấn trung ương Triều Tiên (KCNA) công bố cho thấy khói bốc lên từ miệng một đường hầm và những nhà gỗ trên mặt đất nổ tung tại Punggye-ri trong vụ phá dỡ ngày 24-5 với sự chứng kiến của truyền thông quốc tế.