Thứ trưởng Bộ Công thương Đỗ Thắng Hải - Ảnh: Nguyễn Khánh

* Trách nhiệm của Bộ Công thương đến đâu trong việc để xảy ra vụ đa cấp biến tướng khiến trên 60.000 người bị lừa?

- Về số người tham gia hoạt động kinh doanh đa cấp liên quan công ty thì chúng ta cần có xác minh một cách chính xác. Con số chính xác phải đợi cơ quan điều tra sau khi làm việc với công ty này.

Về hoạt động kinh doanh đa cấp, công ty này được sở công thương cấp giấy chứng nhận bán hàng đa cấp từ ngày 10-2-2014.

Tuy nhiên, từ 1-7-2014 thì nghị định quản lý bán hàng đa cấp (nghị định 42) có hiệu lực, giao trách nhiệm cấp các giấy phép bán hàng đa cấp cho Bộ Công thương, đầu mối trực tiếp là Cục quản lý cạnh tranh.

Nghị định này đã giúp cho việc sàng lọc các công ty kinh doanh hoạt động đa cấp. Trước khi có nghị định này thì các sở công thương trên toàn quốc đã cấp hơn 100 giấy phép, từ khi giao cho Bộ Công thương thì đã sàng lọc lại.

Hiện nay có 65 công ty kinh doanh đa cấp hoạt động tại Việt Nam, gần 20% là doanh nghiệp 100% vốn đầu tư nước ngoài.

Ngày 15-7-2015, tức là 7 tháng sau khi Cục quản lý cạnh tranh cấp lại giấy phép (ngày 22-12-2014), Cục đã trực tiếp đi kiểm tra hoạt động của công ty Liên kết Việt, và đã phát hiện công ty có 5-6 điểm nội dung vi phạm các quy định pháp luật. 

Ví dụ như: Vi phạm nghĩa vụ liên quan đến thông báo hoạt động bán hành đa cấp; Cung cấp các thông tin gây nhầm lẫn khách hàng về chất lượng, công dụng của các sản phẩm này; Kể cả duy trì nhiều hơn một vị trí kinh doanh đa cấp theo đúng quy định pháp luật…

Theo quy định, Bộ Công thương mà trực tiếp là Cục quản lý cạnh tranh đã xử lý hết sức nghiêm khắc, phạt vi phạm hành chính 570 triệu đồng.

Tiếp tục theo dõi quá trình công ty hoạt động, Bộ Công thương chủ động phối hợp với Bộ Công an thành lập Đoàn kiểm tra, vào công ty để phát hiện các vi phạm. Trong thời gian rất nhanh, khoảng hơn 1 năm, đến tháng 2 vừa rồi, Bộ Công an đã bắt tạm giam các đối tượng như báo chí đã đưa tin.

Quay lại việc này, chúng ta thấy rằng cần phải làm tốt hơn, mặc dù hoạt động kinh doanh đa cấp là hoạt động hợp pháp nếu thực hiện theo đúng các quy định pháp luật, tuy nhiên sự phối kết hợp giữa Bộ Công thương là nơi cấp phép với chính quyền địa phương rất quan trọng.

Chúng tôi cũng sẽ rà soát lại các nội dung của nghị định xem có kẽ hở nào không. Ở đây, chúng tôi khẳng định công ty liên kết Việt có hành vi lừa đảo chứ không phải thực hiện kinh doanh đa cấp mà gây ra việc này.

* Nếu Bộ Công thương cảnh báo sớm thì hàng chục nghìn người có thể đã không rơi vào vụ việc này?

- Ngày 22-12-2014 thì mới cấp giấy phép (cấp lại cho liên kết Việt - P.V), đến ngày 15-7-2015 đã vào cuộc, nghĩa một doanh nghiệp mới hoạt động khoảng 7 tháng thì Bộ Công thương đã đến tận nơi kiểm tra, như vậy không thể nói là chậm trễ.

Và cũng đã có việc xử phạt 570 triệu đồng đối với các hành vi vi phạm của doanh nghiệp theo đúng các quy định pháp luật. Khi công ty tiếp tục có hành vi như chúng ta đã biết, thì Bộ Công thương đã chủ động phối hợp với Bộ Công an để xử lý, như vậy chưa đến một năm thì đã có xử lý.

* Trong thời gian 6 tháng nêu trên có phải là chậm trễ?

- Từ trước khi báo chí phát giác và có ý kiến thì Bộ Công thương đã trực tiếp xuống kiểm tra các hoạt động này.

* Ngày 15-7-2015, khi xử phạt hành chính liên kết Việt, tại sao Bộ Công thương không công khai cho người dân biết?

- Những điều gì liên quan đã nói rồi. Từng mức độ thì chúng tôi thực hiện theo đúng quy định của Nghị định 42, những gì cần xử phạt, và chúng tôi cũng đã chủ động phối hợp với các cơ quan khác.