Bộ Công Thương vừa có báo cáo Phó thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình về kế hoạch triển khai nghị quyết của Chính phủ về tháo gỡ vướng mắc, khó khăn cho dự án điện năng lượng tái tạo.

Sẽ bổ sung quy hoạch, gỡ về thủ tục đất đai

Việc tháo gỡ dự án được thực hiện trên cơ sở nghị quyết phiên họp Chính phủ thường kỳ năm 2024, Chính phủ đồng ý về mặt chủ trương để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho các dự án năng lượng tái tạo thuộc diện thanh tra.

Trong đó, đối với vấn đề bổ sung quy hoạch, Thanh tra Chính phủ nêu Bộ Công Thương đã phê duyệt, bổ sung và tham mưu Thủ tướng phê duyệt 154 dự án điện mặt trời với tổng công suất 13.837MW không có căn cứ, cơ sở pháp lý về quy hoạch.

Với kết luận này, Bộ Công Thương kiến nghị Thủ tướng ban hành văn bản hoặc quyết định cập nhật danh mục dự án điện mặt trời trong cơ cấu nguồn điện đến năm 2030 theo quy hoạch điện 8.

Trong số này sẽ loại bỏ các dự án vi phạm quy định liên quan đến các dự án vi phạm quy định về an ninh quốc phòng, quy hoạch các công trình, dự án trọng điểm quốc gia. Cập nhật các dự án đã rà soát hiệu quả kinh tế - xã hội để lưỡng dụng quy hoạch.

Đối với dự án vướng mắc liên quan tới thủ tục đất đai sẽ cho phép hoàn thiện theo quy định và đơn vị thực hiện là UBND cấp tỉnh. Với dự án có vướng mắc liên quan đến khu vực dự trữ khoáng sản, thủy lợi, đất rừng, tỉnh sẽ phối hợp để đánh giá, giải quyết, báo cáo vấn đề vượt thẩm quyền. Với các công trình chưa hoàn thành nghiệm thu xây dựng cũng sẽ cho hoàn thiện thủ tục theo quy định.

Một vấn đề được quan tâm là hướng xử lý giá FIT (giá ưu đãi), là những dự án không đủ điều kiện được hưởng mức giá này, Bộ Công Thương cho hay những dự án không đáp ứng đủ điều kiện hưởng giá FIT sẽ phải xác định giá mua bán điện theo quy định.

Dự án điện hưởng giá FIT ưu đãi không đúng quy định sẽ phải xác định lại giá

Đồng thời thu hồi các khoản giá FIT ưu đãi đã được hưởng không đúng thông qua bù trừ thanh toán tiền mua điện. Phương án xử lý trên cơ sở tối ưu để phân tích, đánh giá, so sánh lợi ích về kinh tế - xã hội, hạn chế tối đa tranh chấp, khiếu kiện, ảnh hưởng môi trường đầu tư.

Để xử lý, Bộ Công Thương đưa ra phương án là Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) chủ trì, phối hợp với các chủ đầu tư dự án xác định điều kiện hưởng giá ưu đãi; với dự án không được hưởng giá này, EVN báo cáo cơ quan có thẩm quyền để làm căn cứ bù trừ thanh toán tiền mua điện.

Đối với các dự án điện mặt trời mái nhà xây dựng trên đất nông, lâm nghiệp, bộ đề xuất hướng xử lý là EVN rà soát, lập danh sách các dự án để báo cáo UBND cấp tỉnh, xác định đất để làm trang trại, nuôi trồng. Nếu có xác định vi phạm về đất, dự án sẽ không được hưởng giá FIT mà phải xác định lại giá mua bán điện.

Theo Bộ Công Thương, trong quá trình giải quyết các khó khăn, vương mắc của các dự án điện gió, điện mặt trời, trường hợp vượt thẩm quyền, các cơ quan gửi bộ tổng hợp để báo cáo Ban chỉ đạo xem xét, giải quyết. Đồng thời, bộ kiến nghị Phó thủ tướng Thường trực chỉ đạo các bộ ngành, địa phương chủ động thực hiện giải quyết các vướng mắc.

Nhiều dự án điện tái tạo đã hòa lưới có nguy cơ trượt giá bán điện ưu đãi

Hàng loạt dự án điện tái tạo khắp ba miền có nguy cơ bị tính lại giá mua bán điện ưu đãi (giá FIT), hạ mức giá mua điện do hưởng giá ưu đãi không đúng đối tượng, công nhận ngày vận hành thương mại khi chưa nghiệm thu công trình.