Bản đồ khu vực quân đội chính phủ Philippines kiểm soát và nhóm Maute có liên hệ IS (phải) cố thủ tại thành phố Marawi - Ảnh: Twitter

Bất chấp các tuyên bố đầy quyết tâm của chính phủ và quân đội Philippines, chiến sự tại thành phố Marawi đã bước sang tuần thứ 3. Gần 200 tay súng Maute vẫn cố thủ bên kia sông Agus, ngăn cách với khu vực do quân đội kiểm soát bằng ba cây cầu kể từ ngày 23-5.

13 binh sĩ thiệt mạng, 40 người khác bị thương chỉ trong vòng 14 giờ qua, ngày 9-6 được xem là ngày đẫm máu và thiệt hại nặng nhất của quân đội Philippines tại Marawi kể từ khi bắt chiến sự.

Lọt ổ phục kích

Quyết tâm tiêu diệt các tay súng Maute, quân đội Philippines tổ chức vượt sông Agus với sự yểm trợ của xe bọc thép nhưng không ngờ đã rơi vào ổ mai phục của bọn khủng bố. Hạ sĩ Mahamud Darang, người có mặt trực tiếp trong trận chiến đã kể lại với Reuters những giờ phút sinh tử.

Ngay khi chiếc xe bọc thép chở Darang cùng một số binh sĩ khác vượt qua cầu Mapandi, tiến vào khu vực do Maute kiểm soát, một quả đạn chống tăng bay thẳng tới nhóm binh sĩ và phát nổ. Một binh sĩ thiệt mạng tại chổ, Darang và những người khác bị thương, buộc phải rời chiếc xe đang bốc cháy và trốn trong một tòa nhà gần đó.

"Hắn (tay súng Maute bắn vào nhóm của Darang) nấp ở lầu 3 của một tòa nhà. Quả đạn thứ hai trúng ngay chiếc xe bọc thép khiến nó nổ tung", hạ sĩ Darang kể lại. 

Những binh sĩ và xe bọc thép còn lại lần lượt trở thành mục tiêu của bọn bắn tỉa và bom xăng nấp trong các tòa nhà cao từ 5 tới 10 tầng.

Tám binh sĩ Philippines nằm ở tuyến đầu trong đợt tấn công thừa nhận bọn khủng bố dường như đã được trang bị súng bắn tỉa với độ chính xác rất cao. Cùng với bom xăng, lựu đạn và súng chống tăng, bọn Maute đã ngăn cản thành công bước tiến của quân đội vào khu vực chúng kiểm soát.

Một phần tử Maute được trang bị súng không giật M67 90mm, cùng trái đạn xuyên giáp nổ lõm (HEAT) tại thành phố Marawi - Ảnh: Facebook

Một binh sĩ Philippines, người bị mất tới 4 đồng đội trong cuộc phục kích cuối tuần rồi, thừa nhận bị ám ảnh về súng chống tăng bọn khủng bố sở hữu.

"Xe bọc thép không thể tiến lên được. Nếu chúng tôi áp sát, bọn chúng sẽ khai hỏa súng chống tăng", binh sĩ giấu tên này cho biết.

Các tay súng Maute thừa biết cách chiếm giữ những vị trí trên cao ở khu vực chúng kiểm soát. Từ nơi đây chúng có thể dễ dàng phát hiện mục tiêu bắn tỉa bất chấp các đợt không kích và pháo kích hàng ngày của quân đội. 

"Bọn chúng bắn rất khá. Mỗi phát chúng bắn là chắc chắn có ít nhất một người chết hoặc bị thương", ông Pendaton Guro, một sĩ quan quân đội về hưu bám trụ tại Marawi, kể lại. Theo ông Guro, bọn khủng bố dường như đã được trang bị súng bắn tỉa Barrett do Mỹ sản xuất và chúng được huấn luyện tốt.

"Bọn thủ lĩnh được đào tạo ở nước ngoài. Chiến đấu với chúng không phải là chuyện dễ", ông Guro nói. Trước đó có thông tin nói có cả các phần tử nước ngoài chiến đấu cùng bọn Maute tại Marawi.

Bài học đắt giá

Xe bọc thép ốp gỗ của quân đội Philippines tại thành phố Marawi. Một sĩ quan quân đội tin rằng những tấm gỗ này có thể cản được đạn chống tăng của bọn khủng bố - Ảnh: Reuters

Ngày 15-6, người phát ngôn quân đội Philippines, ông Jo-Ar Herrera khẳng định đã chiếm lại các điểm cao phía đông Marawi và ba cây cầu dẫn vào khu vực các tay súng Maute cố thủ, từng bước hạn chế hỏa lực của bọn khủng bố.

Các chuyên gia quân sự nhận định trận chiến tại thành phố Marawi đã dạy cho quân đội Philippines bài học về tác chiến đô thị. Trang bị nghèo nàn và quen với tác chiến rừng núi, khu vực trống trải đã biến Marawi trở thành tử huyệt của quân đội Philippines.

Khoan hãy bàn tới việc bằng cách nào bọn khủng bố đã được trang bị các loại vũ khí bộ binh hạng nặng, cách thức đối phó của quân đội Philippines đã trở thành đề tài gây bàn cãi.

Đối mặt với các loại vũ khí chống tăng, binh sĩ Philippines chỉ có thể gia cố xe bọc thép bằng các tấm ốm gỗ và tự động viên bằng những dòng chữ như "Áo giáp của Chúa", "Thợ săn IS",...

Dù được trực thăng và pháo binh yểm trợ, quân đội Philippines vẫn không hoàn toàn chiếm được các điểm cao và để bọn Maute thoải mái bắn tỉa.

"Ở chổ này, người dân xây nhà như xây pháo đài vậy. Họ muốn bảo vệ gia đình của mình", một chỉ huy quân đội Philippines giãi bày lý do họ gặp khó khăn trong cuộc chiến "giành giật từng căn nhà".

Phía quân đội cũng tuyên bố họ lo sợ những thường dân bị mắc kẹt bên trong sẽ thiệt mạng nếu đẩy mạnh cường độ tấn công.

Các binh sĩ Philippines, vốn chỉ được trang bị súng bộ binh hạng nhẹ, thừa nhận điều kiện chiến đấu thực tế rất thiếu thốn. Một binh sĩ nằm ở tuyến đầu xung phong kể đã 9 ngày kể từ khi được điều chuyển lên vị trí này mà vẫn không có áo chống đạn để mặc.

Trong khi đó, đạn dược và vũ khí dường như chưa phải là vấn đề lo lắng của bọn Maute ở bên kia sông. "Chúng tích trữ lương thực và vũ khí ở nhiều vị trí khác nhau", cảnh sát trưởng Marawi Marlon Tabaya cho biết.

Vượt trên hết thảy, có lẽ là tinh thần lạc quan của các chỉ huy và binh sĩ. Họ tin rằng sẽ có biến chuyển bất chấp thực tế khó khăn. Hai sĩ quan tuyến đầu của quân đội Philippines cho biết đã có dấu hiệu chia rẽ trong hàng ngũ của bọn khủng bố.

"Bọn chúng đang gọi lẫn nhau, yêu cầu hỗ trợ và nghĩ rằng các nhóm kia đang bỏ rơi chúng. Chúng đang mất dần ý chí chiến đấu", một sĩ quan nói với Reuters.