Phóng to

Bức tường chắn ngang hẻm 186 Trường Chinh khiến bà Lan không có lối vào miếng đất của mình - Ảnh: D.N.H.

Năm 2008, tôi mua miếng đất gần 90m² tại hẻm 186 Trường Chinh, thuộc P.Tân Hưng Thuận, Q.12 (TP.HCM). Lô đất này nằm trong một miếng đất lớn, trên thực tế chưa có đường đi nhưng trong bản đồ phân lô bán nền, chủ đất có chừa đường đi thông ra hẻm 186 đã được UBND Q.12 công nhận. Nơi thông ra hẻm 186 của “con đường” trên bản vẽ đó bị một bức tường chắn ngang. Chủ đất nói với tôi đó chỉ là bức tường giữ đất, khi nào tôi xây nhà sẽ đập bỏ bức tường đó đi. Tôi yên tâm làm thủ tục chuyển nhượng.

Tuy nhiên, khi tôi đặt vấn đề đập bỏ bức tường để san lấp đất chuẩn bị xây nhà thì ông N.K.K. - chủ căn nhà ở sát bức tường trên - không cho đập. Ông K. yêu cầu tôi phải “mua” đường đi vì hẻm 186 là của ông. Thương lượng với ông K. hoài không được, tháng 3-2011 tôi viết đơn gửi UBND P.Tân Hưng Thuận yêu cầu hòa giải để tôi có đường đi, chuẩn bị xây nhà.

Việc hòa giải không thành, UBND P.Tân Hưng Thuận ra thông báo chuyển vụ việc của tôi đến TAND Q.12 vào đầu tháng 7-2011. Cuối tháng 7-2011, TAND Q.12 ra thông báo trả lại đơn khởi kiện của tôi vì việc yêu cầu ông K. phải dỡ bỏ bờ tường không thuộc thẩm quyền giải quyết của tòa án, theo Bộ luật tố tụng dân sự năm 2004. Tôi đưa vụ việc đến khiếu nại tại UBND Q.12 nhưng không được nơi đây tiếp nhận vì công văn của UBND phường chuyển đến tòa án.

Tôi trở về UBND P.Tân Hưng Thuận trình bày thì được nhân viên của phường sửa thông báo cũ (chuyển vụ việc đến TAND Q.12) thành thông báo chuyển vụ việc đến UBND Q.12. Sau khi có thông báo mới này, tôi được UBND Q.12 tiếp nhận đơn, tuy nhiên sau đó UBND Q.12 lại ra công văn trả lời rằng vụ việc của tôi thuộc thẩm quyền giải quyết của tòa án, yêu cầu tôi khởi kiện ra tòa.

Tôi bối rối và hoang mang thật sự vì đã bị tòa trả lại đơn khởi kiện một lần rồi. Tôi làm đơn khiếu nại công văn trả lời của UBND Q.12. Đơn khiếu nại gửi đi vào tháng 11-2011 nhưng đến đầu năm 2012 tôi vẫn chưa nhận được phản hồi của UBND quận. Tôi quá bức xúc nên gửi đơn phản ảnh đến chủ tịch UBND TP. Văn phòng tiếp công dân TP đã có công văn yêu cầu UBND Q.12 “phải kiểm tra vụ việc, trả lời công dân theo quy định”, nhờ thế tôi mới được thanh tra xây dựng Q.12 mời làm việc.

Cuối tháng 3, Phòng Tài nguyên và môi trường Q.12 mời tôi đến. Tại buổi làm việc ngày 29-3-2012 này, đại diện UBND P.Tân Hưng Thuận xác nhận một phần hẻm 186 có từ trước năm 1975, riêng phần hẻm đi qua nhà ông K. được hình thành từ năm 1998, là lối đi chung cho các hộ dân trong hẻm. Ông K. xây bức tường chắn ngang lối đi vào năm 2006 và chưa bị xử lý vi phạm xây dựng. Biên bản làm việc còn yêu cầu UBND P.Tân Hưng Thuận phải xử lý hành vi vi phạm xây dựng của ông K. và báo cáo kết quả cho UBND Q.12 trước ngày 20-4-2012.

Tưởng vụ việc như vậy là xong, tôi về nhà chờ kết quả. Tháng 8-2012, cầm giấy phép xây dựng do UBND Q.12 cấp trong tay, tôi tá hỏa vì bức tường chắn ngang lối đi trên vẫn còn nguyên xi. Tôi chờ đến tháng 4-2013, giấy phép xây dựng gần hết hạn (một năm) mà vẫn chưa thể vào được đất của mình. Quá bức xúc vì cách giải quyết chậm trễ của UBND phường, tôi không biết kêu ai nên tiếp tục khiếu nại đến UBND Q.12. Cán bộ tiếp công dân của UBND Q.12 lại chỉ tôi về... phường. Phường không chịu nhận đơn khiếu nại trực tiếp nên tôi phải gửi bằng đường bưu điện. Đồng thời, tôi tiếp tục gửi đơn đến chủ tịch UBND TP.

Tháng 7-2013, Văn phòng tiếp công dân TP một lần nữa có công văn yêu cầu UBND Q.12 kiểm tra vụ việc. Đến cuối tháng 8-2013, UBND Q.12 mới ra công văn yêu cầu UBND P.Tân Hưng Thuận xác minh nguồn gốc đất xây dựng bức tường, xác minh diễn biến quá trình hình thành hẻm 186... Lúc này giấy phép xây dựng của tôi đã hết hạn.

Sau hai năm rưỡi tôi lặn lội phản ảnh, khiếu nại từ UBND phường, UBND quận qua TAND, đến UBND TP thì vụ việc yêu cầu mở lối đi của tôi quay lại điểm xuất phát ban đầu. May mà tôi được luật sư tư vấn, hiểu đường đi nước bước, biết khiếu nại ở đâu là đúng chỗ mà còn bị “ngâm” hồ sơ đến hơn hai năm. Nếu như người dân bình thường, không được hỗ trợ pháp lý thì chắc phải bỏ cuộc vì không biết “gõ chỗ nào cho cửa quan mở”. Không biết đến khi nào sự việc của tôi mới được xử lý rốt ráo, tôi mới có đường đi vào đất để xây nhà.