Nếu các bậc cha mẹ bỏ lỡ giai đoạn vàng này thì hầu như không có cơ hội nào khác có thể bù đắp lại được. Trong 3 năm này, tốc độ phát triển của trẻ cực kỳ nhanh. Chỉ 1 năm sau khi sinh, cân nặng của bé đã tăng gấp 3 lần, còn chiều cao lúc 2 tuổi sẽ bằng 50% chiều cao đạt được lúc trưởng thành và đến năm 3 tuổi não bộ của trẻ đã bằng 85% so với não người lớn.

Có 4 lĩnh vực cơ bản nhất liên quan đến sự phát triển trong những năm đầu đời của trẻ mà cha mẹ cần quan tâm sâu sát, đó là: sự tăng trưởng cơ thể (kích thước, sức khỏe, sự phối hợp), sự phát triển của trí tuệ (suy nghĩ, ngôn ngữ, giải quyết vấn đề), sự phát triển của nhân cách (mối quan hệ, hiểu biết xã hội, tình cảm), sự tăng trưởng của não bộ (sự phát triển của tế bào thần kinh, khớp thần kinh). 

Để có thể nuôi dạy thành công những đứa trẻ khỏe mạnh và thông minh, sau đây là những bí quyết cha mẹ luôn cần phải ghi nhớ và thực hành.

Hãy tương tác với trẻ thật nhiều

Vẫn còn khá nhiều bậc phụ huynh khi nuôi con nhỏ thường chỉ dồn hết tâm sức vào việc lựa chọn thực phẩm và chế biến món ăn cho con, với quan niệm trẻ còn nhỏ chưa biết gì nhiều, các giao tiếp cha mẹ và con cái quá thường xuyên sẽ chỉ khiến trẻ nhõng nhẽo bám chặt cha mẹ, khiến cha và đặc biệt là mẹ khó dứt ra đi làm.

Trên thực tế, rất nhiều nghiên cứu đã chứng minh rằng những tương tác trực tiếp (cùng chơi, cùng thực hiện một hoạt động thể chất nào đó như chơi bóng, bơi lội…), cũng như những biểu cảm trực tiếp thể hiện tình yêu thương của cha mẹ dành cho trẻ, sẽ cung cấp cho trẻ nền tảng cơ bản để phát triển kỹ năng tư duy cao hơn của mình.

Nhiều bà mẹ thường dễ bị mắc vào cái vòng luẩn quẩn là tất bật đi chợ rồi xông vào bếp tỉ mẩn chế biến đủ món ăn cho con, rồi quay cuồng cho con ăn, rồi dọn dẹp chiến trường… Kết quả là các mẹ dễ bị kiệt sức và dễ tặc lưỡi thôi cứ để con tự nằm chơi một mình hoặc chơi với cái tivi, iPad.

Các nhà khoa học lại quan sát thấy rằng những bé không được âu yếm, chơi cùng và yêu thương thì não của bé cũng bị kìm hãm sự phát triển. Vậy nên, các bà mẹ rất nên tự giảm tải cho mình, để tâm lý mình được thoải mái và vui vẻ, vì trẻ nhỏ rất tinh nhạy, bé cảm nhận được ngay tâm lý của mẹ và bị ảnh hưởng mạnh theo.

Các mẹ có thể tìm hiểu và lựa chọn sử dụng những sản phẩm dinh dưỡng đóng gói ăn ngay dành cho trẻ em của các nhà sản xuất uy tín, có chất lượng. Nhờ đó thời gian bếp núc vất vả sẽ được dành cho việc cùng hát, cùng đọc sách và cùng vui chơi với con nhỏ, giúp trẻ phát triển mạnh không chỉ về chỉ số trí tuệ IQ, mà còn nâng cao chỉ số trí tuệ cảm xúc EQ.

Hãy cho trẻ vui chơi thật nhiều, đặc biệt là vui chơi ngoài trời

Vui chơi, đặc biệt là vui chơi ngoài trời với các bạn đồng trang lứa, đem lại cùng lúc cho trẻ sự tăng trưởng của cơ thể, sự phát triển của nhân cách và sự tăng trưởng của não bộ. Khi bé chơi đùa cũng là lúc bé đang tạo ra nền tảng cho các kỹ năng về trí tuệ, xã hội, thể chất, cũng như cảm xúc. Việc bé chơi với các bạn khác giúp bé học được cách kết hợp các ý tưởng, ấn tượng và cảm giác với mọi người xung quanh.

Hoạt động thể chất ngoài trời không chỉ giúp bé khỏe mạnh hơn (việc cơ thể trẻ tiếp xúc chủ động với các loại vi khuẩn trong tự nhiên sẽ giúp nâng cao hệ miễn dịch của trẻ), mà còn giúp bé trở nên thông minh hơn. Các bài tập thể chất giúp tăng cường lưu lượng máu lên não và sản sinh thêm các tế bào thần kinh mới. Điều đó rõ ràng giúp não bộ trẻ tăng trưởng mạnh mẽ, ảnh hưởng lâu dài đến trí thông minh sau này trong giai đoạn trưởng thành.

Đặc biệt, những chuyến picnic cả gia đình đi khám phá thiên nhiên luôn tạo ra những ấn tượng và cảm xúc mạnh mẽ trong trẻ. Trẻ háo hức quan sát cách bố mẹ xử lý và ứng biến trong một môi trường mở hoàn toàn mới lạ và khác biệt, rồi chính trẻ cũng chập chững tự mình thử nghiệm giống như vậy. Nhờ đó, trẻ sẽ phát triển được đồng đều cả hai bên bán cầu não: bán cầu não trái với sở trường lý luận, logic tình huống và ngôn ngữ; bán cầu não phải thiên về sự sáng tạo và cảm thụ cái đẹp, nghệ thuật.

Việc đi chơi dã ngoại thường vấp phải những ái ngại của phụ huynh về khâu chuẩn bị lích kích thức ăn đem theo cho trẻ, những lo lắng về việc bảo quản thực phẩm và yếu tố vệ sinh khi cho con ăn ngoài trời. Theo bác sĩ CK2 Đỗ Thị Ngọc Diệp – giám đốc Trung tâm Dinh dưỡng TP.HCM, thực phẩm dành cho trẻ nhỏ phải luôn luôn đảm bảo 3 yếu tố: đảm bảo an toàn, đảm bảo vệ sinh và đảm bảo dinh dưỡng.

Bác sĩ CK2 Đỗ Thị Ngọc Diệp - giám đốc Trung tâm Dinh dưỡng TP.HCM

Hiện nay trên thị trường có nhiều sản phẩm đóng gói ăn liền dành cho trẻ rất tiện dụng để mang đi, các sản phẩm này có thể mở gói ăn ngay không cần chế biến gì thêm. Với sự phát triển vượt bậc về công nghệ bao bì và quy trình chế biến, ngành hàng này đã cho ra nhiều sản phẩm không chất bảo quản và đảm bảo đầy đủ dinh dưỡng dựa trên nghiên cứu của các chuyên gia, các bậc phụ huynh hoàn toàn có thể tin cậy để lựa chọn những sản phẩm thích hợp cho con mình sử dụng trong những bữa ăn ngoài trời hoặc đi du lịch.

Hãy cho trẻ ăn uống đúng cách

Các bậc phụ huynh Việt Nam thường có một quan niệm khó thay đổi là cần phải ép con ăn nhiều - thật nhiều, để con có được thân hình “bụ bẫm”. Bữa ăn vì thế nhiều lúc trở thành trận chiến căng thẳng giữa cha mẹ và con nhỏ.

Trên thực tế, bữa ăn của trẻ nên được tôn trọng như là một cơ hội khám phá thế giới đầy thú vị cho trẻ. Trẻ phát triển kỹ năng vận động thông qua việc cầm nắm thức ăn cho vào miệng, phát triển xúc giác và vị giác thông qua dùng lưỡi lùa thức ăn, nếm các loại vị, nhai bằng răng và nuốt. Các nhà khoa học đã chứng minh khi trẻ ăn uống tự giác và vui vẻ thì cơ thể cũng tiết ra nhiều dịch tiêu hoá và hấp thu được nhiều chất dinh dưỡng hơn.

Các mẹ chỉ cần lưu ý chuẩn bị cho con một suất ăn có đầy đủ 5 nhóm dưỡng chất thiết yếu (tinh bột, chất đạm, chất béo, chất xơ, các vitamin và khoáng chất) và có khẩu vị phù hợp với bé. Sau đó, mẹ hãy trao quyền tự chủ cho con trong suốt bữa ăn. Con được phép tự múc cháo cho vào miệng, bốc tay và mút nhá từng miếng thức ăn riêng biệt.

Mẹ hãy tranh thủ nói cho con biết “đây là miếng cà rốt màu cam, giúp con sáng mắt”, hay “cọng rau cải bó xôi này màu xanh, con ăn vào sẽ cao hơn để leo được cầu tuột nhé”… Như vậy, trẻ sẽ tập được từ rất sớm thái độ ăn uống tích cực và bữa ăn của trẻ trở thành một niềm vui cho cả gia đình.