Bà S. có bốn người con, hai người mất vì bệnh, một người vừa mới chết vì HIV do nghiện ngập ma túy. Trong số đông những người ngồi dự khán phiên tòa, chỉ có người phụ nữ dáng teo tóp và một cụ già với tấm lưng khòm rạp xuống là người thân của bà.

Phiên tòa hôm ấy có người con gái lớn và rất đông hàng xóm láng giềng. Nhắc đến bà S. người ta không nhớ đến tội lỗi bà đã làm, họ chỉ thi nhau nhao nhao kể về cuộc đời đầy bi kịch của người đàn bà đang đứng trước vành móng ngựa đó.

Chồng bà S. bỏ đi khi bà đang mang thai đứa con nhỏ 7 tháng, bà S. một mình vất vả làm thuê làm mướn nuôi bốn đứa con và người mẹ già ngoài 90 tuổi. Thế cũng chưa là gì nếu không phải những đứa con cứ lần lượt bỏ bà ra đi, để lại sáu đứa cháu nhỏ côi cút.

Rồi bây giờ bà bị bắt vì tội buôn bán trái phép chất ma túy.

“Con bị cáo chết vì ma túy, sao bị cáo còn gieo rắc cái chết cho con người khác?” - chủ tọa chất vấn. Bà S. lặng người, một lúc sau bà đáp, giọng buồn thiu: “...thì tại bị cáo nhà nghèo quá, không đủ tiền vừa nuôi mẹ già, vừa nuôi con bệnh với sáu đứa cháu mà mấy đứa con đã chết để lại”.

Thế là bà đem hết tiền tích góp bán đồ đạc lần mò đi mua ma túy, ban đầu mua một ít về chia nhỏ ra để bán, sau này cứ hai tuần một lần, mỗi lần mua 14, 15 chỉ về chia nhỏ ra bán cho những người nghiện lảng vảng ở đầu hẻm kiếm lời.

“Bị cáo biết tội rồi, bị cáo hối hận lắm, bị cáo còn người mẹ già 96 tuổi rồi không biết sống thế nào...” - bà S. nghẹn lời.

Không khí chùng lại, phía dưới cụ Tư mái tóc bạc như cước, lọm khọm muốn đứng dậy thưa với tòa. Cụ là mẹ của bà S..

Với sự giúp đỡ của mấy người hàng xóm, cụ mới run rẩy đứng dậy được, thều thào nói: “Tôi già quá rồi... không biết còn sống được bao lâu nữa, xin tòa giảm nhẹ cho nó để nó về nuôi các cháu...”.

Đôi mắt kèm nhèm của cụ khẽ nhìn sang phía con gái đang đứng. Cụ không khóc mà chỉ buồn vô hạn: “Những ngày tháng qua tôi chỉ sống nhờ vào bó rau, nước mắm của những người hàng xóm, ai cho gì ăn nấy... Mấy bữa nay cái gối lại đau, lại ho... Hôm nay gặp nó ở đây rồi chắc cũng chẳng còn đi thăm nó được nữa”.