Một phần công trình thuộc dự án đường sắt cao tốc ở Fresno, bang California, ảnh tư liệu chụp ngày 6-12-2017 - Ảnh: AP

Theo báo Guardian, đây là diễn biến mới nhất trong cuộc xung đột giữa chính quyền của Tổng thống Mỹ Donald Trump với chính quyền bang California liên quan tới những bất đồng về việc xây bức tường ở biên giới Mỹ - Mexico.

Một tuần sau khi Tổng thống Donald Trump gọi dự án đường sắt cao tốc của bang California là một "thảm họa ‘xanh’", ngày 19-2, Bộ Giao thông vận tải Mỹ công bố kế hoạch hủy bỏ khoản cấp ngân sách liên bang 929 triệu USD cho California.

Ngoài thông báo hủy khoản cấp ngân sách này, Bộ Giao thông vận tải Mỹ cũng nói "đang chủ động tìm mọi giải pháp về mặt pháp lý để yêu cầu bang California phải hoàn trả khoản ngân sách 2,5 tỉ USD của liên bang được Cơ quan đường sắt liên bang (FRA) cấp cho trước đây, cũng ở dự án đường sắt cao tốc tham vọng trị giá 77 tỉ USD của California.

Trước đó một tuần, Thống đốc bang California, ông Gavin Newsom, từng nêu trong bài phát biểu thông điệp tại bang cho rằng dự án đường sắt cao tốc hiện đang trong quá trình triển khai, sẽ tốn kém rất nhiều và sẽ kéo dài rất lâu.

Đáp lại nhận định này của ông Newsom, ông Trump đã viết trên Twitter yêu cầu chính quyền bang California hoàn trả "3,5 tỉ USD" ngân sách liên bang. Khi đó, ông Newsom đã nói khoản tiền này "đã được quốc hội phê chuẩn cho dự án. Chúng tôi sẽ không trả lại".

"Con tàu đã rời ga rồi. Tốt hơn là hãy lên tàu thôi!", vị thống đốc bang viết.

Tuyên bố của Bộ Giao thông vận tải được đưa ra chỉ một ngày sau khi California dẫn đầu liên minh 16 bang khác của Mỹ khởi kiện chính quyền ông Trump về quyết định tuyên bố tình trạng khẩn cấp quốc gia để "vượt mặt" quốc hội huy động tiền ngân sách xây tường biên giới.

Cũng trong ngày 19-2, Tổng thống Trump viết trên Twitter: "Dự án tàu nhanh thất bại ở California, nơi mà những mức đội chi phí đang trở thành kỷ lục thế giới, còn tốn kém hơn cả hàng trăm lần so với bức tường vô cùng cần thiết".

Thống đốc bang California phản ứng điều này trong thông báo: "Không phải ngẫu nhiên khi lời đe dọa của chính quyền đưa ra chỉ 24 giờ sau khi California dẫn đầu 16 bang trong việc phản ứng với tình trạng khẩn cấp lố bịch của tổng thống".

"Tổng thống thậm chí còn kết nối hai vấn đề lại với nhau trong một tweet sáng nay. Đây rõ ràng là một sự trả đũa chính trị của Tổng thống Trump, và chúng tôi sẽ không ngồi im chịu trận. Đây là tiền của California và chúng tôi sẽ chiến đấu vì nó", ông Newsom tiếp.

Dự án đường sắt cao tốc là nỗ lực nhiều thập kỷ nhằm kết nối 8 thành phố lớn nhất của bang California với nhau. Giai đoạn 1 của dự án, tuyến đường sắt dài 520 dặm kết nối San Francisco, Los Angeles và Anaheim với các thành phố tại thung lũng Trung tâm (Central Valley), dự kiến hoàn thành năm 2029 nhưng đã bị dời lại tới năm 2033.

TTO - Chỉ vài giờ sau khi tuyên bố tình trạng khẩn cấp quốc gia, chính quyền của Tổng thống Mỹ Donald Trump đã vấp phải các thách thức pháp lý đầu tiên bao gồm một cuộc điều tra của Ủy ban Tư pháp hạ viện và những đe dọa kiện tụng khác.